Biden tuyên bố "không làm theo cách của Trump" trong vấn đề Trung Quốc

“Tôi sẽ không làm theo cách của Trump. Chúng tôi sẽ tập trung vào các quy tắc quốc tế mang tính đa phương… Chúng tôi không cần khơi mào xung đột, nhưng sẽ có sự cạnh tranh gay gắt” - Tổng thống Biden tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với CBS News hôm 7/2 (giờ Mỹ).

Trong cuộc phỏng vấn với CBS, Biden cũng cho hay ông vẫn chưa điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ sau lễ nhậm chức chính thức hồi tháng trước. “Tôi biết ông ấy (Tập Cận Bình) khá rõ”. Với tư cách Phó Tổng thống Mỹ (dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama), ông Biden đã dành nhiều thời gian tiếp xúc với ông Tập hơn bất kỳ nhà lãnh đạo nào khác trên thế giới. “Ông ấy rất rõ ràng và cứng rắn - tôi không có ý chỉ trích nhưng có một thực tế là ông ấy không mang tinh thần dân chủ trong người”.

Căng thẳng Mỹ Trung đã leo thang dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Ngay từ khi tranh cử, ông Trump đã đưa chương trình nghị sự cứng rắn với Bắc Kinh làm một trong những trọng tâm của chiến dịch tranh cử. Suốt 4 năm cầm quyền, ông Trump đổ lỗi cho Trung Quốc liên quan đến hàng loạt hành vi thương mại không lành mạnh, trộm cắp tài sản trí tuệ và mới đây nhất là nguyên nhân làm bùng phát đại dịch Covid-19 trên toàn cầu - đại dịch đã giết chết hơn 460.000 người Mỹ.

Quan điểm mạnh tay với Trung Quốc dự kiến sẽ được tiếp tục dưới thời Tân Tổng thống Joe Biden với sự ủng hộ của lưỡng đảng Mỹ. Tuần trước, ông Biden cho biết sẽ hợp tác chặt chẽ với các đồng minh trong nỗ lực gây sức ép chống lại Bắc Kinh. “Chúng tôi sẽ đối mặt với sự lạm dụng kinh tế của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ duy trì quan điểm Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Mỹ… Nhưng chúng tôi sẵn sàng làm việc với Bắc Kinh chừng nào Washington muốn làm như vậy. Chúng tôi sẽ cạnh tranh từ một vị thế mạnh mẽ hơn bằng cách hợp tác với các đồng minh của Mỹ”. 

Hồi tuần trước, một quan chức trong chính quyền Biden là Ngoại trưởng Antony Blinken đã lần đầu tiên nói chuyện với người đồng cấp Trung Quốc Yang Jiechi trong một cuộc điện đàm được mô tả là đầy căng thẳng. Ông Blinken tuyên bố Mỹ sẽ buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm về các hành vi của nước này, đặc biệt là với Đài Loan. Ngoại trưởng Mỹ đồng thời kêu gọi Bắc Kinh lên án chính biến quân sự gần đây ở Myanmar. 

Trong phiên điều trần tại Thượng viện, Tân Ngoại trưởng Blinken cũng thừa nhận với các nhà lập pháp quốc hội rằng cựu Tổng thống Trump “đã đúng khi thực hiện một cách tiếp cận cứng rắn hơn với Trung Quốc.”

“Tôi rất không đồng ý với cách tiếp cận của ông ấy (Trump) trong một số lĩnh vực, nhưng về nguyên tắc cơ bản, ông ấy đã đúng. Tôi nghĩ điều đó thực sự hữu ích cho chính sách đối ngoại của chính quyền hiện tại” - ông Blinken cho hay.

Hồi tháng 1, ngay sau lễ nhậm chức chính thức của ông Joe Biden, Trung Quốc đã lập tức có động thái bày tỏ kỳ vọng đưa quan hệ Mỹ - Trung đi lên. Trong một dòng tweet hôm 22/1, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố: “Một trang mới cho nước Mỹ vừa mở ra. Chúng tôi cũng kỳ vọng điều tương tự cho mối quan hệ Mỹ Trung… Chúng tôi kỳ vọng mối quan hệ Mỹ Trung sẽ trở lại đúng hướng vào một ngày không xa”. Bà Hoa Xuân Oánh liên tục nhấn mạnh về “tiềm năng vô biên” trong tương lai quan hệ Mỹ Trung nếu hai bên dung hòa sự khác biệt quan điểm một cách hợp lý. Tuy nhiên, bà này không quên cảnh báo Trung Quốc sẽ có những phản ứng cứng rắn với mọi động thái phá hoại chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của quốc gia.