Bộ GTVT lên tiếng về thiết bị đường sắt Cát Linh – Hà Đông không rõ nguồn gốc xuất xứ

Chiều ngày 27/9, tại buổi họp báo thường kỳ quý III/2019, lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã trả lời nhiều câu hỏi liên quan tới các dự án giao thông trọng điểm, chậm tiến độ, đội vốn gây xôn xao dư luận trong thời gian vừa qua.

Trước những thông tin về việc dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông chậm tiến độ, chưa thể vận hành khai thác, đặc biệt là những sai phạm đã được Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ, Lãnh đạo Bộ GTVT cho biết: "Dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng trọn gói (EPC), trong đó Tổng thầu là Công ty Hữu hạn tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc. Hợp đồng được ký giữa Cục Đường sắt Việt Nam với Tổng thầu vào tháng 2/2009, các điều khoản hợp đồng được các bên hoàn tất và ký vào tháng 5/2010. Dự án chính thức khởi công vào thàng 10/2011 và tiến độ dự kiến hoàn thành trong 48 tháng kể tứ ngày chủ đầu tư bàn giao mặt bằng sạch cho Tổng thầu".

Nêu lý do dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông bị chậm tiến độ, lãnh đạo Bộ GTVT cho rằng: "Do dự án đến tháng 4/2015, mới có mặt bằng sạch, công địa khảo sát để thiết kế, quy trình thủ tục có sự khác biệt (giữa Việt Nam và Trung Quốc) nên thời gian thực hiện dự án đã bị kéo dài. Trên cơ sở cam kết của Tổng thầu, Bộ GTVT đã báo cáo và được sự đồng ý của Chính phủ, dự án điều chỉnh hoàn thành vào quý IV/2018 và vận hành chạy thử từ 3 – 6 tháng đến hết 31/3/2019".

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, đến nay, dự án vẫn chưa thể hoàn thành, bàn giao và khai thác thương mại do tồn tại một số nguyên nhân chính chưa hoàn thành gồm: Công tác chỉnh trang, hoàn thiện mỹ quan, khắc phục tồn tại, kiến trúc các nhà ga, hồ sơ hoàn công, thủ tục nghiệm thu.

Các thiết bị đã lắp đặt Tổng thầu chưa cung cấp được đầy đủ các chứng chỉ, hồ sơ, để hoàn tất đánh giá an toàn hệ thống. Chưa hoàn thành đề cương vận hành thử toàn hệ thống để cho tất cả các đoàn tàu chạy thử... để đồng bộ hoá làm cơ sở kiểm chứng hoạt động của thiết bị đánh giá độ sẵn sàng của hệ thống, nhân sự vận hành. Chưa bổ sung đủ hồ sơ quản lý chất lượng nên tư vấn độc lập đánh giá an toàn hệ thống chưa có đủ cơ sở xác định mức độ án toàn của toàn hệ thống và chưa đủ điều kiện để cấp chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định.

Đặc biệt, từ tháng 4/2019. Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã gặp làm việc với lãnh đạo cấp cao của Tổng thầu, các cơ quan ngoại giao phía Trung Quốc tại Việt Nam để đôn đốc Tổng thầu khẩn trương hoàn thiện các vấn đề còn tồn đọng. Các nguyên nhân tồn tại, khó khăn, vướng mắc dẫn đến chưa vận hành, khai thác thương mại dự án đã được Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ động xử lý dứt điểm theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết. Tuy nhiên, quá trình làm việc của Bộ GTVT, Ban Quản lý dự án của Tổng thầu chưa đáp ứng yêu cầu.

Trả lời các xâu hỏi về nguồn gốc xuất xứ thiết bị chưa được cung cấp đầy đủ, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết: "Từ lâu dự án đã tồn tại còn 1% chưa hoàn thiện đã được nêu rõ rồi. Tuy nhiên, tồn tại lớn nhất chính là việc tập hợp hệ thống hồ sơ kèm theo dự án. Trong đó, hồ sơ về xây dựng cơ bản đã đầy đủ, nhưng hồ sơ về linh kiện xuất xứ từ lúc sản xuất cho đến khi lắp đặt thành hệ thống thì còn phải chờ hồ sơ".

"Hệ thống phòng Cháy chữa cháy đã xong và đã chạy thử tàu xong, hệ thống bán vé cơ bản cũng đã hoàn thành, bây giờ phải tích hợp hệ thống nữa để hoàn thiện. Thủ tướng đã chỉ đạo phải đưa vào khai thác với điều kiện phải đảm bảo an toàn nên phải xem xét hồ sơ chứng chỉ để xem có đảm bảo an toàn", Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông khẳng định.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông, hiện nay, Bộ GTVT đã thuê tư vấn Pháp đánh giá độc lập, không nghiêng về bên nào, về xuất xứ thiết bị, thì đang tập hợp hồ sơ nên mất thời gian và bị chậm. Trách nhiệm phần lớn do Tổng thầu giai đoạn này".