Bộ trưởng Bộ Công Thương: Sẽ có lộ trình xoá bỏ bù chéo giá điện
Cụ thể, Bộ Công Thương hướng đến giảm dần, tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các vùng, miền phù hợp với cấp độ phát triển của thị trường điện.
Tại Điều 5 của Dự thảo Luật, Bộ Công Thương đưa phương hướng nhà nước hỗ trợ tiền điện cho mục đích sinh hoạt đối với hộ nghèo, hộ chính sách xã hội theo tiêu chí, cơ chế do Thủ tướng Chính phủ quy định phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội từng thời kỳ.
Thực tế, việc giảm bù chéo, tiến tới bỏ bù chéo giá điện sinh hoạt và sản xuất đã được nhắc đến nhiều trong thời gian qua nhằm xây dựng thị trường điện cạnh tranh, đổi mới công nghệ và tiết kiệm điện.
Tại dự thảo Luật, Bộ Công Thương cho rằng để phù hợp với yêu cầu vận hành của các cấp độ thị trường điện cạnh tranh, các điều kiện sau đây cần từng bước hoàn thành trước khi bắt đầu vận hành các cấp độ thị trường điện cạnh tranh, bao gồm: hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật; cơ cấu ngành điện; cơ sở hạ tầng hệ thống điện và thị trường điện; cải cách cơ chế giá điện, giảm dần, tiến tới xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, giữa các vùng miền.
Hiện, giá điện sản xuất vẫn thấp hơn so với giá điện kinh doanh, điều này khiến cho doanh nghiệp không đẩy mạnh đổi mới công nghệ, tối ưu hóa hiệu quả sản xuất. Bên cạnh đó, gây bất công bằng, bất đối xứng trong tiêu thụ điện giữa các nhóm khách hàng, đối tượng khách hàng với nhau.
Tại Luật Điện lực, cơ quan soạn thảo xây dựng chính sách giá điện theo hướng cải cách, trong đó, giá bán lẻ điện được quy định chi tiết cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội từng thời kỳ và cấp độ phát triển thị trường điện, bao gồm: sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, sinh hoạt.
Giá bán lẻ điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày được áp dụng đối với khách hàng sử dụng điện đủ điều kiện, bao gồm giá bán lẻ điện giờ cao điểm, thấp điểm và bình thường.
Đối với nhóm khách hàng sinh hoạt, áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang tăng dần đối với nhóm khách hàng chưa đủ điều kiện tham gia hoặc không tham gia mua bán điện trên thị trường điện.
Đối với giá bán buôn điện, các đơn vị điện lực thỏa thuận nhưng không được vượt quá khung giá bán buôn điện do Bộ trưởng Bộ Công Thương phê duyệt.
Trường hợp chưa thỏa thuận được về giá bán buôn điện, bên bán điện và bên mua điện có quyền thỏa thuận mức giá tạm thời để áp dụng cho đến khi thỏa thuận được mức giá chính thức nhưng không được vượt quá khung giá bán buôn điện và thời gian áp dụng do Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định.
Khung giá bán buôn điện do đơn vị điện lực có liên quan xây dựng. Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành phương pháp lập khung giá bán buôn điện; trình tự, thủ tục phê duyệt khung giá bán buôn điện.
Trừ nhà máy điện đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, nhà máy điện năng lượng tái tạo nhỏ, giá dịch vụ phát điện được quy định như sau.
Theo dự thảo Luật Điện lực sửa đổi, Bộ Công Thương đề xuất giá hợp đồng mua bán điện bao gồm thành phần giá cố định, giá vận hành và bảo dưỡng, giá biến đổi. Giá cố định được xác định bình quân theo đời sống kinh tế dự án trên cơ sở phân tích tài chính dự án để bên bán điện thu hồi chi phí đầu tư và lợi nhuận hợp lý. Giá vận hành và bảo dưỡng, giá biến đổi để bên bán điện thu hồi chi phí hoạt động vận hành và bảo dưỡng; chi phí mua nhiên liệu, vật liệu phụ, các chi phí khác để phát điện;
Trong đó, giá hợp đồng mua bán điện tại năm cơ sở do các đơn vị điện lực thỏa thuận tại hợp đồng mua bán điện nhưng không được vượt quá khung giá phát điện do Bộ trưởng Bộ Công Thương phê duyệt. Bên bán điện và bên mua điện có quyền ký kết hợp đồng mua bán điện với giá cố định từng năm hợp đồng mua bán điện trên cơ sở đảm bảo giá cố định không thay đổi;
Trường hợp chưa thỏa thuận được giá hợp đồng mua bán điện, bên bán điện và bên mua điện có quyền thỏa thuận mức giá tạm thời để áp dụng cho đến khi thỏa thuận được mức giá chính thức nhưng không được vượt quá khung giá phát điện và thời gian áp dụng do Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định;
Trường hợp bên bán điện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đầu tư xây dựng đường dây và trạm biến áp từ sân phân phối điện của nhà máy điện hoặc một số nhà máy điện để tải công suất của một số nhà máy điện đến điểm đấu nối của bên mua điện và chi phí này chưa được tính toán trong giá hợp đồng mua bán điện, bên bán điện và bên mua điện có quyền thỏa thuận thu hồi chi phí xây dựng, quản lý, vận hành và bảo dưỡng theo quy định của pháp luật.