Cách duy nhất để chấm dứt chiến tranh Ukraine

Chiến tranh Ukraine sẽ kết thúc như thế nào? Trong những ngày sôi động của tháng 9 và tháng 10, Lực lượng vũ trang Ukraine (UAF) đã giành được những chiến thắng quân sự đáng kể trước lực lượng Nga, chiếm lại hàng nghìn dặm vuông lãnh thổ.

Nhiều người ở phương Tây coi những thành công đó là bằng chứng "không thể đảo ngược" Kiev đang trên đường giành chiến thắng, và do đó không cần phải xem xét một thỏa thuận thương lượng với Moscow.

 Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng ngược lại, chiến tranh sẽ không có hồi kết, và cách duy nhất để có hòa bình ở Ukraine là một dàn xếp thương lượng.

Câu hỏi duy nhất còn lại: bao nhiêu người Ukraine nữa phải chết trước khi đàm phán hòa bình được thực hiện?

Có rất nhiều người ở Mỹ và thế giới phương Tây thực sự tin rằng Kiev có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến với Moscow và cuối cùng đẩy toàn bộ lực lượng của Putin trở lại Nga.

Tuần trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhắc lại sự tự hào lâu nay của ông rằng các lực lượng của ông sẽ "chắc chắn giải phóng Crimea". Cựu tướng Mỹ bốn sao Ben Hodges dự đoán rằng vào cuối năm nay, UAF sẽ "đẩy quân Nga trở lại vị trí" mà họ đã nắm giữ trước khi bắt đầu chiến tranh và "vào giữa năm sau, người Ukraine sẽ ở Crimea".

Cũng cần phải nhớ rằng một quan chức cấp cao của Ukraine vào tháng Bảy đã khẳng định chắc nịch rằng: "vùng Kherson chắc chắn sẽ được giải phóng vào tháng 9, và tất cả các kế hoạch của quân chiếm đóng sẽ thất bại". Nói một cách đáng chú ý, theo văn bản này, UAF thậm chí vẫn chưa bắt đầu một cuộc tấn công vào thành phố Kherson, ít hơn nhiều đã diễn ra cách đây hai tháng, và còn lâu mới chắc chắn rằng các binh sĩ Ukraine sẽ thành công.

 Tuy nhiên, sự thật lớn hơn là cho dù Ukraine chiếm được thành phố này hay Nga chiếm giữ thành công nó, thì trận chiến vẫn chỉ là: một trận chiến. Cuộc chiến sẽ tiếp tục bất kể bên nào giành chiến thắng trong trận chiến trước Kherson.

"Tôi đã viết vào mùa xuân năm ngoái rằng các nguyên tắc cơ bản của chiến tranh ủng hộ Nga hơn Ukraine, mặc dù thực tế là gần đây họ đã bị đánh bật khỏi Kiev và Kharkov. Nhưng đến hiện tại vẫn chưa có yếu tố nào thay đổi cán cân chiến lược. Hầu hết các cuộc chiến tranh trong suốt lịch sử xoay chuyển qua lại, với mỗi bên chiến thắng một số trận chiến, hiếm khi tạo ra chiến thắng áp đảo như xé vải", chuyên gia Daniel Davis nhận định.

Tuy nhiên, cũng theo ông, những người chiến thắng cuối cùng hầu như luôn được xác định bởi bên nào có các nguyên tắc cơ bản nhất có lợi cho mình. Hơn nữa, thành công trong chiến tranh thường phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài chiến trường. Một báo cáo năm 2008 của Trường Cao đẳng Chiến tranh Hoa Kỳ lưu ý rằng "chiến tranh là một hành động chính trị".

Có nghĩa là, ngay cả "một chiến thắng lớn trên chiến trường có thể không quyết định bất cứ điều gì về mặt quân sự của chiến dịch hoặc về mặt chính trị của cuộc chiến".  Điều đó mô tả những gì chúng ta đã thấy trong cuộc chiến Nga-Ukraine trong 9 tháng đầu tiên của cuộc xung đột, vì chúng ta đã chứng kiến ba sự thay đổi lớn cho đến nay, và không có sự thay đổi nào được chứng minh là có ý nghĩa quyết định đối với bên nào.

Nga đã đạt được lợi ích lãnh thổ ngay lập tức trong vài tuần đầu tiên, nhưng sau đó phải chịu một bước thụt lùi lớn ở phía bắc Kiev và Kharkov. Moscow sau đó tập hợp lại và tiếp tục hành trình 3 tháng qua sông Donbas, trước khi Ukraine tấn công và đẩy lùi Nga trong hai tháng qua. Tuy nhiên, ông Putin đã đối phó với những thất bại bằng cách huy động hàng trăm nghìn quân và thậm chí hiện đang chuẩn bị mở một cuộc tấn công lớn khác.

Chuyên gia này tuyên bố rằng ông Zelensky vẫn còn cơ may để trở lại đối thoại trước mùa đông.

Theo tác giả bài báo, các chính trị gia Mỹ và Ukraine hứa hẹn với chế độ Zelensky về "chiến thắng nhanh chóng trên chiến trường" thực ra đang gài bẫy Kiev để kéo dài xung đột, điều này chỉ dẫn đến nỗi đau khổ của cư dân, nhưng sẽ không thay đổi cân bằng chiến lược.

"Thực tế khắc nghiệt và giá lạnh cho thấy, ngược lại, cuộc khủng hoảng không có hồi kết  và phương án khả dĩ nhất - mặc dù không được ưa chuộng ở thế giới phương Tây - vẫn là con đường đối thoại", chuyên gia Davis giải thích.

Ông nhấn mạnh rằng những điều kiện dành cho cuộc thương lượng giữa Nga và Ukraine không thay đổi kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch đặc biệt, thực tế đó càng khẳng định rằng đã đến lúc Zelensky quay trở lại bàn đàm phán.

"Hiện hữu khả năng lớn là hoạt động chiến sự sẽ kết thúc theo kiểu dàn xếp thương lượng nào đó, trong đó mỗi bên nhận được thứ mình muốn và không bên nào nhận được tất cả theo ý muốn. Kết quả như vậy lẽ ra đã có thể đạt được trước tháng 2/ 2022, đến tháng 3/2022 vẫn là có thể tại các cuộc gặp ở Istanbul. Thậm chí bây giờ cũng có khả năng dàn xếp thỏa thuận, trước khi mùa đông đến", chuyên gia Davis tuyên bố.