Chân dung start-up từ ý tưởng giúp nông dân tận thu sản phẩm nông nghiệp

Sau 40 năm miệt mài nghiên cứu và sáng tạo, giờ đây Phan Tận Bện tự hào với dòng máy cuộn rơm như ý và tham gia xuất khẩu sang một số nước trong khối ASEAN.

Khởi nghiệp từ hai lượng vàng

Cách đây 40 năm, Phan Tấn Bện tốt nghiệp khoa cơ khí máy nông nghiệp trường Đại học nông - lâm Thành phố TPHCM, chàng sinh viên xứ Gò Tháp, huyện Tháp Mười (Đồng Tháp) trở về quê hương làm việc. Bện được tổ chức bố trí vào Công ty cơ khí tỉnh.

Sau ba năm làm việc tại văn phòng Công ty cơ khí, Phan Tấn Bện xin sang nhà máy cơ khí trực tiếp sản xuất, qua đó tìm hiểu thiết kế và quy trình vận hành từng loại máy phục vụ sản xuất nông nghiệp thời bấy giờ.

Năm năm sau (1990), Phan Tấn Bện xin nghỉ biên chế "Nhà máy cơ khí quốc doanh" ra làm ăn "cá thể". Được cởi trói tư duy "sản xuất tập thể", Phan Tấn Bện mở xưởng cơ khí do anh làm chủ.

Bện kể: "Ngày ấy, sản xuất trong điều kiện "ba không": không điện, không đường, không vốn. Cực lắm!".

Để giải quyết vốn mua vật tư phục vụ xưởng cơ khí, Phan Tấn Bện đi vay hai lượng vàng bán lấy tiền mua máy phát điện, máy hàn, bộ gió đá...Thế nhưng, suốt bảy năm ròng mặc dù được cởi trói khỏi "doanh nghiệp quốc doanh" kỹ sư Phan Tấn Bện cũng chỉ quẩn quanh sửa chữa máy bơm, máy cày, máy phát điện công suất nhỏ hỗ trợ bà con nông dân trồng lúa vùng Đồng Tháp Mười luôn hứng chịu những trận thủy thần mỗi khi lũ về.

Không chấp nhận kiến thức được đào tạo ở khoa cơ khí máy nông nghiệp, với ý chí vươn lên của bản thân cộng với nhu cầu cấp thiết của người nông dân trên đồng ruộng, kỹ sư Phan Tấn Bện quyết tâm tạo ra sản phẩm mang tên anh.

Từ anh thợ sửa chữa cơ khí, Phan Tấn Bện sử dụng kiến thức cơ bản học trong trường Đại học để khởi nghiệp sáng chế một số máy nông nghiệp. Năm 2014, kỹ sư Phan Tấn Bện được phép thành lập Công ty trách nhiệm một thành viên mang tên Phan Tấn. Đây cũng là thời kỳ anh cho ra đời máy thu hoạch lúa đa năng (cắt lúa xếp thành dãy tự động thu gom đưa lên thùng phóng)... mang tên Phan Tấn được xuất xưởng đến tay nông dân.

Phan Tấn Bện kể: "Năm 2015, máy được đưa đi đấu xảo tại cuộc triển lãm máy nông nghiệp toàn quốc do Liên hiệp các hội khoa học - kỹ thuật Việt Nam tổ chức". Sản phẩm máy thu hoạch lúa của anh được trao giải nhì. Thành công này đã khích lệ Phan Tấn Bện cho ra đời máy cuộn rơm, giúp nông dân tận thu phế phẩm rơm rạ sau thu hoạch để tăng thu nhập trên từng diện tích đất trồng lúa.

Để có sản phẩm máy cuộn rơm, Phan Tấn Bên đã giành không ít thời gian đến nhiều địa phương vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, Miền Đông Nam Bộ...gần thì cưỡi xe gắn máy, xa thì dùng xe ô tô đến với nông dân trong mùa thu hoạch lúa để quan sát, ghi chép tỷ mỹ số liệu liên quan đến phế phẩm rơm, rạ sau thu hoạch.

Những chuyến đi thực địa như vậy có tác dụng giúp anh hình thành ý tưởng chế tạo máy. Để ra được chiếc máy cuộn rơm kỹ sư Phan Tấn Bện gặp không ít khó khăn. Chiếc máy đầu tiên đưa ra hiện trường chạy thử không đạt yêu cầu như ý. Nhờ đó Bện mày mò điều chỉnh từng chi tiết nhỏ của máy nhằm khắc phục khiếm khuyết của máy.

Có thể tăng doanh thu thêm 2 triệu đồng/ha lúa nhờ máy cuộn rơm

Theo kỹ sư Phan Tấn Bện, hiện nay một số máy cuộn rơm nước ngoài đang có mặt ở nước ta đều là loại máy phải liên hợp với máy kéo bánh hơi để cuộn rơm, chưa phù hợp với điều kiện ở những địa hình đồng ruộng ẩm ướt, khi vận hành sẽ làm rơm cuộn bị bùn bẩn, phải có thêm phương tiện phụ trợ để thu nhặt và chuyển rơm về nơi tập kết.

Để khắc phục yếu điểm của dòng máy cuộn rơm ngoại nhập, Phan Tấn Bện chế tạo máy cuộn rơm mang mã hiệu PT – CR57, tự hành bằng bánh xích cao su năng suất lớn, có thùng chứa rơm phía sau, không cần công thu gom, vận hành rất thuận tiện cả trên thân đất ẩm ướt, sình lầy.

Sau khi thu hoạch lúa, rơm từ máy gặt đập liên hợp rải thành hàng sẽ được máy cuộn rơm PT – CR57 có bộ phận thu gom rơm nằm ở phía trước chuyển vào băng tải rồi chuyển lên bộ phận xe rơm thành khối tròn có độ chặt nhất định.

Người lái máy cuộn rơm chỉ cần điều khiển thủy lực nhã cuộn rơm lên thùng chứa ở phía sau máy. Cuộn rơm sau khi được xe chặt có kích thước đường kính 0,5m, chiều dài 0,7m. Toàn bộ máy được đặt trên hệ thống di động bằng xích cao su. Khi thùng chứa đầy rơm, người điều khiển máy chỉ việc cho máy cuộn rơm đến điểm tập kết, kéo cần thủy lực là rơm rời khỏi máy.

Huỳnh Văn Phú nông dân huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long kể: " Gia đình em ít đất canh tác nên phải sang Công ty Phan Tấn đặt hàng mua máy về làm dịch vụ thu gom rơm để có thu nhập cho gia đình". Anh Phú cho biết: trước đây bà con nông dân dọn đất chuẩn bị làm vụ mới chỉ biết đốt rơm, đốt rạ ngay trên đồng, nay cô bác không chỉ thu rơm về trữ làm thức ăn chăn nuôi mà còn dùng rơm làm giá thể để trồng nấm.

Theo tính toán của nông dân,một cuộn rơm do máy của Công ty Phan Tấn cuộn trọng lượng 12 kg, giá bán trên thị trường hiện nay khoảng 15.000 -17.000 đồng. Suy ra, trên diện tích 1 ha ngoài sản lượng đạt từ 6 - 7 tấn thóc/vụ, người nông dân còn thu 130 – 170 cuộn rơm, giá trị tăng thêm trên 2 triệu đồng/ha". Sau 4 năm sử dụng máy đã hoàn vốn mua máy mà còn tạo thêm công việc và thu nhập cho lao động của người nông dân.

Ngoài chức năng cuộn rơm và vận chuyển rơm, máy còn được dùng như một xe tải nhẹ chở nông sản của người nôn dân đến nơi tiêu thụ. Với tác dụng hỗ trợ nông dân hình thành chuỗi giá trị lợi nhuận tăng thêm lợi sau thu hoạch, từ năm 2017 máy cuộn rơm của Công ty Phan Tấn được Bộ trưởng Bộ công thương tặng danh hiệu "Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia".

Nhằm đưa sản phẩm máy cuộn rơm mang nhãn hiệu Phan Tấn hội nhập với các nước trong khối Asean, Công ty Phan Tấn không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm máy cuộn rơm. Ngoài phục vụ nhu cầu tận thu phế thải rơm rạ sau thu hoạch của nông dân vùng đồng bằng Sông Cửu Long, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên...máy cuộn rơm Phan Tấn còn xuất khẩu sang Philipine, Campuchia.

Phan Tấn Bện thổ lộ: "Sản phẩm máy cuộn rơm của Công ty Phan Tấn sẽ tích cực tham gia phục vụ Chương trình sản xuất một triệu ha lúa chất lượng cao ở ĐBSCL theo kế hoạch Chính phủ triển khai !".