Đại biểu Quốc hội: Chênh lệch địa tô khi chuyển nhượng đất tiềm ẩn bất công trong xã hội

Phải xoá bỏ bất công do chênh lệch địa tô gây ra

Ông Khải đề nghị, Luật Đất đai (sửa đổi) lần này phải xóa bỏ bất công từ lợi ích do chênh lệch địa tô, tránh nguồn lực đất đai bị thất thoát.

Ông Khải cho rằng, hiện chênh lệch địa tô được hình thành từ việc chuyển mục đích sử dụng đất, từ loại đất có giá trị thấp sang loại đất có giá trị cao, đất nông nghiệp được mua gom, đền bù với giá rẻ rồi chuyển đổi sang đất phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ có giá cao gấp chục lần. Vấn đề theo ông Khải cần phải xử lý chênh lệch địa tô đối với đất đai của người dân đang tiềm ẩn nhiều bất công trong xã hội.

Ông Khải cho rằng, để khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai, kiên quyết khắc phục tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong quản lý đất đai, đại biểu cho rằng cần giải quyết tốt hai vấn đề về chênh lệch địa tô và giá đất.

Bên cạnh nêu 4 phương pháp định giá như trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, song ông Khải cho rằng, càng quy định nhiều phương pháp định giá đất lại càng khó áp dụng. Nếu áp dụng 4 phương pháp cho cùng một thửa đất sẽ ra 4 giá khác nhau.

Ông Khải đề nghị: "Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể hơn. Trong đó, có thể xây dựng một phương pháp tính giá đất thật đơn giản, tránh phải phân tích và lựa chọn nhiều phương pháp như hiện nay".

Theo đại biểu, về nguyên tắc xác định giá đất, đại biểu cho rằng quy định trong dự thảo luật chưa đủ điều kiện để thực hiện xác định giá đất trong đời sống thực tế. Cơ sở để xác định giá đất tiệm cận với giá thị trường vẫn là điều mơ hồ.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các phương pháp xác định giá đất theo giá thị trường, bảo đảm rõ ràng, thể chế hóa đầy đủ, toàn diện. Đại biểu nêu rõ, Luật Đất đai (sửa đổi) lần này phải xóa bỏ bất công từ lợi ích do chênh lệch địa tô, tránh nguồn lực đất đai bị thất thoát; xây dựng chính sách tài chính đất đai, phương thức xác định giá đất, bảo đảm hài hòa lợi ích trong khai thác chênh lệch địa tô giữa nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

 Chính sách đất thương mại dịch vụ rất mờ nhạt

Cũng góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, tại Điều 10 của dự thảo luật đề cập tới nhóm đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, trong đó có đất thương mại dịch vụ. 

Theo bà Hoa, đây là loại đất quan trọng, tạo ra nhiều sản phẩm bất động sản lớn, như bất động sản du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng… Loại đất này góp phần nâng cao giá trị và tăng thu ngân sách địa phương, giải quyết quyết việc làm cho người dân. "Theo thống kê có khoảng 25% lao động làm việc trong ngành ăn uống và liên quan đến lưu trú, đây là giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, xóa bỏ khoảng cách giàu nghèo", đại biểu Hoa cho hay.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa băn khoăn là hiện thể chế chính sách cho loại đất này còn mờ nhạt, vì vậy cần có chế định cụ thể để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi. Đại biểu đề nghị sửa đổi Điều 47 về điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và được nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung đất đa mục đích tạo cơ sở pháp lý cho việc thí điểm, thực hiện chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực sự nghiệp giáo dục đào tạo, văn hóa thể thao, y tế, khoa học và công nghệ. Các vụ việc phát sinh tố cáo, do giá đất quá thấp. 

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) cho biết, đây là vấn đề được người dân quan tâm, nhưng trên thực tế việc tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được một số nội dung của quy hoạch. Việc thực hiện chậm này không chỉ à 5 năm, 10 năm, 20 năm, thậm chí còn lâu hơn và được người dân gọi là quy hoạch treo. Quy hoạch treo không chỉ gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội mà còn ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Vì vậy, sửa đổi luật Đất đai cần có quy định rõ ràng, khả thi để xóa bỏ tình trạng này.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) đánh giá cao việc ban soạn thảo dự án Luật đã tiếp thu của nhân dân trong việc sửa đổi, bổ sung các điều cụ thể. 

Đề cập về rà soát kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất, đại biểu Nguyễn Thành Nam cho rằng, cần có sự phân quyền cụ thể, đặc biệt đối với quy hoạch đối với thành phố thuộc tỉnh. Về thẩm quyền, phân quyền sử dụng đất, cần có tiêu chí cụ thể về chuyển mục đích sử dụng rừng, đất trồng lúa. Còn đối với nhượng quyền sử dụng đất, ông Nam nêu quan điểm, cần có cơ chế can thiệp đảm bảo quyền lợi của người dân.