Doanh nghiệp mía đường có "ngọt" ở niên độ mới?

QNS, STB báo lãi lớn

Trong quý IV/2023, CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS) đã ghi nhận một sự tăng trưởng đáng kể trong doanh thu thuần từ bán hàng và cung cấp dịch vụ, tăng từ 1.944 tỷ đồng lên 2.273 tỷ đồng. Điều này tương ứng với mức tăng gần 17% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp của công ty cũng đã tăng lên 54%, đạt 904 tỷ đồng, và biên lợi nhuận gộp trong quý đã tăng từ 30,1% lên 39,8%.

Do kết quả này, Công ty đã ghi nhận lợi nhuận trước thuế và sau thuế là 734,5 tỷ và 654,4 tỷ đồng, tăng lần lượt 47,5% và 52,5% so với cùng kỳ năm trước.

Tính đến cuối năm 2023, Công ty Đường Quảng Ngãi đã đạt doanh thu thuần hơn 10.022 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 2.189 tỷ đồng, tăng lần lượt 21% và 70% so với kết quả thực hiện năm trước. Với mức lợi nhuận này, ước tính Công ty đạt lãi hơn 6 tỷ đồng mỗi ngày trong năm 2023, và cả hai chỉ tiêu kinh doanh đều đạt kỷ lục từ khi niêm yết tới nay.

So với kế hoạch đề ra, Đường Quảng Ngãi đã vượt 19% chỉ tiêu doanh thu (kỳ vọng đạt 8.400 tỷ đồng) và tăng đến 117% so với mục tiêu lợi nhuận (kỳ vọng đạt 1.008 tỷ đồng).

Ban lãnh đạo Công ty cho biết rằng trong năm 2023, mặc dù nền kinh tế thế giới và Việt Nam đang phục hồi từ dịch COVID-19, sức mua vẫn chưa hoàn toàn khôi phục. Do đó, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm như sữa, nước khoáng, bia, bánh kẹo của công ty có sự suy yếu. Tuy nhiên, nhờ nỗ lực kiểm soát chi phí, lợi nhuận của các sản phẩm này vẫn duy trì ổn định so với cùng kỳ năm trước.

Các sản phẩm đường và điện của công ty đã ghi nhận mức tăng trưởng cao, với sản lượng tiêu thụ đường tăng 73%, doanh thu tăng 105%; sản lượng tiêu thụ điện tăng 40%, doanh thu tăng 50%.

Ban lãnh đạo Đường Quảng Ngãi cũng chia sẻ rằng công ty đã tập trung đầu tư vào việc phát triển vùng nguyên liệu, tăng năng suất và chất lượng cây mía thông qua sản xuất công nghiệp. Đồng thời, dây chuyền sản xuất đường đã được đưa vào hoạt động ổn định, giúp tiết kiệm chi phí và giảm giá thành sản phẩm.

Ngoài ra, biện pháp phòng vệ thương mại của nhà nước và kiểm soát tốt đường nhập lậu cũng được xem là một trong những yếu tố quan trọng giúp công ty đạt hiệu quả cao trong hoạt động sản xuất kinh doanh đường so với cùng kỳ.

Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (mã SBT) cũng ghi nhận sự tăng trưởng doanh thu. Trong quý gần nhất, doanh thu tăng nhẹ lên 7.028 tỷ đồng, nhưng biên lợi nhuận đã tăng đột ngột từ 7,6% lên 10,6%, kéo lợi nhuận gộp lên tới 40%.

Ban lãnh đạo của Thành Thành Công - Biên Hòa cho biết, chuyển dịch cơ cấu doanh thu hướng đến chuỗi giá trị nông nghiệp toàn diện đã đóng góp chính vào việc cải thiện biên lợi nhuận gộp. Mặc dù chi phí lãi vay tăng mạnh, nhưng sự bật từ lợi nhuận gộp đã đủ để bù phần chi phí lãi vay này, với công ty đạt lãi ròng 142 tỷ đồng trong quý IV/2023 và 337 tỷ đồng trong nửa đầu niên độ tài chính.

Công ty cổ phần Mía đường Lam Sơn (Lasuco, mã: LSS) cũng ghi nhận một sự tăng trưởng đáng kể trong doanh thu, với hơn 600 tỷ đồng trong quý II niên độ tài chính 2023-2024, gấp rưỡi so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận cũng đã tăng lên từ 7,2% lên 13,5%, đưa doanh nghiệp này đạt lãi ròng hơn 40 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ chỉ lãi vỏn vẹn 1,25 tỷ đồng, mặc dù chi phí lãi vay tăng mạnh.

Tuy nhiên, không phải tất cả các doanh nghiệp ngành đường đều gặt hái được thành công. Công ty cổ phần Đường Kon Tum (KTS), ví dụ, đã ghi nhận lỗ ròng gần 900 triệu đồng trong quý IV/2023. Doanh thu có cải thiện so với cùng kỳ, nhưng không đủ để bù phần chi phí tài chính tăng mạnh. Tính chung nửa đầu niên độ, doanh thu giảm 30% và lỗ ròng 438 triệu đồng, trong khi cùng kỳ lãi hơn 2 tỷ đồng.

Cũng trong tình hình khó khăn, Công ty cổ phần Mía đường Sơn La (mã SLS) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh không tích cực trong 6 tháng đầu niên độ tài chính. Doanh thu của SLS giảm sâu 49,6% xuống gần 188 tỷ đồng, giá vốn bán hàng giảm 51% xuống 127,4 tỷ đồng, và lợi nhuận gộp giảm 45,7% xuống 60,5 tỷ đồng.

Kết quả là, quý II, Công ty báo lãi sau thuế đạt 69,8 tỷ đồng, giảm 35% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến cuối quý II/2023-2024, Mía Đường Sơn La đạt 618,4 tỷ đồng doanh thu, giảm 13,5%, và 189,1 tỷ đồng lãi sau thuế, đi ngang so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông Trần Ngọc Hiếu, Tổng giám đốc Công ty, nguyên nhân khiến doanh thu bán hàng nửa đầu năm thấp là do hàng tồn kho từ niên độ trước ít hơn so với cùng kỳ.

Triển vọng ngành mía đường

Đánh giá về triển vọng sản xuất cho vụ 2023/2024 (bắt đầu từ tháng 12/2023), Công ty Chứng khoán FPTS cho biết dự kiến sẽ tích cực nhờ mở rộng diện tích vùng nguyên liệu mía trong nước và gia tăng giá đường.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) dự báo, sản lượng mía đưa vào chế biến trong niên vụ 2023/2024 sẽ đạt 10,6 triệu tấn, tăng 9%, và sản xuất hơn 01 triệu tấn đường thành phẩm, tăng 10% so với cùng kỳ - mức sản lượng cao nhất kể từ niên vụ 2019/2020 đến nay.

Đánh giá kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp mía đường niêm yết, Công ty Chứng khoán này dự phóng kết quả kinh doanh giảm nhẹ, nhưng vẫn ở mức cao. Doanh thu các doanh nghiệp đường niên vụ 2023/2024F ước đạt 38.159 tỷ đồng, giảm gần 1,6% so với cùng kỳ do giá bán trung bình giảm và sản lượng tiêu thụ đường đạt 1.755.000 tấn, tương đương mức nền cao của niên vụ 2022/2023.

Công ty Chứng khoán FPTS dự báo giá bán trung bình của các doanh nghiệp đường niên vụ 2023/2024F sẽ giảm theo xu hướng giảm giá đường nội địa và ảnh hưởng của giá đường thế giới. Trong khi đó, sản lượng tiêu thụ của các doanh nghiệp trong niên vụ 2023/2024F dự báo tương đương mức cao của niên vụ 2022/2023 nhờ được hưởng lợi từ biện pháp phòng vệ thương mại.

Mặc dù lợi nhuận sau thuế ngành mía đường dự kiến giảm 1,5% so với cùng kỳ trong niên vụ 2023/2024F, nhưng kết quả kinh doanh vẫn được đánh giá là khả quan. Lợi nhuận sau thuế dự phóng tương đương niên vụ 2022/2023, mặc dù giá bán giảm nhờ giả định áp lực chi phí lãi vay giảm và lợi nhuận mảng sữa đậu nành của QNS cải thiện do giá đầu vào giảm nhiệt.

Tổng cộng, mặc dù có những doanh nghiệp gặt hái thành công trong ngành mía đường, nhưng cũng có những thách thức và khó khăn mà một số doanh nghiệp phải đối mặt, đặc biệt là do ảnh hưởng của giá đường và biến động thị trường toàn cầu.