Donald Trump: Mỹ - Trung đang "tiến rất gần" tới thỏa thuận giai đoạn 1

“Điểm mấu chốt ở đây là hai quốc gia đang có cơ hội rất tốt để tiến gần đến một thỏa thuận” - Tổng thống Donald Trump chia sẻ với Fox Business ngay khi Đảng Dân chủ Hạ viện chuẩn bị kết thúc tuần thứ hai phiên điều trần luận tội Trump. Tuy nhiên, vị Tổng thống Mỹ cũng lên tiếng cảnh báo ông không quan ngại việc đàm phán kéo dài vì Mỹ hiện vẫn đang thu lợi lớn từ những mức trừng phạt thuế quan với hàng trăm tỷ USD hàng Trung Quốc.

Hồi tháng 10, sau đàm phán thương mại diễn ra tại Washington, phái đoàn đàm phán Mỹ Trung đã nhất trí thông qua thỏa thuận giai đoạn 1 đề cập đến các vấn đề dịch vụ tài chính và luật sở hữu trí tuệ. Trung Quốc đồng thời cam kết nhập khẩu 50 tỷ USD nông sản Mỹ để đổi lại việc Trump đình chỉ mức tăng thuế với 250 tỷ USD hàng Trung Quốc dự kiến có hiệu lực hôm 15/10. Theo Tổng thống Donald Trump, thỏa thuận sẽ được văn bản hóa trong vài tuần và ký kết trong tháng 11. Nhưng đến nay, hơn một tháng đã qua đi, Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sẽ ký kết thỏa thuận đúng thời hạn định trước. Nhiều nguồn tin còn bày tỏ quan ngại thỏa thuận Mỹ Trung sẽ bị dời sang năm 2020.

Hôm 22/11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định Bắc Kinh muốn có một thỏa thuận dựa trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. Tuy nhiên, Tổng thống Trump sau đó đã công kích ông Tập Cận Bình trên tờ Fox Business khi tuyên bố: “Tôi không thích từ “bình đẳng” trong lời nói của ông ấy”.

Trung Quốc hiện vẫn đang nỗ lực thúc đẩy Nhà Trắng dỡ bỏ thêm thuế quan như một phần của thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, bất chấp việc Tổng thống Trump thẳng thừng phủ nhận khả năng này. Mức thuế quan trừng phạt tiếp theo của Mỹ với gần 160 tỷ USD hàng tiêu dùng Trung Quốc sẽ có hiệu lực vào 15/12 sắp tới.

Bất chấp những quan ngại rằng chiến tranh thuế quan đang gây tổn thất hàng tỷ USD cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ, chính quyền Donald Trump vẫn mạnh mẽ duy trì thuế quan như một đòn bẩy có sức nặng trên bàn đàm phán thương mại. Nhiều chuyên gia và quan chức Nhà Trắng còn quan ngại việc dỡ bỏ thêm thuế quan sẽ làm Mỹ mất đi phần nào vị thế và sức ảnh hưởng trong căng thẳng thương mại với Trung Quốc. Do đó, Trump khó có thể chấp thuận một đề nghị tương tự như thế từ Bắc Kinh cho đến khi hai quốc gia ký kết thỏa thuận thương mại cuối cùng. 

Thị trường chứng khoán Mỹ đã có phiên tăng điểm sau phát ngôn lạc quan của Trump về việc hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đang tiến rất gần đến thỏa thuận thương mại. Tuy nhiên, mức tăng không đủ để bù đắp chuỗi tụt dốc những ngày qua, sau nhiều thông tin ảm đạm về căng thẳng thương mại. Jennifer Ellison, chuyên gia phân tích thị trường từ BOS nhận định: “Sự biến động thị trường trong năm chủ yếu xoay quanh các vấn đề thương mại. Tôi nghĩ rằng thị trường đang bối rối và muốn chờ xem cuối cùng liệu điều gì sẽ xảy ra”. 

Quan trọng hơn, điều thị trường chờ đợi nhất lúc này là liệu thỏa thuận thương mại có thể được ký kết trong năm 2019 hay không. “Nếu không có thỏa thuận thương mại Trung Quốc, bạn sẽ thấy S & P 500 giảm 10% trong tích tắc” - trích lời Tom Essaye, người sáng lập Sevens Report Research.