Đưa nông sản lên sàn - sáng kiến vượt khó Covid-19

Đại dịch Covid-19 đã có những tác động nặng nề đến phương thức tiêu thụ nông sản truyền thống khi nhiều chợ đầu mối, chợ truyền thống buộc phải tạm dừng hoạt động; nhiều nơi thực hiện giãn cách, phong tỏa khiến việc đi lại, mua sắm của người dân hạn chế.

Nhưng đây lại là cơ hội cho việc phát triển thương mại điện tử (TMĐT). Chưa bao giờ người ta chứng kiến nhiều loại nông sản được lên… sàn nhiều đến thế.

Bài 1: Kỷ lục 1 triệu đơn hàng mua vải thiều

Khi đang chuẩn bị bước vào thu hoạch vải thiều năm 2021, Bắc Giang bỗng trở thành "điểm nóng" của làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 3 tại Việt Nam. Kích hoạt ngay "luồng xanh" cho vải thiều, đưa vải thiều lên sàn… là những giải pháp giúp Bắc Giang có một vụ vải thắng lợi. Sau thành công của Bắc Giang, nhiều địa phương cũng nỗ lực đưa nông sản lên sàn.

Sản lượng nông sản lên sàn tăng… 1.000 lần

Theo ông Trần Quang Tấn - Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang, đến nay toàn tỉnh có hơn 9.000 tấn nông sản tiêu thụ qua sàn TMĐT. 

Trong đó, riêng vải thiều hơn 7.000 tấn, còn lại là sản phẩm OCOP của tỉnh như: Chè bản Ven, mỳ Chũ, rượu ngô, rượu thóc, nấm thảo dược… Sản lượng này gấp hơn 1.000 lần so với năm trước.

Có được kết quả này là do Sở Công Thương đã triển khai thực hiện hỗ trợ đối với 15 doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh là đơn vị sản xuất sản phẩm, hàng hóa đặc trưng của tỉnh xây dựng bộ nhận diện thương hiệu trực tuyến (gồm website, hệ thống email, fanpage trên Facebook, landing page). 

Cùng với đó, các ngành chức năng của tỉnh cũng hỗ trợ một số doanh nghiệp, HTX xây dựng gian hàng và đưa sản phẩm, hàng hóa lên tiêu thụ trên các sàn TMĐT như: Sendo.vn, Voso.vn; Alibaba.com… 

Các doanh nghiệp, chủ sở hữu nông sản cũng đã nhận thức được tầm quan trọng của TMĐT, từ đó nỗ lực trang bị kiến thức, kỹ năng trong thực hiện các giao dịch.

Trong khi đó, theo thống kê của Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương), đã có gần 1 triệu đơn hàng mua vải thiều trên 6 sàn TMĐT tham gia chương trình hỗ trợ tiêu thụ vải thiều Bắc Giang (không tính các kênh trực tuyến và mạng xã hội khác). 

Cùng thời gian đó, Cục TMĐT và Kinh tế số phối hợp với Viettel Post từng bước phát triển ứng dụng TMĐT xuyên biên giới "Vỏ Sò Global" dành cho doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam và đã xuất khẩu thí điểm hơn 3 tấn đặc sản trái cây đạt chuẩn xuất khẩu, trong đó có vải thiều, sang thị trường Đức thông qua TMĐT xuyên biên giới.

Sau thành công của Bắc Giang, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, nhiều địa phương đã tích cực vận động nông dân mở các "gian hàng số", bán hàng trên sàn TMĐT.

Theo ông Nguyễn Khắc Lịch - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông (TTTT) tỉnh Lạng Sơn, mùa na năm nay, nhiều hộ gia đình ở Lạng Sơn đã tiên phong trong việc mở rộng kinh doanh trên nền tảng số. 

Tính đến ngày 10/8, Lạng Sơn đã tạo được 4.445 gian hàng, số ví điện tử/tài khoản thanh toán điện tử là 2.971, số đơn hàng 2.759 đơn, 3.500 loại sản phẩm, tổng doanh thu 518.966.000 đồng.

Đại diện Sở TTTT tỉnh Hưng Yên cho biết, hơn 200 sản phẩm nông sản Hưng Yên đã lên sàn TMĐT, trong đó có 55 sản phẩm OCOP.

Tăng cường đào tạo công nghệ cho nông dân

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền - Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, tại nghị quyết của Chính phủ cũng như Quyết định số 645 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2021 -2025 đã định hướng TMĐT là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số. 

Kế hoạch đặt ra mục tiêu đến năm 2025, doanh số thương mại điện tử B2C (doanh nghiệp bán lẻ cho người tiêu dùng) đạt 35 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng trung bình là 25%/năm, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ.

Cục TMĐT và Kinh tế số cũng đang triển khai các hoạt động nhằm đảm bảo việc lưu thông hàng hóa thông qua TMĐT, cụ thể như việc lên phương án kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong vận chuyển hàng hóa thiết yếu, tăng cường nguồn cung hàng hóa, giảm áp lực cho các tỉnh thành trong thời gian giãn cách, cũng như đề xuất các địa phương tạo điều kiện cho đội ngũ nhân viên giao hàng TMĐT được phép hoạt động.

Để đẩy nhanh việc tiêu thụ nông sản trên sàn TMĐT, ông Nguyễn Khắc Lịch cũng đề xuất các sàn cần nâng cấp công nghệ để phù hợp hơn với tình hình thực tế tại tỉnh, phát triển các cửa hàng số, tài khoản thanh toán điện tử, chú ý đến việc xây dựng thương hiệu cho từng hộ gia đình…

Đại diện Sở TT&TT Hưng Yên đề xuất các sàn TMĐT cần bố trí lực lượng hỗ trợ tại chỗ để hướng dẫn bà con nông dân các kỹ năng như đăng ký tài khoản, đưa các sản phẩm lên sàn...  thương mại điện tử; bên cạnh đó phối hợp với các Sở Công Thương, TT&TT, NNPTNT trong hoạt động đào tạo kỹ năng, hướng dẫn bà con cách thức bán hàng và quảng bá sản phẩm đến người dân trong nước và cả nước ngoài thông qua môi trường số.

Tỉnh Hưng Yên cũng đề nghị các sàn tích cực phối hợp với các Sở ngành liên quan lên danh sách các hộ, Hợp tác xã có sản phẩm đạt tiêu chuẩn tiêu thụ, khảo sát đặc tính sản phẩm của địa phương, từ đó thống nhất các phương án đóng gói, lưu thông hàng hóa, trước mắt là đối với sản phẩm nhãn Hưng Yên kịp thời, theo đúng mùa vụ.

Đại diện Sở TT&TT tỉnh Đăk Lăk bày tỏ sự quan tâm tới môi trường thanh toán cho bà con nông dân, để đảm bảo an toàn cho bà con, vì đối với đặc thù của tỉnh, bà con nông dân ở vùng sâu vùng xa, tỷ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh rất thấp, do đó, việc thực hiện thanh toán trực tuyến sẽ rất khó khăn.