Giải ngân đầu tư công bấp bênh, nói nhiều nhưng chưa giải quyết được

Giải ngân vốn đầu tư công... nói mãi không giải quyết được!

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5 với chủ đề "Ổn định vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn, vững vàng vượt qua thách thức" diễn ra tại Hà Nội ngày 17/12 do Chính phủ và Ban Kinh tế T.Ư phối hợp tổ chức.

Phát biểu tại Hội thảo Giải ngân đầu tư công, tạo động lực tăng trưởng kinh tế năm 2023, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương khẳng định: Đầu tư công là kênh quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau Covid-19, tình hình thế giới có nhiều biến động.

Tuy nhiên, tình trạng giải ngân chậm, đầu tư công hiệu quả chưa cao được nói nhiều trong năm nay. Cụ thể, năm 2017, đầu tư công giải ngân đạt 73%, năm 2018 tụt xuống 66%, năm 2019 là 67%, năm 2020 cao nhất là 82%, tới năm 2021 còn 72%, 11 tháng năm 2022 mới đạt trên 58,3%.

"So cùng kỳ năm ngoái tỷ lệ giải ngân 11 tháng là 63,8% cho thấy việc này rất bấp bênh. Đây không phải vấn đề mới, mà đã bàn nhiều, nói nhiều nhưng chưa đc giải quyết căn cơ", ông Hưng cho biết.

Theo lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương: Nguyên nhân có nhiều, trong đó chủ yếu do các bộ, ngành, địa phương đã có báo cáo Chính phủ, trong đó nêu 25 - 30 khó khăn, vướng mắc trong 3 nhóm lĩnh vực. Nhóm thứ nhất là thể chế, pháp luật chính sách thiếu đồng bộ, quy định phức tạp về ngân sách, đất đai, đấu thầu, môi trường, giải phóng mặt bằng... Đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ vướng mắc khó khăn thông qua việc hoàn thiện các quy định liên quan.

Nhóm thứ 2 là tổ chức thực thi, cùng hệ thống pháp luật như nhau, nhưng có tỷnh rất tốt, có bộ, ngành, địa phương còn kém. Ví dụ, Thanh tra Chính phủ giải ngân 100%, Tiền Giang 82%... trong khi đó có 12 bộ và 1 địa phương thấp hơn 30%. Thể chế là cản trở lớn, nhưng tổ chức thực thi của các cơ quan cũng là một trở ngại, cần sự quyết tâm vào cuộc trong việc quyết liệt triển khai đầu tư công. Nhóm 3 là các yếu tố khách quan, đặc thù trong năm 2022.

Tại Hội Thảo, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Trần Quốc Phương đánh giá, "Kế hoạch  đầu tư công năm 2022 thực hiện trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, nhiều thay đổi nhanh, mạnh cùng những yếu tố mới xuất hiện, nằm ngoài dự báo". Số vốn cần giải ngân khá lớn, tăng 26% (120.000 tỷ đồng) so với kế hoạch năm 2021, trong khi chịu nhiều tác động bên ngoài từ giá nguyên nhiên vật liệu, cước phí vận chuyển hàng hoá quốc tế... tăng cao.

Ông Phương nói: Quốc hội đã thông qua kế hoạch đầu tư công năm 2023 với tổng vốn trên 700.000 tỷ đồng, tăng khoảng 25% (khoảng 140.000 tỷ đồng) so với kế hoạch năm 2022 và tăng khoảng 260.000 tỷ đồng so với kế hoạch 2021.

Là Bộ có nhiều dự án lớn, theo Nguyễn Xuân Sang, Thứ trưởng Bộ GTVT: "Tăng trưởng kinh tế cả nước nhiều năm qua gắn liền với đầu tư công tăng vốn 1% sẽ tăng GDP lên 0,06%, Chính phủ cũng đã xác định đây là một trong 5 mũi giáp công để phục hồi kinh tế giai đoạn này".

Ông Sang nói, năm 2019 giải ngân của Bộ GTVT đạt 26.500 tỷ đồng, đạt 88,2%, cả nước là 76,5%. Năm 2020, Bộ GTVT giải ngân hơn 35.000 tỷ đồng, đạt 97%; năm 2021 trên 40.000 tỷ đồng, trên 93,7%; với năm 2022, đến nay trên 40.000 tỷ đồng, đạt 74%, phấn đấu cả năm đạt trên 90%, tương ứng 53.000 tỷ đồng.

Dự báo rủi ro, thách thức sắp tới còn rất lớn, ông Sang cũng cho biết Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT ưu tiên thực hiện giải ngân đầu tư công với mức độ cao nhất.