Không mua điện Trung Quốc để giải toả công suất điện mặt trời

Tại hội nghị tổng kết của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mới đây, ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia nhận định, trong năm 2021 sẽ có khoảng 1,3 tỷ kwh năng lượng tái tạo bị cắt giảm vì vấn đề thừa nguồn và quá tải đường dây 500 KV từ miền Trung ra miền Bắc.

Lý giải cho vấn đề này, ông Ninh cho biết, trong thời gian qua, điện mặt trời áp mái tăng trưởng một cách đột biến, tháng 6/2020 cả nước có 6.000 MWp nhưng tháng 12/2020 đạt 10.000 MWp. Chỉ riêng trong vòng một tuần cuối năm 2020 có thêm 3.000 - 4000 MWp với mặt trời áp mái.

Sự tăng trưởng đột biến này cùng với tình trạng quá tải lưới nội vùng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng phải cắt giảm bớt điện mặt trời do thừa nguồn. Theo đó, sản lượng điện mặt trời bị tiết giảm, không khai thác được trong năm 2020 là trên 365 triệu kwh.

Ông Ninh cho rằng, đặc điểm của điện mặt trời là phụ thuộc vào khu vực và thời tiết. Trong khi đó, tại Việt Nam, điện mặt trời thích hợp lắp đặt ở các khu vực nắng nóng như miền Trung, đặc biệt tại các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, nhất là vào những giờ cao điểm như trưa từ 11g đến 13g chiều.

"Điều này dẫn đến nghịch lý vào mùa nắng nóng, buổi trưa cao điểm phát điện của các dự án điện mặt trời dẫn đến thừa nguồn, quá tải đường truyền buộc phải cắt giảm. Trong khi đó, vào những tháng đầu năm, đặc biệt là là 17-18h chiều, nhu cầu điện tăng cao hệ thống gần như không có dự phòng về nguồn điện, thiếu điện, lại phải huy động khai thác dầu", ông Ninh cho hay.

Trước thực trạng đã nêu trên, Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia kiến nghị năm 2021, EVN tập trung khai thác cao thuỷ điện để hỗ trợ cao điểm phụ tải chiều 17-18h khi điện mặt trời không phát và huy động thấp nhiệt điện than để giảm thiểu cắt giảm công suất điện mặt trời, nguy cơ hụt nước các hồ thuỷ điện so với kế hoạch.

Đề nghị các nhà máy thủy điện nhỏ, tập trung ưu tiên phát điện trong cao điểm sáng (6h00-8h00) và chiều (17h00 – 20h00) của hồ thuỷ điện, hạn chế phát điện trong các khung giờ còn lại như 11h -13h chiều để giải toả công suất điện mặt trời. Đặc biệt sẽ không mua điện Trung Quốc trong năm 2021.

Đồng thời, kiến nghị Bộ Công thương quy hoạch tổng thể và đồng bộ điện mặt trời, điện gió theo cân đối cung cầu điện năng Quốc gia/miền/khu vực, và khả năng hấp thụ của lưới điện truyền tải/phân phối, yêu cầu chủ đầu tư năng lượng tái tạo trang bị các thiết bị pin tích trữ điện năng để hỗ trợ chuyển dịch năng lượng.

Chuyển sang cơ chế đấu giá/đấu thầu đối với các điện mặt trời, điện gió để kiểm soát chính xác lượng công suất mới đưa theo cung cầu phụ tải chung cả hệ thống điện trong tương lai..

Đánh giá về tình trạng phát triển điện mặt trời mái nhà năm 2020, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho biết điện mặt trời áp mái sử dụng tại chỗ rất hiệu quả vì không cần phải lên lưới.

Tuy nhiên, với tình trạng phát triển theo phong trào thời gian, chỉ trong thời gian ngắn đã tăng lên rất mạnh, Phó Thủ tướng đánh giá tiêu chí cho điện mặt trời áp mái của chúng ta đang còn lúng túng.

"Đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với Bộ Công Thương khẩn trương xây dựng tiêu chí phát triển điện mặt trời áp mái, không để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách" – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó thủ tướng Chính Phủ Trịnh Đình Dũng cũng nhấn mạnh, EVN phải xác định rõ cơ cấu nguồn điện, ưu tiên các nguồn điện sạch, năng lượng tái tạo với cơ cấu phù hợp đảm bảo vận hành an toàn hệ thống trong từng giai đoạn.

"Đường dây truyền tải điện nhà nước độc quyền quản lý thôi còn đầu tư thì phải khai thác xã hội hoá", Phó thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu EVN khắc phục triệt để hiện tượng quá tải tại một số đường dây và trạm biến áp, đặc biệt chú trọng việc giải tỏa công suất nguồn điện năng lượng tái tạo.