Kinh tế ASEAN 2024: Phục hồi mạnh mẽ từ sản xuất và xuất khẩu

Báo cáo mới đây của Maybank về nền kinh tế của khu vực ASEAN có tiêu đề: "Year Ahead 2024: Green Shoots in a Fragmented World" tạm dịch là "Kinh tế ASEAN 2024: Chồi xanh nảy mầm trong một thế giới phân mảnh". Các nhà phân tích cho biết, ASEAN sẽ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ và cân bằng hơn vào năm 2024, khi sản xuất và xuất khẩu phục hồi, còn “chi tiêu trả thù” và tăng trưởng dịch vụ du lịch giảm dần.

Tăng trưởng GDP của ASEAN-6 được dự báo sẽ tăng lên 4,7% vào năm 2024 và 4,8% vào năm 2025

Các nhà phân tích dự báo tăng trưởng GDP của ASEAN-6 sẽ phục hồi từ 4% vào năm 2023 lên 4,7% vào năm 2024 và 4,8% vào năm 2025. Những chồi xanh đang nảy mầm, làm sáng tỏ triển vọng của các nền kinh tế ASEAN. Tăng trưởng sản xuất và dịch vụ sẽ khiến tăng trưởng GDP cân bằng hơn vào năm 2024.

GDP thực tế đã phục hồi trên mức trước đại dịch ở hầu hết các quốc gia ASEAN-6, ngoại trừ Thái Lan. Thái Lan là quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào du lịch. Tốc độ phục hồi của nước này chậm được cho là do lượng khách du lịch Trung Quốc quay trở lại chậm hơn. Đối với Thái Lan, một số lĩnh vực vẫn được cho là ở dưới mức trước đại dịch, bao gồm sản xuất, lưu trú và ăn uống cũng như vận tải và lưu trữ.

Những "chồi xanh nảy mầm" trong sản xuất và xuất khẩu

Theo các nhà phân tích, tăng trưởng sản xuất và dịch vụ ở khu vực này đã có sự phân hóa vào năm 2023. Hoạt động sản xuất trên khắp ASEAN bị thu hẹp do nhu cầu bên ngoài yếu đi, lượng hàng tồn kho cao và “chi tiêu trả thù” dồn nén của người tiêu dùng cho các dịch vụ sau khi mở cửa trở lại. Sự khác biệt giữa sản xuất và dịch vụ đặc biệt rõ ràng đối với các nền kinh tế định hướng thương mại như Singapore, Việt Nam, Malaysia và Thái Lan.

Có những dấu hiệu mới cho thấy chồi xanh đang nảy mầm trong dữ liệu sản xuất và xuất khẩu gần đây, làm sáng tỏ triển vọng tăng trưởng trong năm 2024. Thương mại ASEAN giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm 2023, trong khi xuất khẩu giảm 9,1%. Xuất khẩu của ASEAN-5 (không bao gồm Phil) đang phục hồi rõ rệt hơn trong tháng 10 sau đợt sụt giảm kéo dài một năm. PMI của một số nước thuộc ASEAN đã quay trở lại mức trên 50 điểm, bao gồm Singapore, Indonesia và Philippines.

Chi tiêu tài chính mạnh mẽ của Hoa Kỳ; sự thay đổi và bình thường hóa trong chi tiêu của người tiêu dùng toàn cầu đối với hàng hóa; chu kỳ công nghệ thay thế với những nâng cấp và mẫu mã mới; hàng tồn kho của Mỹ giảm; và việc giá chip và hàng hóa chạm đáy sẽ thúc đẩy tăng trưởng của ASEAN.

Những dấu hiệu ban đầu về sự phục hồi sản xuất và xuất khẩu đã xuất hiện trong ASEAN-6. Xuất khẩu hàng hóa ở Thái Lan và Việt Nam tăng trưởng trở lại trong quý 3 nhờ xuất khẩu hàng công nghệ cải thiện. Xuất khẩu của Philippines ra nước ngoài đạt mức cao nhất trong 10 tháng vào tháng 9, được thúc đẩy bởi thiết bị điện tử. Ngành sản xuất điện tử của Singapore lần đầu tiên đạt mức tăng sản lượng hai con số sau 17 tháng vào tháng 9 và tháng 10. PMI sản xuất trên 50 ở Singapore, Philippines và Indonesia, cho thấy sự mở rộng. Các gã khổng lồ xuất khẩu công nghệ hàng đầu Hàn Quốc và Đài Loan đang chứng kiến xuất khẩu điện tử tăng mạnh.

Sự phục hồi xuất khẩu mạnh mẽ hơn sẽ có tác động lớn hơn đến các nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại. Nền kinh tế các nước ASEAN có tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa trong GDP cao hơn bao gồm Singapore (110%), Việt Nam (91%) và Malaysia (86%). Xuất khẩu hàng hóa là động lực có ý nghĩa ở Thái Lan (58%), nhưng kém hơn ở Indonesia (22%) và Philippines (20%), những quốc gia có thị trường nội địa lớn hơn.

Xuất khẩu điện tử đang dẫn đầu quá trình phục hồi thương mại và chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu từ Philippines, Malaysia, Việt Nam và Singapore, và ở mức độ thấp hơn là Thái Lan. Xuất khẩu điện tử chiếm khoảng 58% tổng kim ngạch xuất khẩu của Philippines; 38% ở Malaysia; 31% ở Việt Nam; và 23% ở Singapore.

FDI tăng và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng sản xuất sẽ làm tăng đòn bẩy của ASEAN trong quá trình phục hồi thương mại toàn cầu. Việc chuyển đổi vốn FDI được phê duyệt sang FDI thực tế sẽ tăng tốc khi nhu cầu bên ngoài ngày càng tăng. Các nước ASEAN có cơ sở sản xuất và xuất khẩu lớn cũng như lượng phê duyệt FDI vượt trội có thể sẽ có mức tăng lớn hơn. Sự phục hồi xuất khẩu mạnh mẽ hơn sẽ giúp mở rộng thặng dư thương mại, tăng dự trữ ngoại hối và ổn định tiền tệ vào năm 2024.

Các ngân hàng trung ương ASEAN sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ khi lạm phát giảm bớt vào năm 2024

Lạm phát dự kiến sẽ tiếp tục giảm bớt vào năm 2024 và vẫn nằm trong vùng an toàn của hầu hết các ngân hàng trung ương ASEAN. Các nhà phân tích dự báo lạm phát ASEAN-6 sẽ giảm từ 3,6% vào năm 2023 xuống 3% vào năm 2024 và 2,8% vào năm 2025.

Cú sốc về giá năng lượng và lương thực do gián đoạn nguồn cung sau chiến tranh Nga-Ukraine phần lớn đã tan biến. Giá dầu đã giảm khoảng 31% so với mức đỉnh. Cuộc chiến Israel-Hamas không khiến giá dầu tăng đột biến. Lạm phát dịch vụ trong các lĩnh vực mở cửa trở lại, bao gồm khách sạn, du lịch và F&B, đã giảm dần do năng lực và nguồn cung đang dần được khôi phục. Tình trạng thiếu lao động đã giảm bớt khi lao động nước ngoài quay trở lại. Lạm phát giảm ở Trung Quốc đang khiến giá sản xuất và nhập khẩu giảm.

Từ những dữ liệu trên, các nhà phân tích cho rằng lãi suất quỹ Fed đã đạt đỉnh, đồng thời kỳ vọng Fed sẽ duy trì lãi suất “cao hơn trong thời gian dài hơn” và chỉ bắt đầu nới lỏng từ quý 3/2024. Tuy nhiên chu kỳ nới lỏng có thể sẽ được điều chỉnh và khiêm tốn, khi nền kinh tế Mỹ đang trên đà “hạ cánh mềm”. Fed có thể sẽ hạ lãi suất quỹ khoảng 75 điểm cơ bản xuống 4,5% -4,75% vào cuối năm 2024. Các nhà phân tích kỳ vọng Fed sẽ chỉ cắt giảm thêm 100 điểm cơ bản nữa vào năm 2025, đưa lãi suất quỹ của Fed lên mức “bình thường mới” trung lập hơn và cao hơn khoảng 3,5%.

Sau khi Fed cắt giảm lãi suất, một số ngân hàng trung ương ASEAN có thể sẽ nới lỏng lãi suất vào năm 2024, bao gồm Indonesia (-75 điểm cơ bản), Philippines (-75 điểm cơ bản) và Thái Lan (-25 điểm cơ bản). Các nhà phân tích kỳ vọng các ngân hàng trung ương ở Malaysia và Việt Nam sẽ tiếp tục giữ nguyên động thái này. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cắt giảm lãi suất chính sách 150 điểm cơ bản, trong khi đó Ngân hàng Negara Malaysia lại tăng lãi suất chính sách chỉ 25 điểm cơ bản vào năm 2023. Lãi suất ngắn hạn của Singapore sẽ chỉ bắt đầu giảm khi Fed cắt giảm, với SORA 3M dự kiến sẽ giảm xuống 3,25% vào cuối năm 2024 từ mức 3,8% vào cuối năm 2023.