Kinh tế Mỹ dưới thời Biden khó bứt phá như Trump từng làm được

Dữ liệu được Bộ Lao động Mỹ công bố hôm 6/11 cho thấy nước này có thêm 638.000 việc làm trong tháng 10, qua đó đưa tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức 6,9% - mức thấp nhất kể từ khi cuộc khủng hoảng đại dịch bùng phát tại Mỹ đến nay.

Sự cải thiện trên thị trường lao động Mỹ có vẻ là tin tốt cho ông Biden, người được dự báo sẽ tiếp quản ghế Tổng thống Mỹ thay cho Donald Trump kể từ tháng 1/2021. Nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng kỷ lục 33,1% trong quý III có thể mang lại cho chính quyền Biden một chút lạc quan về tương lai kinh tế Mỹ. Đặc biệt là nếu Quốc hội có thể thông qua một gói kích thích tài khóa khổng lồ trước đầu năm sau.

Neil Dutta, nhà nghiên cứu kinh tế vĩ mô tại Renaissance Macro Research nhận định: “Dữ liệu việc làm chỉ ra rằng (chính quyền Biden) sẽ kế thừa một nền kinh tế đầy lỗ hổng nhưng bắt đầu có động lực sáng”. Tuy nhiên, cần thấy rõ rằng những “động lực” mà ông Dutta nhắc đến không hề bền vững trong bối cảnh bất ổn hiện tại.

Đầu tiên, số ca nhiễm mới Covid-19 ở Mỹ tiếp tục tăng kỷ lục trong tháng qua. Kể từ ngày bầu cử Mỹ 3/11 đến nay, nước này liên tiếp ghi nhận số ca nhiễm mới vượt mức 100.000 ca mỗi ngày trong khi số ca tử vong vượt 1.000 ca mỗi ngày. Trên toàn cầu, các nước Châu Âu cũng đang chứng kiến làn sóng dịch bệnh tiếp theo. Một số quốc gia thậm chí quay trở lại thời kỳ đóng cửa.

Các doanh nghiệp hàng không, nhà hàng, khách sạn, giải trí… chắc chắn không thể khôi phục hoạt động bình thường chừng nào dịch bệnh chưa được dập tắt hoàn toàn hoặc vaccine Covid-19 chưa được sử dụng rộng rãi.

Odeta Kushi, nhà phân tích kinh tế của First American nhận định: “Con đường phục hồi kinh tế Mỹ gắn bó mật thiết với diễn biến của đại dịch. Việc các trường hợp nhiễm mới Covid-19 tăng đột biến đang phản ánh nguy cơ trở ngại tăng trưởng kinh tế ở ngay trước mắt”.

Thứ hai, nhiều doanh nghiệp Mỹ đã tìm cách quay trở lại hoạt động bình thường bằng các biện pháp bảo vệ nhân viên và khách hàng để “tồn tại” trong dịch bệnh. Nhưng cho đến nay, nền kinh tế Mỹ mới chỉ khôi phục được 12 triệu việc làm trong số 22 triệu việc làm bị mất trong đại dịch.

Thêm vào đó, tỷ lệ sa thải việc làm vẫn còn khá cao. Tuần trước, Bộ Lao động Mỹ ghi nhận thêm 751.000 người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới, tức cao gấp gần 4 lần so với mức bình quân trước khủng hoảng đại dịch Covid-19. Các khoản trợ cấp thất nghiệp khẩn cấp sẽ hết hạn vào cuối năm nay. Nếu Washington không sớm phê duyệt gói kích thích tài khóa tiếp theo, cơ hội phục hồi của kinh tế Mỹ sẽ sớm bị đe dọa. 

Nghĩa là chính quyền tương lai của ông Biden còn một chặng đường dài phải đi để vực dậy nền kinh tế lớn nhất hành tinh. Và việc đưa tỷ lệ thất nghiệp của nước Mỹ xuống mức thấp nhất trong vòng nửa thế kỷ như thời chính quyền Trump có vẻ là điều khó khả thi với ông Biden trong bối cảnh hiện tại.