Lãi vay "nóng" giữa các ngân hàng sẽ khó giảm sâu?

Mặt bằng lãi suất liên ngân hàng giảm nhẹ trong tháng 5. Chốt tháng 5, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn từ qua đêm đến 3 tháng lần lượt được ghi nhận ở mức 3,68% (qua đêm); 3,84% (1 tuần); 4,02% (2 tuần); 4,3% (1 tháng) và 5,07% (3 tháng). Đường lãi suất dịch chuyển xuống dưới khi lợi suất giảm tại tất cả các kỳ hạn với mức giảm 15-20 điểm cơ bản.

Theo các nhà phân tích tại Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), trong tháng 5/2023 lãi suất liên ngân hàng đã giảm đáng kể so với tháng 4 nhờ các yếu tố thuận lợi từ thị trường ngoại hối; Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước đáo hạn bổ sung thanh khoản cho thị trường; Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành.

Thống kê cũng cho thấy, Ngân hàng Nhà nước bơm ròng 20.361,72 tỷ đồng thông qua nghiệp vụ thị trường mở trong tháng 5. Cũng trong tháng này, lãi suất OMO đã giảm 0,5% về 4,5%.

Mặc dù các NHTW như Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hay ECB đã tiến gần đến mức lãi suất mục tiêu nhưng khả năng xuất hiện các đợt điều chỉnh tăng lãi suất tiếp theo trong tháng 6 hay tháng 7 vẫn còn đang bỏ ngỏ. Các chuyên gia VCBS cho rằng, mặc dù đã tiến gần đến mức lãi suất mục tiêu, nhưng vẫn còn khả năng Fed sẽ tiến hành hoặc phát đi tín hiệu về các đợt tăng lãi suất tiếp theo qua đó làm tăng mức độ bất định trên thị trường trong giai đoạn này.

Trong khi đó, với việc lãi suất điều hành đã được Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh về mức thấp tương đồng với giai đoạn hỗ trợ dịch bệnh, dư địa để giảm thêm lãi suất điều hành sẽ không còn nhiều nếu xét trên tổng thể các cân đối vĩ mô.

Theo đó, khả năng lãi suất liên ngân hàng sẽ khó giảm sâu và duy trì quanh ngưỡng quanh 4%-4,5%.

Cũng theo các chuyên gia VCBS, giai đoạn này kênh đầu tư trái phiếu chính phủ là đang được cho là kênh đầu tư ưu tiên trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng thấp do nhu cầu vốn của doanh nghiệp và người dân thấp. Nguyên nhân do lãi suất cho vay ở mức cao, Hoạt động sản xuất kinh doanh dự báo còn gặp nhiều khó khăn ảnh hưởng đến nhu cầu tín dụng chung.

Với bối cảnh hiện tại, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã và đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng trong đó có thể kể đến các biện pháp thuộc về chính sách tiền tệ như hạ lãi suất điều hành nhằm hướng đến kéo giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Tuy vậy, cũng cần lưu ý thêm các biện pháp hỗ trợ luôn luôn có độ trễ ít nhất từ 3-6 tháng. Theo đó, trong ngắn hạn kênh đầu tư trái phiếu chính phủ vẫn là lựa chọn hợp lý đối với nhà đầu tư tổ chức. Tuy vậy, dư địa giảm thêm của lợi suất là không còn nhiều trong khi rủi ro lợi suất bật tăng lại đang có xu hướng lớn hơn so với giai đoạn trước. Tổng hợp lại trong tháng 6, VCBS nghiêng về kịch bản lợi suất sẽ đi ngang trong biên độ nhỏ hoặc giảm nhẹ.

Nhìn lại tháng 5/2023, Kho bạc Nhà nước (KBNN) huy động 23.269 tỷ VND trái phiếu. KBNN huy động 4.996 tỷ đồng; 7.472 tỷ đồng; 10.100 tỷ đồng; 309 tỷ đồng và 392 tỷ đồng trái phiếu tại các kỳ hạn 5 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm và 30 năm. Lợi suất trúng thầu giảm mạnh trong tháng. Trong 5 tháng đầu năm, trước các điều kiện thuận lợi KBNN đã hoàn thành khá tốt mục tiêu huy động tại các kỳ hạn 5 năm, 7 năm, 10 năm và 15 năm. VCBS cho rằng khả năng huy động trái phiếu ở mức lãi suất hợp lý sẽ hẹp dần trong các tháng tiếp theo khi lợi suất không còn dư địa giảm nhiều. Trong khi đó, áp lực từ lượng vốn tồn đọng sẽ khiến KBNN không quá vội vàng trong các mục tiêu phát hành.

Trên thị trường thứ cấp, thanh khoản thị trường tiếp tục cải thiện nhờ lãi suất giảm trong tháng 5, với giá trị giao dịch trên thị trường thứ cấp đạt 132.568 tỷ đồng. Trong đó, khối lượng giao dịch outright và repo lần lượt đạt 75.157 tỷ đồng và 57.410 tỷ đồng. Thanh khoản giao dịch trung bình phiên đạt khoảng 6.628 tỷ đồng.