Mong đạt thỏa thuận thương mại, Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu đậu tương Mỹ

Tính từ tháng 9 đến tháng 11/2019, ước tính kim ngạch nhập khẩu đậu nành Mỹ của Trung Quốc đã tăng 13 lần so với cùng kỳ năm ngoái, thời điểm mà thương chiến Mỹ Trung bắt đầu leo thang. Dữ liệu dựa trên sự phân tích số liệu thương mại của Hội đồng xuất khẩu đậu nành Mỹ.

Số liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc được thống kê bởi Wind Financial thì chỉ ra rằng tổng kim ngạch nhập khẩu đậu nành của nước này đã tăng 53,9% trong tháng 11, lên mức 8,278 triệu tấn, mức cao nhất kể từ tháng 8/2019.

Nửa cuối năm 2018 chứng kiến sự giảm mạnh trong kim ngạch xuất khẩu đậu nành của Mỹ sang Trung Quốc sau khi Bắc Kinh quyết định kiềm chế nhập khẩu để trả đũa mức thuế quan trừng phạt của Mỹ. Tất cả các giao dịch nhập khẩu đậu nành Mỹ trong năm nay đều phải chịu mức thuế trả đũa lên tới 30% của Bắc Kinh, điều khiến cho hàng loạt doanh nghiệp nhập khẩu của Trung Quốc chuyển sang tìm kiếm nguồn cung thay thế từ các thị trường khác như Brazil hay Argentina.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế trong nước phải đối mặt với lạm phát giá tiêu dùng lên cao do ảnh hưởng của dịch tả lợn Châu Phi và cơn sốt tăng giá thịt lợn, chính phủ Trung Quốc mới đây đã tuyên bố miễn thuế một số mặt hàng nông sản Mỹ như đậu nành và thịt lợn như một nỗ lực bình ổn giá thực phẩm trong nước. Thêm vào đó, đàm phán thương mại Mỹ Trung hồi đầu tháng 10 đã nhất trí thông qua thỏa thuận giai đoạn 1, theo đó Bắc Kinh được cho là đã cam kết nhập khẩu khoảng 40-50 tỷ USD nông sản Mỹ. 

Xu hướng tăng cường nhập khẩu nông sản Mỹ đã có những tiến triển rõ rệt trong những tuần gần đây, khi phái đoàn đàm phán Mỹ và Trung Quốc nỗ lực thúc đẩy thỏa thuận thương mại giai đoạn 1. Trước đó, Bắc Kinh và giới truyền thông địa phương thường nhắc đến cam kết mua nông sản Mỹ với cam kết khá mơ hồ “theo nhu cầu thị trường” mà hiếm khi đề cập đến một số lượng cụ thể như Tổng thống Mỹ Donald Trump mong muốn.

Trái với kim ngạch nhập khẩu tăng 2,7%, kim ngạch xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 23% trong tháng 11 vừa qua, theo dữ liệu từ hải quan Trung Quốc. Theo ông Ting Lu, nhà kinh tế học về các vấn đề Trung Quốc từ Nomura, việc kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Mỹ tăng lần đầu tiên từ tháng 8/2018 đến nay đã chỉ ra thực tế rằng Trung Quốc đang đẩy mạnh mua nông sản Mỹ như một thiện chí tiến đến thỏa thuận thương mại.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bị cuốn vào một cuộc xung đột thương mại kéo dài hơn một năm nay trước khi thương chiến biến tướng thành chiến tranh thuế quan. Ước tính, Mỹ và Trung Quốc đã áp thuế quan trừng phạt - trả đũa lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ đối phương, gây áp lực nặng nề lên cả thị trường thương mại - tài chính tiền tệ, thậm chí có nguy cơ đẩy kinh tế toàn cầu đến bờ vực suy thoái.

Sau nhiều lần đàm phán thất bại, phái đoàn thương mại Mỹ - Trung hồi tháng 10 đã nhất trí thông qua thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, trong đó giải quyết một số vấn đề cơ bản như Mỹ hoãn mức thuế quan bổ sung với 250 tỷ USD hàng Trung Quốc dự kiến có hiệu lực vào 15/10, đổi lại Bắc Kinh cam kết nhập khẩu 40-50 tỷ USD nông sản Mỹ. Tuy nhiên cho đến nay, thỏa thuận tiềm năng này vẫn chưa được ký kết do Bắc Kinh kỳ vọng Mỹ dỡ bỏ nhiều thuế quan hơn nữa.