Nỗ lực "quyết liệt" của Thượng viện Mỹ chống lại tầm ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc

Dự luật có tên “Đạo luật Cạnh tranh Chiến lược năm 2021” tập hợp nhiều sáng kiến ngoại giao chiến lược nhằm chống lại Bắc Kinh thông qua thúc đẩy nhân quyền, viện trợ an ninh và chống lại tin giả. Nó phản ánh quan điểm cứng rắn của cả lưỡng đảng Mỹ về vấn đề Trung Quốc.

Dài 280 trang, nội dung dự luật đề cập trực tiếp đến sự cạnh tranh kinh tế với Trung Quốc cũng như nhiều giá trị nhân đạo khác, chẳng hạn cáo buộc Trung Quốc vi phạm nhân quyền với người dân tộc Hồi giáo thiểu số Duy Ngô Nhĩ vùng Tân Cương.

Dự luật nhấn mạnh sự cần thiết phải “ưu tiên các khoản đầu tư quân sự” để đạt được mục tiêu chính trị của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Khoản tài trợ 655 triệu USD trong 4 năm tài khóa 2022-2026 được khuyến nghị, cùng với 450 triệu USD khác cho Sáng kiến An ninh Hàng hải Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Trong nội dung dự luật, các nhà lập pháp cũng mở rộng phạm vi Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), nơi theo dõi các giao dịch tài chính và những rủi ro an ninh quốc gia tiềm ẩn từ các giao dịch đó.

Thêm vào đó, dự luật đề xuất Washington thúc đẩy các đồng minh hành động mạnh mẽ hơn để đối phó với những “hành vi hung hăng” của Bắc Kinh. 

Được giới thiệu ban đầu bởi Thượng nghị sĩ Bob Menendez, chủ tịch đảng Dân chủ và Thượng nghị sĩ Jim Risch, đảng viên Cộng hòa, dự thảo luật sẽ được xem xét trước khi đưa ra thảo luận và bỏ phiếu trước Quốc hội vào ngày 14/4 tới đây.

Ông Jim Risch cũng  gợi ý một dự luật nhằm chống lại  nỗ lực ảnh hưởng của Trung Quốc tại các trường đại học Mỹ. Biện pháp này là một phần trong dự luật được Lãnh đạo phe Đa số Thượng viện Chuck Schumer công bố vào tháng 2 nhằm thông qua luật chống lại Trung Quốc.

Chuyên gia Bonnie Glaser từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Châu Á cho biết: “Quốc hội đang đặc biệt quan tâm đến những thách thức đa dạng mà Trung Quốc đặt ra đối với lợi ích của nước Mỹ. Họ cũng đang cố gắng phát triển các biện pháp ứng phó hiệu quả”.

Ủy ban Thương mại Thượng viện sẽ tổ chức một phiên điều trần vào ngày 14/4 về biện pháp ứng phó của lưỡng đảng. Bên cạnh “Đạo luật Cạnh tranh Chiến lược năm 2021”, Ủy ban cũng xem xét "Đạo luật Biên giới Vô tận", nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp chip bán dẫn của Mỹ dưới thời chính quyền Biden.

Trung Quốc từng bày tỏ kỳ vọng việc ông Biden đắc cử Tổng thống Mỹ sẽ mở ra một chương mới cho quan hệ Mỹ Trung, nhưng rõ ràng mối quan hệ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã có một khởi đầu khó khăn dưới thời chính quyền Biden.

Tháng trước, cuộc gặp gỡ cấp cao đầu tiên giữa hai nước đã bắt đầu với một giọng điệu căng thẳng. Đầu tuần này, Mỹ và một số đồng minh phương Tây bao gồm Anh, EU, Canada đã áp đặt các lệnh trừng phạt lên hàng loạt quan chức và thực thể Trung Quốc do cáo buộc vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân cương, dẫn đến việc Bắc Kinh trả đũa EU và Anh.