Nông trại sạch của các chàng trai 9X
Từ TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) theo Quốc lộ 1 về phía Bắc 30 km hướng thị xã Ninh Hòa, tiếp tục đi Quốc lộ 26 chừng 10 km, rẽ vào đường 6 đi xã Ninh Thượng, chúng tôi tìm đến The Moshav Farm - một trang trại xanh mướt nằm sát núi.
Giấc mơ làng nông nghiệp Moshav
Ông Ngô Xuân Đại, Chủ tịch UBND xã Ninh Thượng, cho biết vùng đất giáp núi khô cằn này từ xưa đến nay chỉ chịu được cây mía và chăn nuôi nhỏ lẻ; không ai dám nghĩ đến chuyện trồng cây ăn quả hay làm trang trại sinh thái ở đây. Thế mà nhóm bạn trẻ này lại lập một trang trại rộng 56 ha để trồng cây ăn quả, làm du lịch sinh thái, nông nghiệp sạch.
Mô hình trang trại nông nghiệp sạch, kết hợp du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng mà các bạn trẻ 9X ở The Moshav Farm hướng đến
Tiếp chúng tôi là chàng trai có thân hình nhỏ nhắn Nguyễn Tá Đông (SN1990, quê Đắk Lắk), thủ lĩnh của The Moshav Fram. Ngoài Đông còn 3 chàng trai trẻ khác là Nguyễn Mạnh Tiến (quê Nghệ An), Trương Hoàng Nam (cùng SN 1995, quê Đồng Tháp) và Phạm Minh Thông (SN 1996, quê Bến Tre) cùng nhau thực hiện ước mơ xây dựng nông trại sạch theo mô hình Moshav của Israel.
Đông tốt nghiệp cử nhân ngành quản trị kinh doanh, chuyên ngành ngoại thương (xuất nhập khẩu); cả 4 người cùng có thời gian tu nghiệp tại Agrostudies - Israel. Tại đây, họ chứng kiến đất nước Israel dù đất đai khô cằn, bạc màu nhưng nông nghiệp công nghệ cao phát triển, năng suất vượt trội với nhiều cánh đồng lớn nên "khi về nước, thấy cách canh tác nông nghiệp của Việt Nam, chúng tôi cứ bứt rứt, trăn trở mãi, tại sao nông sản của Việt Nam xuất khẩu khó khăn, với giá rất thấp, luôn đối mặt với việc được mùa mất giá, được giá mất mùa liên tục. Người nông dân luôn phải khó khăn cực khổ mưu sinh" - Đông nhớ lại.
Cả bốn bạn trẻ khi ấy cùng quyết chí để xây dựng The Moshav Farm. Mô hình Moshav là các nhóm trang trại cá nhân kết hợp với nhau, sử dụng chung các công cụ, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp hình thức cộng đồng. Lợi thế của Moshav là yên tĩnh, khung cảnh đẹp và không khí trong lành; vì vậy, các làng nông nghiệp Moshav đã trở thành điểm nghỉ dưỡng yêu thích của rất nhiều người.
"Chúng tôi đã rong ruổi nhiều địa phương trên cả nước trong nhiều tháng để tìm nơi thực hiện Moshav. Cuối cùng, chọn xã Ninh Thượng, vì nơi đây khí hậu hơi khắc nghiệt khô nóng, đất đai bạc màu, khu vực này cư dân còn nghèo. Chúng tôi muốn bắt đầu khởi nghiệp từ khu vực này để giúp cải thiện đời sống người dân nơi đây, góp phần phát triển kinh tế của địa phương" - thủ lĩnh của The Moshav Fram tâm sự.
Từ năm 2018 đến nay, nhóm bạn trẻ này đã đầu tư hơn 23 tỉ đồng để xây dựng The Moshav Farm với 56 ha đất đồi núi, đất trồng mía bạc màu để trồng nhiều loại cây khác nhau bằng công nghệ cao.
Khu vực trồng nho công nghệ cao của The Moshav Farm
Cách làm nông nghiệp thuận tự nhiên
Chúng tôi rất bất ngờ khi vùng đất khô cằn sỏi đá này đã xanh ngắt một màu. Những vườn dược liệu, kết hợp khu sơ chế sấy lạnh, sấy nóng tỏa hương thơm ngát. Những vườn bưởi da xanh mới cao bằng đầu người đã trĩu quả bói đầu mùa. Khu vườn nho là hệ thống nhà kính dài tít tắp với những cây nho được cắt tỉa từng cành lá đang trổ hoa...
The Moshav Farm được quy hoạch thành từng khu. Khu trồng cây ăn trái được trồng thử nghiệm rất nhiều loại cây ăn quả để tìm ra thứ cây phù hợp và đúc rút kinh nghiệm tạo nên quy trình trồng cây nhằm chuyển giao cho nông dân. Đến nay, The Moshav Farm dù có một số thất bại nhưng đã tìm ra những loại cây chủ lực như: dừa, xoài, mít, bưởi, nhãn, nho, chuối… phù hợp để sản xuất và phục vụ nhu cầu tham quan của du khách. Khu dược liệu với rừng thông, rừng bạch đàn, cánh đồng đậu biếc, gừng, sả, bạc hà. Khu chăn nuôi có hơn 100 con cừu, đàn hươu nai, gà, bò… Ngoài ra, còn có cơ sở chế biến dược liệu, đóng gói sản phẩm.
Nguyễn Tá Đông cho biết khi vào đây, cả nhóm phải cải tạo toàn bộ khu đất trồng mía trước đây do bị phun thuốc diệt cỏ, bạc màu, nhiều hóa chất bằng cách cày đất trộn phân trâu, bò mua lại của người dân quanh vùng. Họ đầu tư 30 triệu đồng/ha làm hệ thống dẫn nước từ núi về, tưới nhỏ giọt đến từng cây nên vừa tiết kiệm nước vừa bổ sung dinh dưỡng cho cây theo đúng kỹ thuật. Nhờ vậy, những cây ăn trái, hoa màu sớm được thu hoạch và bước đầu đã có doanh thu.
Với cách làm truyền thống, người dân dùng thuốc diệt cỏ vì cho rằng cỏ ăn hết chất dinh dưỡng còn chúng tôi để cỏ mọc tự nhiên; chỉ cắt cỏ, cày đất và bón phân hữu cơ. Cỏ sẽ giữ ẩm cho đất, tận dụng nuôi gia súc; khi chết đi sẽ tạo độ dinh dưỡng cho đất một cách tự nhiên. Các loại cây trồng đều được chăm sóc theo hướng an toàn, thuận tự nhiên, để tạo ra những sản phẩm an toàn, chất lượng. Các sản phẩm đều được đi theo hướng chế biến và nhắm đến những đối tượng người dùng quan tâm tới sức khỏe bản thân, bảo vệ môi trường.
Nguyễn Tá Đông, thủ lĩnh The Moshav Farm, với sản phẩm nông nghiệp sạch thu hoạch
Bài toán đầu ra sản phẩm
Định hướng của The Moshav Farm là phát triển nông nghiệp sạch, tiến đến du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng để phát triển lâu dài. Lời giải cho bài toán này là "lấy ngắn nuôi dài", tìm đầu ra sản phẩm, tạo thu nhập cho nhóm. Đây là thử thách khó khăn phải vượt qua. Nhóm hiện có 30 nhân viên chưa tính hợp đồng thời vụ, trong đó có bộ phận kinh doanh, phát triển thương hiệu The Moshav Farm.
Từ các nguyên liệu trồng được nhóm đã áp dụng khoa học công nghệ, sấy lạnh, sấy nóng để tạo ra sản phẩm nông nghiệp hữu cơ từ cây trồng ngắn ngày, như: túi lá xông giải cảm; nước rửa tay, rửa chén, lau nhà, nước giặt từ quả bồ hòn; bột gừng sấy lạnh, bột rau má, trà đậu biếc; dầu gió bạc hà; mặt nạ bùn khoáng,... Chỉ riêng sản phẩm đang được người tiêu dùng ưa chuộng là túi xông giải cảm, mỗi tháng trang trại xuất ra thị trường hơn 30.000 túi, mỗi túi 25.000 đồng, đem lại doanh thu khoảng 750 triệu đồng/tháng.
Anh Nguyễn Mạnh Tiến cho biết đến nay các sản phẩm của The Moshav Farm đã có được 300 kênh bán sỉ, lẻ trên toàn quốc; nhận phản hồi tốt từ khách hàng ở các tỉnh, thành.
"Hiện tại, các sản phẩm của chúng tôi cũng đang phục vụ các thị trường nước ngoài (Nhật, Hàn, Mỹ) thông qua các kênh thương mại điện tử (Amazon). The Moshav Farm đã có đại lý phân phối ở Nhật, đây là những bước đệm để chúng tôi chuẩn bị cho việc đưa hàng hóa ra thế giới trong thời gian tới" - Nguyễn Mạnh Tiến tự tin.
Nhân rộng mô hình Moshav Farm
Ông Ngô Xuân Đại đánh giá The Moshav Farm là một mô hình nông nghiệp mới mẻ ở địa phương. Các bạn trẻ đã ứng dụng công nghệ và mô hình nông nghiệp Israel vào thực tế để hướng đến nâng cao chất lượng cho nông sản Việt. Ông hy vọng The Moshav Farm sẽ thành công, qua đó giúp đào tạo mô hình sản xuất nông nghiệp cho quanh vùng, thay đổi tập quán canh tác lạc hậu. Tại xã Ninh Thượng, chính quyền địa phương bắt đầu phát triển và thu hút mô hình trang trại với 5 nông trại theo mô hình tương tự. Dự kiến cuối năm 2021, có thêm 5 nông trại khác được hình thành.