Phát biểu tại Hội thảo “Đa dạng vốn cho phát triển bền vững” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức sáng nay, bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHHN) cho biết, NHNN đã khuyến khích cho vay xanh từ rất sớm.

Trong 5 năm qua, dư nợ tín dụng xanh tăng bình quân 21%/năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của cả nước. Nếu năm 2017 mới chỉ có 15 tổ chức tín dụng ghi nhận có dư nợ tín dụng xanh thì hiện con số này đã tăng lên 58 tổ chức tín dụng.

Tích cực hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước

Theo bà Tùng, trước đây, các ngân hàng thương mại sử dụng chính nguồn lực của chính mình để ưu đãi cho vay với lĩnh vực này. Tuy nhiên, Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội đã quy định cơ chế hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn hoặc áp dụng tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa và các ngân hàng thương mại. Nói cách khác, tới đây, sẽ có thêm nguồn lực từ ngân sách với lĩnh vực này, mở ra cơ hội lớn để tiếp cận vốn ưu đãi, giúp các đơn vị chuyển đổi mô hình kinh doanh bền vững hơn.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn áp dụng tiêu chuẩn ESG.

"Chúng tôi đang tích cực hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước cho các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh vay vốn tại các ngân hàng thương mại để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng khung tiêu chuẩn ESG. Hiện dự thảo đã được Bộ Tư pháp thẩm định và trong tuần này sẽ trình Chính phủ, dự kiến sẽ có hiệu lực đầu năm tới", bà Tùng cho biết.

Trong khi đó, bà Phạm Thị Thanh Tâm, Phó Vụ trưởng Vụ Các định chế tài chính (Bộ Tài chính) cũng xác nhận, dự thảo  Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được Bộ trình Chính phủ trong tháng 12 này. 

Theo đại diện NHNN, để tín dụng xanh tăng tốc, ngoài việc ban hành 2 nghị định hướng dẫn hỗ trợ lãi suất 2%, cần có sự phối hợp đồng bộ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong ban hành quy định về xác định dự án nào là dự án xanh, dự án tuần hoàn, dự án ESG. Bộ ba văn bản này, nếu được ban hành đồng thời sẽ khơi thông dòng vốn xanh tăng tốc thời gian tới.

Cần hướng dẫn thêm về xác nhận dự án xanh

Việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 21/2025/QĐ-TTg quy định bộ tiêu chí môi trường và danh mục phân loại xanh vào 4/7/2025 đã tháo gỡ được khó khăn bấy lâu nay của các nhà băng. Các ngân hàng thương mại cho biết, với bộ tiêu chí rõ ràng này, ngân hàng mới có thể dễ dàng nhận diện, thẩm định và cấp tín dụng xanh chính xác, tránh rủi ro "tẩy xanh" (greenwashing), đồng thời giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các ưu đãi của Nhà nước... 

Mặc dù vậy, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý cho rằng, Quyết định 21 là cần nhưng chưa đủ. Cụ thể, theo các ngân hàng Quyết định 21 mới đưa ra danh mục 45 loại hình dự án thuộc 7 lĩnh vực trọng điểm (năng lượng, giao thông, xây dựng, nước, nông nghiệp, công nghiệp chế biến, dịch vụ môi trường) được công nhận là "dự án xanh", đủ điều kiện tiếp cận tín dụng xanh và các ưu đãi khác.

Tuy nhiên, Quyết định 21 cũng quy định, cơ quan xác nhận dự án xanh (thuộc danh mục phân loại xanh) có thể là Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền (trong quá trình thẩm định ĐTM/cấp giấy phép môi trường) hoặc Tổ chức xác nhận độc lập đạt chuẩn quốc tế (ISO/IEC 17029:2020).

"Cần có hướng dẫn cụ thể để các cơ quan này xác nhận dự án xanh", bà Tùng kiến nghị. 

Cũng liên quan đến triển khai Quyết định 21, theo bà Tùng, theo quy định, các dự án xanh phải được công bố trên cổng thông tin của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng để các ngân hàng làm căn cứ cho vay xanh. Tuy nhiên, đến nay cơ sở dữ liệu này vẫn chưa có. Chỉ khi cơ sở dữ liệu được hoàn thiện, cập nhật đầy đủ,ngân hàng mới dễ dàng thống kê được cho vay xanh cũng như đẩy mạnh tín dụng xanh một cách thuận lợi, minh bạch.