Quảng Trị vươn mình cùng dân tộc: Cần chiếc “đòn gánh” kết nối, phát triển (Bài cuối)
Hải Lăng rộng đường ra biển lớn
Gần một năm qua, giữa dải cát trắng ven biển xã Hải An, huyện Hải Lăng, một đại công trường đã hình thành, nhộn nhịp với hàng chục dàn máy hối hả vận hành, hàng trăm công nhân miệt mài làm việc ngày đêm.
Bức tranh xây dựng cảng Mỹ Thủy hôm nay hoàn toàn khác so với trước đây. Nơi từng là vùng cát trắng hoang vu, vắng bóng người qua lại, nay dần hiện hữu một công trường sôi động, mở ra kỳ vọng mới cho sự phát triển của khu vực.

Nơi đây hiện có 2 gói thầu đang thi công cảng Mỹ Thủy gồm: Gói XL01 do Tổng công ty 319 thi công đê chắn sóng và bến bãi; gói XL02 với hạ tầng cơ bản, kết cấu bê tông cốt thép do Liên danh Công ty Cổ phần FECON - Long Hải thi công.
Đến nay, một số hạng mục như kè chắn sóng phía Đông, bãi chứa, bãi đúc, đường giao thông và các khối xếp loại 1A, 1B, 2B, 2A của bến tạm đã được hoàn thành.
Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Quảng Trị, ông Phạm Ngọc Minh, cho biết dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư theo Quyết định số 16/2019. Dự án do Công ty Cổ phần Liên doanh Quốc tế Mỹ Thủy (MTIP) làm chủ đầu tư, với tổng diện tích 685 ha, quy mô 10 bến cảng, phát triển theo 3 giai đoạn. Tổng vốn đầu tư dự kiến lên đến 14.234 tỷ đồng, với tiến độ triển khai từ năm 2018 đến năm 2035, đảm bảo khả năng tiếp nhận tàu có trọng tải lên đến 100.000 tấn.
Trong đó, giai đoạn 1 được triển khai từ năm 2018 đến 2025, với kế hoạch xây dựng 4 bến cảng đầu tiên.
Tổng mức đầu tư 4 bến cảng cho giai đoạn 1 là 5.900 tỷ đồng, phấn đấu đến cuối năm 2027 sẽ hoàn thành, năng lực tiếp nhận 12 triệu tấn/năm.
Ông Minh cho biết, cảng Mỹ Thuỷ nằm trong Hành lang kinh tế Đông - Tây, mục tiêu là trở thành cảng nước sâu quốc tế, tương lai sẽ hình thành trung tâm logistics khu vực với nhiều đơn vị hợp tác. MTIP hướng đến việc trung chuyển các mặt hàng như than, dăm gỗ, sản phẩm công nghiệp.
Theo ông Minh, đến nay đã có 8 nhà đầu tư thuộc lĩnh vực logistics và dịch vụ hậu cần cảng đang nghiên cứu đầu tư tại khu vực sau bến cảng Mỹ Thuỷ. Đây là tín hiệu vui để kịp tiến độ phục vụ và đồng bộ cảng Mỹ Thuỷ, góp phần lấp đầy Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, tạo việc làm cho người dân Quảng Trị nói riêng, cả nước nói chung.

Không chỉ có cảng biển Mỹ Thuỷ, ở huyện Hải Lăng còn có dự án Khu công nghiệp Quảng Trị do Công ty TNHH Liên doanh phát triển Quảng Trị (QTIP) làm chủ đầu tư.
Bí
thư Huyện uỷ Hải Lăng Nguyễn Khánh Vũ cho biết, dự án Khu công nghiệp Quảng Trị
được Thủ tướng Chính phủ quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư số 418/QĐ-TTg
ngày 23/3/2021 với tổng vốn đầu tư 2.074 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 có
quy mô 97,4 ha - tổng vốn đầu tư 504,39 tỷ đồng, tiến độ thực hiện từ năm
2021-2025.
Dự án Khu công nghiệp Quảng Trị được triển khai trên diện tích 481 ha, trải dài qua thị trấn Diên Sanh, xã Hải Trường và xã Hải Lâm (huyện Hải Lăng). Khu công nghiệp này tập trung vào các ngành công nghiệp trọng điểm như dệt may, giày dép, bao bì và in ấn, chế biến gỗ và nội thất, thực phẩm và đồ uống.
Khi đi vào hoạt động, khu công nghiệp dự kiến tạo việc làm cho khoảng 30.000 – 40.000 lao động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Trị nói chung và huyện Hải Lăng nói riêng. Đồng thời, dự án cũng hứa hẹn tạo ra một trung tâm kinh tế dọc theo hành lang kinh tế Đông - Tây, kết nối Việt Nam với Lào, Thái Lan và Myanmar.
La Lay – cửa ngõ hàng chục triệu đô
La Lay (thuộc huyện Đakrông) là một trong hai cửa khẩu quốc tế ở tỉnh Quảng Trị. Đây là cửa ngõ kết nối các tỉnh miền Trung Việt Nam với các tỉnh Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan ra biển tại cảng biển Mỹ Thuỷ.

Ông Hồ Sỹ Trị - Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị, cho biết trong những năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng đại dịch Covid-19… nhưng hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế La Lay tăng trưởng khá bền vững.
Đơn cử như năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu tại cửa khẩu tại cửa khẩu quốc tế La Lay đạt hơn 112 triệu USD, con số này tăng lên 261,2 triệu USD vào năm 2023 và gần 250 triệu USD vào năm 2024.
Từ ngày 1/1/2025 đến 26/2/2025, kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế La Lay đạt 40,8 triệu USD, riêng nhập khẩu than đạt 334.000 tấn, thu ngân sách 83,6 tỷ đồng.
Theo ông Trị, tiềm năng xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế La Lay vô cùng lớn. Riêng năm 2023, trung bình mỗi ngày thu ngân sách nhà nước tại cửa khẩu quốc tế La Lay từ 1,5 đến 2 tỷ đồng, có ngày đạt 4 đến 5 tỷ đồng. Trong đó, riêng than đá nhập khẩu vượt mốc 2,39 triệu tấn, đạt kim ngạch 261 triệu đồng USD, chiếm 88% tổng thu.
Bên cạnh xuất, nhập khẩu hàng hoá cao, cửa khẩu quốc tế La Lay còn là nơi có hoạt động xuất nhập cảnh hành khách lớn với 226.000 lượt khách năm 2024.

Mặc dù đạt được những con số ấn tượng nhưng cơ sở hạ tầng cửa khẩu quốc tế La Lay còn nhiều hạn chế, thiếu thốn đang là “lực cản” khiến kim ngạch xuất nhập khẩu nơi đây chưa như kỳ vọng.
Vì vậy, trong những ngày đầu năm 2025, UBND tỉnh Quảng Trị đã phê duyệt đề án hoàn thiện hạ tầng phát triển kinh tế khu vực cửa khẩu quốc tế La Lay và vùng phụ cận đến năm 2030, định hướng đến 2035.
Đề án này chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, cách dịch vụ phục vụ các hoạt động logistics để thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực cửa khẩu; xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư theo hình thức đối tác công – tư (PPP), xã hội hoá các nguồn lực cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm có tính lan toả, liên kết vùng kết nối với cửa khẩu; phát triển dịch vụ hậu cần, logistics, nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá chính ngạch, áp dụng các biện pháp giảm chi phí, thời gian thông quan hàng hoá.
Đề án này cần khoảng 3.330 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 2026 – 2030 cần 1.172 tỷ đồng.
Ông Hà Sỹ Đồng – Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, cho biết địa phương mong muốn hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu quốc tế La Lay để hướng tới mục tiêu tăng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu bình quân hàng năm từ 15% – 20%, thu ngân sách qua cửa khẩu La Lay đến năm 2030 đạt trên 1.000 tỷ đồng.

Cũng theo ông Đồng, La Lay là cửa ngõ có thể thu ngân sách hàng chục triệu USD. Mỹ Thuỷ là cửa ngõ ra biển lớn của tỉnh Quảng Trị. Nói một cách ví von, giản dị, hai nơi này như hai chiếc thúng chứa đựng “kho báu”. Tuy nhiên, những “kho báu” ấy vẫn chưa có chiếc “đòn gánh” kết nối để đi xa.
Chiếc “đòn gánh” đó chính là một con đường rộng lớn kết nối cửa khẩu quốc tế La Lay đến cảng biển Mỹ Thuỷ với tên gọi quốc lộ 15D. Theo quy hoạch, quốc lộ 15D dài 92km, quy mô đường cấp III-IV (2 đến 4 làn xe), trong đó có 55,8km cần đầu tư xây mới và nâng cấp mở rộng với kinh phí khoảng 3.440 tỷ đồng. Với nguồn lực hạn chế, tỉnh Quảng Trị đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, hỗ trợ sớm đầu tư.
Trong 3.440 tỷ đồng này có khoảng 1.500 tỷ đồng làm vốn nhà nước tham gia cùng nhà đầu tư (Công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn, Công ty TNHH Phonesack Việt Nam và Công ty TNHH Nam Tiến) làm đoạn 34km từ cao tốc Cam Lộ - La Sơn đến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây theo phương thức đối tác công tư (PPP).
“Với sợi chỉ đỏ là thông báo số 101-TB/VPTW của Văn phòng Trung ương Đảng, sự ủng hộ, giúp đỡ của Đảng, Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan, sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, cùng quyết tâm, nỗ lực, đoàn kết của tỉnh Quảng Trị, tôi tin rằng các điểm nghẽn sẽ sớm được khơi thông, tạo đòn bẩy giúp tỉnh Quảng Trị phát triển mạnh mẽ, vươn mình cùng dân tộc” – ông Đồng chia sẻ.