Quy định mới về thời hạn sử dụng chung cư

Thời hạn sử dụng chung cư là bao lâu?

Nhà chung cư là nhà có từ 02 tầng trở lên, có nhiều căn hộ, có lối đi, cầu thang chung, có phần sở hữu riêng, nhà chung cư được xây dựng có mục đích sử dụng hỗn hợp để ở và kinh doanh.

Thời hạn sử dụng chung cư được quy định bởi thời hạn sử dụng đất và thời hạn sử dụng nhà chung cư, cụ thể:

Khoản 3 Điều 126 Luật Đất đai năm 2013 quy định:

“3…

Đối với dự án kinh doanh nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp với cho thuê hoặc để cho thuê mua thì thời hạn giao đất cho chủ đầu tư được xác định theo thời hạn của dự án; người mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất được sử dụng đất ổn định lâu dài.

Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này”.

Theo quy định trên thì thời hạn sử dụng đất dùng để xây nhà chung cư không giống nhau mà được xác định theo thời hạn của dự án (phổ biến là 50 năm). Khi hết thời hạn, nếu người sử dụng đất có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn nhưng không quá thời hạn xác định theo dự án.

Ví dụ: Dự án thuê đất để xây dựng chung cư có thời hạn sử dụng là 50 năm, khi hết 50 năm nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng tối đa không quá 50 năm.

- Thời hạn sở hữu nhà chung cư được quy định rõ tại Điều 99 Luật Nhà ở 2014: "Thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định căn cứ vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà chung cư theo quy định tại khoản 2 Điều này. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bố trí kinh phí để thực hiện kiểm định chất lượng nhà ở."

- Cấp công trình của nhà chung cư được xác định theo tiêu chí số tầng, quy định tại Thông tư số 10/2013/TT-BXD, cụ thể như sau:

Cấp 1: nhà chung cư có > 20 tầng

Cấp 2: nhà chung cư có từ 8 ÷ 20 tầng

Cấp 3: nhà chung cư có từ 2 ÷ 7 tầng

- Trên thực tế, không có bất kỳ một tòa nhà nào được xây dựng mà không cần phải duy tu, bảo trì hoặc là tồn tại mãi với thời gian. Vi vậy, tương ứng với từng cấp công trình mà nhà chung cư có thời hạn sử dụng khác nhau như:

Cấp 1: trên 100 năm

Cấp 2: từ 50 ÷ 100 năm

Cấp 3: từ 20 ÷ 50 năm

- Sau khi hết thời hạn sử dụng tùy theo tình trạng của nhà chung cư mà sẽ có hướng xử lý khác nhau như:

Nếu nhà chung cư còn sử dụng được và vẫn an toàn thì được tiếp tục sử dụng. Nếu nhà chung cư không còn bảo đảm an toàn cho người sử dụng thì phải cải tạo hoặc phá dỡ để xây dựng lại.

Điều này cũng hoàn toàn tương tự như đối với các khu chung cư cũ nát, hư hỏng nặng và được Nhà nước tự đầu tư hoặc giao cho các Chủ đầu tư thực hiện việc cải tạo, phá dỡ, xây dựng lại như hiện nay; Nhà hoặc hoặc Chủ đầu tư sẽ có phương án bồi thường hoặc hỗ trợ tái định cư cho chủ sở hữu nhà chung cư.

Chung cư hết niên hạn sử dụng xử lý thế nào?

Theo khoản 2 Điều 99 Luật Nhà ở năm 2014, khi nhà chung cư hết niên hạn sử dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng hoặc bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng thì cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh phải tổ chức kiểm định chất lượng công trình nhà chung cư để xử lý theo quy định sau:

Trường hợp 1: Nhà chung cư còn bảo đảm chất lượng và an toàn cho người sử dụng thì chủ sở hữu được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trong kết luận kiểm định.

Trường hợp 2: Nhà chung cư bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không còn bảo đảm an toàn cho người sử dụng thì cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh phải ban hành kết luận kiểm định chất lượng và báo cáo UBND cấp tỉnh để thông báo bằng văn bản cho chủ sở hữu nhà ở.

Chủ sở hữu nhà chung cư có trách nhiệm phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư mới hoặc bàn giao cho cơ quan có thẩm quyền để phá dỡ và xây dựng công trình khác.

Việc xử lý nhà chung cư và quyền sử dụng đất có nhà chung cư thuộc trường hợp nhà chung cư bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không còn bảo đảm an toàn cho người sử dụng như sau:

+ Trường hợp khu đất có nhà chung cư vẫn phù hợp với quy hoạch xây dựng nhà ở thì chủ sở hữu được cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư mới.

+ Trường hợp khu đất có nhà chung cư không còn phù hợp với quy hoạch xây dựng nhà ở thì chủ sở hữu nhà chung cư phải bàn giao lại nhà chung cư cho cơ quan có thẩm quyền để phá dỡ và xây dựng công trình khác theo quy hoạch được duyệt.

+ Trường hợp chủ sở hữu nhà chung cư không chấp hành việc phá dỡ hoặc không bàn giao nhà ở thì Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định cưỡng chế phá dỡ hoặc cưỡng chế di chuyển để bàn giao nhà ở.

Các chủ sở hữu có nhà chung cư bị phá dỡ được bố trí nhà ở tái định cư.

Lưu ý: Trường hợp phá dỡ để xây dựng lại nhà chung cư thì các chủ sở hữu được tiếp tục thực hiện quyền sử dụng đất có nhà chung cư đó; trường hợp phá dỡ để xây dựng công trình khác thì việc xử lý quyền sử dụng đất có nhà chung cư được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai.

Như vậy:

- Pháp luật không ấn định thời hạn sử dụng chung cư (không ấn định là 50 năm nhưng phổ biến là 50 năm).

- Thời hạn sử dụng đất để xây chung cư được xác định theo dự án, khi hết thời hạn nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được xem xét gia hạn. Do vậy, thời gian sử dụng chung cư sẽ phụ thuộc vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng; nếu chung cư bị hư hỏng nặng thì phá dỡ để xây dựng mới, trừ trường hợp không phù hợp quy hoạch.