Thông qua EVFTA và EVIPA: Cơ hội vàng để Việt Nam thu hút đầu tư

Trưa nay 8.6, Đại sứ EU tại Việt Nam Georgio Aliberti đã họp báo ngay sau khi Quốc hội Việt Nam thông qua với đa số phiếu Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA).

Đại sứ Giorgio Aliberti và Đại sứ các quốc gia thành viên EU đã được mời tham dự phiên bỏ phiếu sáng nay tại Hội trường Diên Hồng.

Đại sứ Aliberti gọi đây là một ngày lịch sử trong quan hệ Việt Nam – EU khi 2 Hiệp định được thông qua với số phiếu rất cao,  tương tự như Nghị viện Châu Âu thông qua 2 hiệp định này.

Hai bên đã đàm phán gần 10 năm nay và giờ đây hai bên đạt được kết quả sau 10 năm đàm phán. 2 hiệp định là thành tố quan trọng, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế cũng như trao đổi thương mại song phương.

Đại sứ Aliberti cho biết, Việt Nam sẽ có những lợi ích cụ thể từ các hiệp định. Người tiêu dùng  được tiếp cận các sản phẩm EU tiêu chuẩn cao, giá cả phải chăng hơn, nhà sản xuất Việt Nam có lợi khi tiếp cận thị trường tiêu chuẩn cao, sức mua lớn, do vậy doanh nghiệp có cơ hội thúc đẩy nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển xuất khẩu hàng hóa.

Hiệp định sẽ mang lại giá trị cho người lao động với những tiêu chuẩn cao về lao động, giúp bảo vệ môi trường tốt hơn, và nhiều tác động rất tích cực khác.

EVFTA có hiệu lực 1.8.2020. Ngay từ ngày đầu tiên hiệp định sẽ giúp giảm ngay về 0% thuế với 71% hàng hóa Việt Nam sang EU. Đó là con số rất lớn và trong lộ trình 7 năm, tất cả hàng hóa sẽ giảm về 0%.

Theo các nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, Hiệp định đóng góp khoảng 2,4% GDP cho tăng trưởng GDP của Việt Nam, xuất khẩu tăng 12%, giúp 800.000 người thoát khỏi nghèo đói từ thực thi hiệp định.

"Tuy nhiên thực tế thế nào sẽ phụ thuộc việc chúng ta thực thi đến đâu, cải cách của Việt Nam ra sao" – ông Aliberti nói.

Cơ hội vàng cho đầu tư

EVIPA cũng đã được thông qua nhưng  phải chờ quốc hội các thành viên EU phê chuẩn mới có thể thực thi. Đại sứ EU cho rằng, quá trình này có thể không nhanh chóng, song trong EVFTA đã có các nội dung về đầu tư,  nên thực thi nó cũng có ý nghĩa quan trọng với thu hút đầu tư vào Việt Nam. Hơn  nữa, hơn 20 thành viên EU cũng đã có hiệp định bảo hộ đầu tư song phương với Việt Nam.

Đại sứ Aliberti nhấn mạnh: Khi có thương mại mạnh thì nhà đầu tư sẽ quan tâm. Các nhà đầu tư EU cũng vậy. Vì thế ta phải bắt đầu ngay quá trình thúc đẩy đầu tư. Đầu tư từ EU là đầu tư chất lượng cao, giúp Việt Nam hội nhập với toàn cầu.

Đại sứ cho biết: Sau đại dịch Covid-19, EU đánh giá  "có một cơ hội tích cực cho Việt Nam thời điểm này khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu mạnh mẽ hơn.  Đây là cơ hội vàng".

Đại sứ nhấn mạnh: Sau dịch mọi người thấy không nên tập trung vàomột quốc gia nhất định trong thương mại đầu tư  mà nên đa dạng hóa. Thế giới đang nói đến sự dịch chuyển đầu tư thương mại khỏi Trung Quốc sang các nước trong khu vực. Theo ông, Việt Nam đứng trước cơ hội và lợi ích to lớn khi 2 hiệp định được thực thi. Trong khu vực chỉ Singapore có FTA  với EU nhưng họ lại ở trình độ phát triển khác. Vì thế so với các nước tương đồng trong khu vực thì Việt Nam có lợi thế lớn trong tiếp cận thị trường EU.

Trong quan hệ thương mại, có xu hướng từ 2001 đến 2018, xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng rất ấn tượng với tỷ lệ trung bình 16% mỗi năm.  Tuy nhiên Đại sứ lưu ý: Đặt trong tỷ trọng thương mại toàn cầu thì tỷ trọng thương mại Việt Nam - EU này nhỏ dần đi. Các công ty Việt Nam cần nắm cơ hội để đạt tỷ trọng lớn hơn nữa trong thương mại toàn cầu. 

Cải cách đa chiều

Về chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ Việt Nam, Đại sứ Aliberti lưu ý rằng, chính sách này cần đặt trong bối cảnh có sức hút mang tính toàn diện, chứ không chỉ là ưu đãi cắt giảm thuế. Cần có sự đa chiều trong xây dựng chính sách đó, làm sao tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, hấp dẫn, có minh bạch trong thủ tục hành chính, thực thi chính sách, có tính đoán định từ nhà đầu tư với hệ thống chính sách của Việt Nam, cơ chế giải quyết tranh chấp phải hoạt động hiệu quả. "Đó là điều cần thiết thu hút đầu tư chất lượng cao từ EU, nếu chỉ cắt là giảm thuế thì nhà đầu tư không đến"- ông Aliberti nói. "Khi có đầu tư chất lượng cao thì các doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng lợi".

Ngoài ra để cải thiện xuất khẩu thì phải tập trung sản xuất hàng hóa chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn về lao động, vệ sinh, tiêu chuẩn thị trường khác…. "FTA là cơ hội nhưng không dành cho tất cả mọi người, mà chúng ta phải chiến đấu, phải tìm hiểu thị trường, đạt được các tiêu chuẩn để nắm bắt cơ hội đó".

Riêng lĩnh vực nông nghiệp, Đại sứ Aliberti cho rằng đây  là lĩnh vực được thụ hưởng nhiều lợi ích từ EVFTA, nhất là quy định về chỉ dẫn địa lý. Nó tạo thuận lợi cho hàng hóa từ các địa phương cụ thể của Việt Nam được đảm bảo nhận diện, cơ hội xuất khẩu tốt hơn vào EU.