Thủ tục hành chính gây khó doanh nghiệp bất động sản, có dự án phải xin 40 con dấu
Doanh nghiệp bất động sản vẫn gặp nhiều khó khăn
Tại diễn đàn "Bất động sản Mùa xuân lần thứ V", các chuyên gia nhận định, năm 2024, thị trường bất động sản Việt Nam đã có sự chuyển mình rõ nét hơn trong chu kỳ phục hồi và phát triển bền vững, đặc biệt là từ quý II/2024.
Bước sang 2025, thị trường bất động sản Việt Nam tiếp tục được dự báo có nhiều cơ hội phát triển, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức phải vượt qua. Các luật mới mang tính nền tảng đã có hiệu lực từ năm 2024, tạo ra môi trường pháp lý mới cho thị trường, song mức độ hiệu quả vẫn cần thêm thời gian để kiểm chứng.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn còn lo ngại về sự chồng chéo, thiếu nhất quán trong các quy định liên quan đến đất đai, xây dựng và đầu tư, có thể gây rủi ro cho các nhà phát triển dự án. Bên cạnh đó, lãi suất ngân hàng, khả năng tiếp cận nguồn vốn cũng là vấn đề cần tiếp tục có những giải pháp tháo gỡ để thị trường vận hành hiệu quả trong chu kỳ phát triển mới.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư bất động sản Toàn Cầu (GP Invest) nhấn mạnh, Đảng và Chính phủ đang rất nỗ lực quyết tâm trong cải cách thể chế, nhất là trong lĩnh vực bất động sản, trong đó cách thức thực hiện quy định pháp luật rõ ràng, minh bạch hơn. Song, nhiều doanh nghiệp đến nay vẫn gặp vướng mắc nhất định.
"Trong lĩnh vực bất động sản, doanh nghiệp có khi phải xin đến 38 - 40 con dấu để có thể thực hiện dự án. Hay việc xin điều chỉnh quy hoạch cũng gặp nhiều khó khăn", ông Hiệp chia sẻ.
Ông Hiệp cũng cho biết, tính đến tháng 1/2025, có khoảng 25 tỉnh thành công bố bảng giá đất mới. Nội hàm việc tính giá đất là do cơ cấu tính giá đất, yếu tố đầu vào không đầy đủ dẫn đến việc giá đất tăng cao. Đây là khó khăn lớn nhất đối với doanh nghiệp bất động sản.
"Từ khó khăn này sẽ phát sinh ra những vấn đề khác. Thứ nhất là chậm trễ ra dự án mới. Hiện nhiều doanh nghiệp mất 1 - 2 năm vẫn không tính được giá đất. Thứ hai là chi phí đầu vào tăng cao, việc này dẫn đến nếu tính giá đất không chuẩn xác sẽ có thể gây ra nhiều khúc mắc. Đây là điều tôi mong muốn được các bộ ngành, địa phương tháo gỡ cho doanh nghiệp. Nếu tháo gỡ được, khả năng triển khai các dự án bất động sản sẽ nhanh hơn", ông Hiệp chia sẻ.
Bên cạnh đó, ông Hiệp cho rằng, nếu kích thích đầu tư tư nhân thì GDP chắc chắn tăng trưởng. Như vậy, cũng thúc đẩy thị trường bất động sản tăng trưởng theo. Do đó, những vướng mắc còn tồn đọng về thể chế sẽ được tháo gỡ để bất động sản có cơ hội phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.
Sắp xếp, tinh gọn bộ máy sẽ đơn giản hóa thủ tục hành chính
Tại sự kiện "Bất động sản năm 2025: Tìm cơ hội trong thách thức", ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng nhìn nhận, đây là cơ hội lớn không phải riêng của lĩnh vực bất động sản mà còn là của nhiều lĩnh vực khác.
"Thực tế, đây là cơ hội cho tất cả các lĩnh vực, giúp cho đơn giản hóa các thủ tục. Việc sắp xếp tinh gọn bộ máy, đơn giản hóa thủ tục sẽ góp phần triển khai thủ tục dự án nhanh hơn nhiều. Đối với việc phân cấp phân quyền rõ ràng từ Trung ương tới địa phương, thì các địa phương phải thích ứng với bộ máy mới, chức năng nhiệm vụ mới", ông Dũng chia sẻ.
Ví dụ, việc thẩm tra, thẩm định các dự án cấp 1 trước đây là ở Trung ương, nhưng bây giờ địa phương phải chuẩn bị bộ máy, con người để thẩm định các dự án đó. Khi chúng ta tổ chức tốt, có bộ máy tốt sẽ giúp cho các dự án bất động sản triển khai nhanh hơn, dẫn tới tăng được các nguồn cung cho bất động sản.

"Sự đồng bộ về luật pháp và quyết tâm cải tổ bộ máy hành chính của Nhà nước đang tạo ra kỳ vọng lớn đối với các doanh nghiệp bất động sản. Lâu nay, việc thực hiện 1 dự án phải thông qua 30 - 40 thủ tục hành chính đã trở thành rào cản lớn khiến nhiều doanh nghiệp phải "ầu hàng, không dám thực hiện. Kỳ vọng, sau khi Nhà nước quyết định tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại nhiều bộ, ngành liên quan thì việc thực hiện các thủ tục pháp lý sẽ nhanh, gọn, nhẹ, hiệu quả hơn so với trước đây", ông Dũng nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho rằng, dưới góc độ doanh nghiệp, nghiên cứu thị trường, ông vẫn còn băn khoăn về 2 kịch bản có thể xảy ra đối với thị trường bất động sản trong thời gian tới.
"Kịch bản thứ nhất, khi tinh gọn, sáp nhập bộ máy các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan ở Trung ương và địa phương, sẽ góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản. Điều này giúp giảm thiểu thời gian, chi phí, chính sách pháp lý, để thị trường bất động sản sẵn sàng bước vào chu kỳ mới, thăng hoa và phát triển tốt", ông Đính cho biết.
Còn với kịch bản thứ 2, kịch bản tiêu cực, ông Đính cho rằng khi những cơ quan sau hợp nhất, nếu cán bộ, công chức, viên chức không được phân công nhiệm vụ cụ thể, không chủ động trong công việc, có thể sẽ khiến cả bộ máy "dậm chân tại chỗ" hoặc là không ai dám ký, dám làm, khiến thủ tục đầu tư bất động sản tiếp tục bị trì hoãn, kéo cả thị trường bất động sản đi lùi, thậm chí là "đóng băng." Tuy nhiên khả năng này khó xảy ra.