Thừa Thiên Huế: Xử phạt hàng chục tỷ đồng vi phạm trong khai thác khoáng sản

Đoàn giám sát của HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa yêu cầu Sở TNMT tỉnh thường xuyên kiểm tra hoạt động khai thác tại các mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh, phối hợp các cơ quan liên quan tham mưu điều chỉnh tăng mức phí ký quỹ bảo vệ môi trường và rà soát trữ lượng của các mỏ hết thời gian khai thác để sớm tham mưu cho tỉnh cấp quyền khai thác phục vụ nhu cầu xây dựng hiện nay. Sở TNMT tỉnh Thừa Thiên Huế cũng được yêu cầu trong quá trình lập quy hoạch thăm dò khai thác khoáng sản cần kết hợp quy hoạch các công trình phụ trợ phục vụ hoạt động khai thác.

Theo báo cáo kết quả giám sát của HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế, những năm qua, hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vi phạm. Trong giai đoạn 2016 - 2021, Thừa Thiên Huế đã khoanh định 86 khu vực mỏ khoáng sản, với tổng diện tích hơn 1.319 ha. Tỉnh đã cấp 29 giấy phép thăm dò khoáng sản, 40 giấy phép khai thác khoáng sản với tổng diện tích 294 ha, trữ lượng địa chất khoảng hơn 14 triệu m3. Hiện toàn tỉnh Thừa Thiên Huế có 65 mỏ khoáng sản đang hoạt động khai thác.

Những năm qua, thông qua hoạt động thanh kiểm tra, các cơ quan chức năng ở tỉnh đã phát hiện 1.353 vụ vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản với tổng số tiền xử phạt là 14,5 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu như khai thác vượt độ sâu, không thực hiện đúng nội dung phê duyệt đánh giá tác động môi trường, không có công trình bảo vệ môi trường, khai thác cát, sỏi dưới lòng sông… Bên cạnh đó, Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên Huế cũng tiến hành thanh kiểm tra và xử phạt 60 đơn vị hoạt động trái phép, truy thu 16,5 tỷ đồng.

Báo cáo kết quả giám sát cũng chỉ rõ việc kiểm tra vật liệu nổ để khai thác khoáng sản ở tỉnh còn bị buông lỏng, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản chưa hỗ trợ nâng cấp, duy tu hạ tầng giao thông nông thôn, gây ô nhiễm môi trường trong quá trình vận chuyển khoáng sản, gây bức xúc trong nhân dân.

Đặc biệt, hầu hết các địa phương chưa thực hiện báo cáo định kỳ về hoạt động khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010, phần lớn các doanh nghiệp khai thác khoáng sản sử dụng máy móc cũ, công nghệ lạc hậu. Ngoài ra, một số doanh nghiệp khai thác khoáng sản chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định, tình trạng cắm mốc ranh giới khai thác không đúng với giấy phép khai thác được cấp và khai thác ngoài phạm vi được cấp phép.

Hiện Thừa Thiên Huế có 15 khu vực mỏ hết thời gian khai thác nhưng doanh nghiệp chưa lập đề án đóng cửa mỏ trình UBND tỉnh phê duyệt. Một số trường hợp chưa hoàn thành thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, thuê đất nhưng đã tiến hành khai thác khoáng sản.

Nguyên nhân của những bất cập, vi phạm trong khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh là do công tác tuyên truyền, hướng dẫn thực thi pháp luật đối với các tổ chức, doanh nghiệp và người dân về hoạt động khoáng sản hiệu quả chưa cao. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương về quản lý khoáng sản chưa chặt chẽ, việc điều tra cơ bản về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh chưa toàn diện, độ tin cậy của số liệu chưa cao.  

Hiện nay mức ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường của doanh nghiệp khai thác khoáng sản còn thấp, chiếm từ 1-3% tổng mức đầu tư nên các đơn vị này chưa thực hiện nghiêm túc cam kết bảo vệ môi trường…