Trung Quốc chi đậm 33 tỷ USD cho ngành CN chip khi xung đột với Mỹ không hạ nhiệt

Con số 33 tỷ USD trợ cấp mà Bắc Kinh dành để trợ cấp cho ngành công nghiệp chip trong năm 2020 tăng 14% so với năm 2019 và tăng mạnh 12 lần so với một thập kỷ trước đó. Theo Nikkei Asian Review, trợ cấp bao gồm khoản thanh toán trực tiếp tổng trị giá 10,6 tỷ Nhân dân tệ cho 113 doanh nghiệp chip trong ngành. Con số của Nikkei dựa trên dữ liệu thu thập được từ các công ty niêm yết do Wind Information tổng hợp.

Sự gia tăng mạnh mẽ khoản đầu tư cho lĩnh vực chip khẳng định mối quan tâm của các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh trong bối cảnh quốc gia này đối diện với sự cạnh tranh công nghệ ngày càng cao từ Mỹ.

Về phía Mỹ, chính quyền Tổng thống Joe Biden cũng đang xem xét chương trình trợ cấp trị giá 55 tỷ USD nhằm mở rộng năng lực sản xuất chip trong nước, qua đó làm dấy lên mối quan ngại về một cuộc chạy đua trợ cấp, cản trở năng lực cạnh tranh công bằng trong ngành.

Nhà sản xuất chip hợp đồng hàng đầu Trung Quốc Semiconductor Manufacturing International Co. (SMIC) chỉ nhận được chưa đầy 2,5 tỷ Nhân dân tệ bên cạnh khoản tài trợ trị giá 2,25 tỷ USD từ hai quỹ phát triển do nhà nước hậu thuẫn. SMIC hiện có kế hoạch xây dựng một nhà máy chip mới ở Thâm Quyến với chi phí đầu tư dự kiến 2,35 tỷ USD.

Bắc Kinh cũng bổ sung thêm các khoản trợ cấp cho các nhà sản xuất thiết bị sản xuất chip như Naura và Advanced Micro, vì tình trạng thiếu thiết bị sản xuất chip vẫn là thách thức lớn cản trở sự phát triển của ngành công nghiệp chip nội địa.

IC Insights dự báo lượng chip sản xuất trong nước của Trung Quốc sẽ chỉ đáp ứng được 19,4% tổng nhu cầu vào năm 2025, tức còn cách rất xa mục tiêu mà Bắc Kinh đặt ra.

Trong lĩnh vực quốc phòng, Bắc Kinh đang đổ tiền cho các công nghệ quân sự then chốt tiên tiến. Một số doanh nghiệp nhận được trợ cấp bao gồm

Trong số những người nhận trợ cấp có công ty đóng tàu China CSSC Holdings, công ty chế tạo máy bay chiến đấu Avic Shenyang Aircraft và Beijing BDStar Navigation - tập đoàn chịu trách nhiệm xây dựng Hệ thống Định vị Toàn cầu phiên bản Trung Quốc. 

Trợ cấp cho lĩnh vực dược phẩm, bao gồm các công ty như nhà phát triển và sản xuất vắc xin Covid-19 CanSino Biologics hay Shanghai Pharmaceuticals Holding cũng tăng mạnh. 

Trong số 4.290 công ty được đưa vào dữ liệu đối chiếu, 4.230 công ty tương đương 98% cho biết họ đã nhận được trợ cấp chính phủ. 10% trong đó tiết lộ nhận được trợ cấp hơn 100 triệu NDT.

Tổ chức Thương mại Thế giới WTO từ lâu cấm các khoản trợ cấp để mở rộng sản xuất trong nước hoặc thúc đẩy xuất khẩu. Tất nhiên, WTO không cấm hoàn toàn các khoản trợ cấp. Chẳng hạn, Nhật Bản được phép trợ cấp khoảng 50 tỷ Yên (457 triệu USD) cho Mitsubishi Heavy Industries để phát triển SpaceJet. Nhưng cũng có nhiều khoản trợ cấp gây tranh cãi rộng rãi, chẳng hạn xung đột Mỹ - EU về tính hợp pháp của các khoản trợ cấp mà hai bên dành cho Boeing và Airbus.

Trong khi đó, Trung Quốc đã và đang sử dụng các khoản trợ cấp chính phủ cùng tín dụng lãi suất thấp để tăng cường sức cạnh tranh cho các ngành công nghiệp trong nước. Tuy nhiên, các công ty được nhà nước hậu thuẫn dù chỉ chiếm 1/3 số doanh nghiệp niêm yết lại được nhận tới 60% tổng số trợ cấp, cho thấy sự phân bổ trợ cấp không đồng đều trong lĩnh vực quốc doanh và tư nhân.