5 điểm nổi bật của ngành xuất khẩu thuỷ sản năm 2021

Thứ nhất, xuất khẩu thuỷ sản vượt qua những khó khăn của đại dịch, cán đích 8,9 tỷ USD. Năm 2021 dịch Covid-19 bùng phát mạnh ở TP HCM và 19 tỉnh thành phía Nam trong quý III, các quy định phòng chống dịch khắt khe khiến hầu hết các nhà máy chế biến thuỷ sản chỉ duy trì được 30-50% sản xuất. Xuất khẩu các tháng quý III/2021 giảm 25-30% so với cùng kỳ năm 2021.

Cuối năm, ngành lội ngược dòng cán đích 8,9 tỷ USD, tăng 6% so với năm 2020. Trong đó, tôm mang về gần 3,9 tỷ USD, tăng 4%. Cá tra tăng tốc 2 tháng cuối năm cán đích với trên 1,6 tỷ USD, tăng 8,4%. Các mặt hàng hải sản đạt 3,4 tỷ USD, tăng 7%.

Thứ hai, giá trị thuỷ sản sang thị trường Mỹ đạt kỷ lục 2 tỷ USD, tăng 27% so với năm 2020, chiếm 23% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Ngoài ra, nhiều thị trường ghi nhận tăng trưởng vượt trội: EU tăng 12% (trong đó, đa số các nước thành viên tăng nhập khẩu từ Việt Nam 10-75%); sang Hàn Quốc tăng 6% và một số nước trong khối hiệp định CPTPP như Australia tăng 16%, Mexico tăng 49%.

Kim ngạch sang Nga tăng 21% nhờ số doanh nghiệp được phép bán sang thị trường này tăng thêm 25 lên 50 doanh nghiệp trong năm 2021.

Thứ ba, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm. Chính sách "zero Covid" của Trung Quốc đã ảnh hưởng  mạnh đến thị trường này. Việc Trung Quốc kiểm tra chặt để truy vết virus corona trên hàng thủy sản qua các cửa khẩu đường biển, đường bộ và cả đường hàng không gây ách tắc giao thương và thông quan vào thị trường này trong gần hết cả năm 2021. Do vậy, kim ngạch sang Trung Quốc và Hong Kong giảm sâu 17% xuống 1,1 tỷ USD, mức thấp nhất trong 5 năm.

Thứ tư, giá trung bình xuất khẩu sang các thị trường lớn tăng trung bình 10-30%.  Bên cạnh các đòn bẩy thúc đẩy như lợi thuế thuế quan từ các hiệp định FTA, nhu cầu tăng mạnh ở các thị trường, thì giá tăng là một tác nhân chính đưa kim ngạch năm 2021 tăng, nhất là những tháng cuối năm khi đơn hàng tăng, nguồn cung thấp.

Theo đó, giá cá tra phile đông lạnh trung bình sang thị trường Mỹ đi lên trong 2 tháng cuối năm, tăng hơn 1 USD/kg so với cùng thời điểm năm trước. Giá trung bình nhập tôm Việt Nam vào thị trường Mỹ cũng tăng từ 11 USD cuối năm 2020 lên 12-13 USD/kg cuối năm 2021.

Thứ năm, cước tàu biển đi các thị trường tăng mạnh 4-10 lần so với trước dịch, kèm theo các khó khăn khâu vận chuyển trong nước nên hàng hóa nhiều địa phương bị ách tắc. Ngoài ra, các chi phí đầu vào đều tăng mạnh do dịch Covid-19 như giá nguyên liệu tăng, chi phí phòng chống dịch, chi phí vận chuyển.