Nguy cơ ông Trump bị luận tội lần 2, vì sao cố vấn khuyên không nên tự ân xá?

Theo CNN, cố vấn pháp lý Nhà Trắng Pat Cipollone và cựu Bộ trưởng Tư pháp William Barr là hai người từng khuyên ông Trump không nên tự ân xá cho mình.

Nguyên nhân là do trong văn bản được ban hành năm 1974 của Bộ Tư pháp Mỹ có lập luận rằng Tổng thống không có quyền tự ân xá cho mình, dù văn bản này không có giá trị ràng buộc. Văn bản này cũng gợi ý rằng Tổng thống đương nhiệm có thể từ chức, và Phó Tổng thống nắm quyền thay được phép thực hiện lệnh ân xá như vậy. Điều này tương tự như trường hợp của cựu Tổng thống Richard Nixon được ân xá bởi Gerald Ford năm 1974. Tuy nhiên, theo một số nguồn thạo tin, Phó Tổng thống Mike Pence khó có khả năng chấp nhận ân xá cho ông Trump sau những gì xảy ra gần đây. 

Về phía ông Cipollone, ông chưa đề nghị Văn phòng cố vấn pháp lý cho ý kiến về quyền tự ân xá của Tổng thống. Việc hai cố vấn đắc lực của ông Trump phản đối Tổng thống thực hiện quyền tự ân xá là một động thái đáng chú ý, bởi đây từng là hai đồng minh đắc lực bênh vực cho Trump trong cuộc điều tra luận tội Trump lần thứ nhất vào tháng 9/2019.

Cựu Bộ trưởng Tư pháp William Barr đã từ chức vào tháng 12/2020 do phản đối tuyên bố của ông Trump về gian lận bầu cử. Ông Cipollone cũng được cho là một trong hàng loạt quan chức Nhà Trắng đang cân nhắc từ chức sớm sau vụ bạo loạn hôm 6/1.

Tờ CNN và New York Times gần đây đưa tin Tổng thống Trump đã gợi ý trong nhiều cuộc trò chuyện với các cố vấn, luật sư riêng về quyền tự ân xá kể từ sau Ngày bầu cử 3/11/2020. Nguồn tin của New York Times cho biết ông Trump đã tham khảo tư vấn pháp lý rằng liệu ông có thẩm quyền ban hành lệnh tự ân xá hay không và nếu có thì nguy cơ chính trị tiềm ẩn là gì. Chủ đề này đã được đẩy lên trong tuần qua sau khi ông Trump bị lên án kịch liệt vì vụ bạo loạn ở tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 6/1. Những người ủng hộ Trump đã tràn qua hàng rào an ninh, gây hỗn loạn điện Capitol, buộc ông Mike Pence và các nghị sĩ phải sơ tán và phiên họp lưỡng viện xác nhận kết quả bỏ phiếu của đại cử tri phải tạm dừng.

Ngay cả trong trường hợp ông Trump tự ân xá cho mình, quyết định của vị Tổng thống sắp mãn nhiệm rất có thể sẽ dẫn đến nhiều tranh cãi và có khả năng bị đưa ra tòa. Cho đến nay, quyền tự ân xá của Tổng thống vẫn chưa được kiểm chứng và các chuyên gia pháp lý vẫn đang tranh cãi về tính hợp hiến của nó. Năm ngoái, nhà phân tích pháp lý Elie Honig (CNN) đã cảnh báo rằng việc ông Trump tự ân xá có khả năng gây ra hàng loạt động thái pháp lý để hoàn tác hành động này. “Trước tiên, một công tố viên sẽ tìm cách buộc tội ông Trump bất chấp việc tự ân xá. Sau đó, vụ việc sẽ được khởi kiện tại các tòa án, có khả năng lên đến cấp tòa án tối cao”. 

Trong một diễn biến khác, tờ Politico đưa tin 218 hạ nghị sĩ đã ký tên vào văn bản đồng thuận luận tội Tổng thống Donald Trump, đạt mức tối thiểu cần thiết để Hạ viện thông qua nghị quyết luận tội trước khi vụ việc được chuyển lên Thượng viện. Điều khoản luận tội duy nhất trong nghị quyết này cáo buộc ông Trump xúi giục người ủng hộ trong vụ bạo loạn ở tòa nhà quốc hội hôm 6/1. Như vậy, ông Trump có nguy cơ trở thành Tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị luận tội 2 lần.

Một số nguồn tin khác cho hay Đảng Dân chủ có thể sẽ chờ đến sau ngày Tổng thống BIden nhậm chức vào 20/1 rồi mới trình nghị quyết luận tội ông Trump lên Thượng viện, do Thượng viện hiện nay vẫn được kiểm soát bởi Đảng Cộng hòa chiếm đa số. Đảng này có nguy cơ bác bỏ nghị quyết luận tội ông Trump.