Theo dự báo, hàng năm, lượng rác thải sinh hoạt trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo (TP.HCM) tăng từ 5 đến 10%. Trong một khảo sát để tư vấn về quy hoạch du lịch cho Côn Đảo, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã cảnh báo, nếu không xử lý sớm 10.000 tấn rác hiện hữu thì tương lai không xa Côn Đảo sẽ đối mặt nguy cơ ô nhiễm nặng nguồn nước ngầm, ô nhiễm không khí...

Xử lý rác tồn đọng

Theo Ban Quản lý Công trình công cộng Đặc khu Côn Đảo, khối lượng chất thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn đặc khu hiện nay là 24-25 tấn/ngày. Toàn bộ rác thải sinh hoạt sau khi phân loại được thu gom, đưa về bãi rác Bãi Nhát để xử lý.

Ông Bùi Đặng Tuấn Anh, Quyền Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất Đặc khu Côn Đảo (Ban QLDA) cho biết, để xử lý rác thải, từ năm 2014, huyện Côn Đảo (nay là Đặc khu Côn Đảo) đã đầu tư lò đốt rác công nghệ tại bãi rác này, nhưng công suất xử lý chỉ khoảng 5 tấn rác/ngày.

Như vậy, trung bình mỗi ngày vẫn có khoảng 20 tấn rác chưa được xử lý tại Bãi Nhát. Theo Ban QLDA, 6 năm trước lượng rác ở Bãi Nhát chỉ có khoảng 70.000 tấn. Nhưng hiện nay, lượng rác thải tồn đọng tại đây đã lên đến hơn 100.000 tấn.

Trước áp lực rác thải ngày càng tăng, năm 2020, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đã có quyết định phê duyệt lựa chọn liên danh Công ty CP đầu tư Kim Trường Phát và Công ty cổ phần H-T Giang San là đối tác thực hiện xử lý rác tồn đọng bằng công nghệ đốt tại chỗ.

Theo đó, để xử lý rác tồn đọng, đối tác phải đầu tư xây dựng nhà xưởng, lắp đặt dây chuyền, thiết bị công nghệ, lắp đặt nhà xưởng, dây chuyền đốt rác bằng nguồn vốn của doanh nghiệp. Việc xử lý rác sẽ được chi trả theo đơn giá 630.000 đồng/tấn từ nguồn vốn mục tiêu của Côn Đảo.

Đến cuối năm 2023, liên danh đã đưa nhà máy vào vận hành thử nghiệm và đốt hơn 10 tấn/ngày. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tuần chạy thử nghiệm thì nhà máy dừng vận hành vì nhiều lý do, trong đó có lý do đối tác gặp khó khăn về tài chính và vướng về thủ tục.

Ông Phan Trọng Hiền, Chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo cho biết, vừa qua, những vướng mắc của nhà máy đốt rác khu vực Bãi Nhát - Côn Đảo đã được tháo gỡ. Cụ thể, địa phương đã ký lại phụ lục hợp đồng, đồng thời chi tạm ứng 12 tỷ đồng tương ứng 30% giá trị hợp đồng từ nguồn vốn bố trí dự án để đối tác triển khai dự án.

"Hiện, chính quyền đặc khu Côn Đảo đang kiểm tra, đôn đốc đối tác thực hiện để đưa nhà máy đốt rác đi vào hoạt động đúng như cam kết (trong tháng 8/2025). Phía đối tác cũng đang khẩn trương lắp đặt máy móc, trang thiết bị để vận hành đúng tiến độ nhằm xử lý toàn bộ lượng rác tồn đọng tại khu vực Bãi Nhát", ông Hiền thông tin.

Đầu tư nhà máy xử lý rác công nghệ cao

Theo báo cáo của địa phương, cùng với rác sinh hoạt, hàng năm Côn Đảo còn phải tiếp nhận hàng trăm tấn rác thải từ đại dương dạt vào, trung bình khối lượng khoảng 900m3/năm, trong đó, khoảng 100m3 rác thải là dầu cặn. Đây chính là nguyên nhân khiến lượng rác tồn đọng ngày càng tăng cao.

Do đó, song song với việc đầu tư nhà máy xử lý rác tồn đọng tại khu vực Bãi Nhát thì những năm qua chính quyền địa phương cũng tính đến phương án lâu dài và bền vững, đó là kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý rác công nghệ cao, thân thiện với môi trường để xử lý toàn bộ lượng rác sinh hoạt phát sinh hàng ngày trên đảo.

Theo đó, vị trí để thực hiện dự án nhà máy rác Côn Đảo được chọn là khu vực Bến Đầm với diện tích 1,92ha thuộc các lô 380a79, 402ca, 403a, khoảnh 1, tiểu khu 58, phân khu phục hồi sinh thái Vườn quốc gia (VQG) Côn Đảo.

Theo phân tích của các cơ quan chức năng, diện tích tự nhiên trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo là 7.537,3 ha, trong đó đất có rừng 5.972,6 ha (chiếm đến 79% tổng diện tích). Cùng với việc xây dựng bãi rác phải xa các khu dân cư, nguồn nước để tránh làm ô nhiễm nên việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác để thực hiện dự án xây dựng nhà máy xử lý rác là rất cần thiết.

Nhà máy rác Côn Đảo được phê duyệt có công suất thiết kế 36 tấn rác/ngày, dự trữ nâng công suất lên 66,23 tấn rác/ngày. Theo yêu cầu của địa phương, nhà máy phải ưu tiên áp dụng dây chuyền công nghệ có nguồn gốc, xuất xứ thuộc các nước phát triển như G7, EU, có cam kết hoặc xác nhận công nghệ của bên sở hữu công nghệ hoặc bên cung cấp chuyển giao công nghệ.

×