Diễn đàn Logistics Vùng lần VI với chủ đề “Logistics xuyên biên giới- Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung” vừa diễn ra mới đây do Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ đạo Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam tổ chức, thu hút sự tham dự của đông đảo lãnh đạo các bộ ngành, chuyên gia, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Các ý kiến tại diễn đàn đều khẳng định, với vị trí địa lý đặc biệt, Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung là cầu nối quan trọng giữa hai cực tăng trưởng lớn của Việt Nam là miền Bắc và miền Nam. Đây đồng thời là cửa ngõ ra biển gần nhất của Lào, Đông Bắc Thái Lan và Đông Bắc Campuchia qua Hành lang kinh tế Đông – Tây. Khu vực này cũng sở hữu nhiều cảng biển nước sâu như Chân Mây, Liên Chiểu, Dung Quất, cùng các sân bay quốc tế và hệ thống cửa khẩu lớn.

“Chính vị trí này khiến Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung trở thành điểm hội tụ hàng hóa, từ nông sản, khoáng sản cho đến hàng công nghiệp chế biến, chế tạo. Logistics xuyên biên giới vì thế là đòn bẩy chiến lược để gia tăng giá trị chuỗi cung ứng toàn vùng”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, ngành logistics Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung hiện vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Hạ tầng kết nối liên phương thức còn thiếu đồng bộ, đặc biệt là việc chưa có tuyến đường sắt trực tiếp tới các cảng biển lớn. Mạng lưới kho bãi và trung tâm trung chuyển quy mô quốc tế gần như vắng bóng, khiến hàng hóa quá cảnh từ Lào, Đông Bắc Thái Lan vẫn phải dồn về Đà Nẵng hoặc vận chuyển xa hơn vào TP.Hồ Chí Minh, làm chi phí logistics tại miền Trung cao hơn 15-20% so với mức trung bình cả nước.

Ông Hoàng Hồng Giang- Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam, cảnh báo: “Nếu không nhanh chóng đầu tư đồng bộ cảng biển, cảng cạn và mạng lưới kết nối hậu phương, Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung sẽ bỏ lỡ cơ hội trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế”.   

Bên cạnh đó, phần lớn doanh nghiệp logistics trong vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung có quy mô vừa và nhỏ, hạn chế về vốn và công nghệ, khó tiếp cận các mô hình quản trị tiên tiến. Ông Đỗ Thái Dương- Giám đốc Dự án LEC Group, chia sẻ: “Thị trường logistics tại Huế và miền Trung còn non trẻ, chưa phát huy hết tiềm năng của các khu kinh tế ven biển như Chân Mây – Lăng Cô. Nếu không có cơ chế ưu đãi đặc thù, rất khó thu hút nhà đầu tư lớn”.

Một điểm nghẽn khác là nguồn nhân lực chất lượng cao còn khan hiếm, dù một số trường đại học tại Huế và Đà Nẵng đã mở ngành đào tạo logistics, song số lượng tốt nghiệp hằng năm vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng.

Trước thực trạng này, nhiều giải pháp đã được thảo luận tại diễn đàn. Trọng tâm là đầu tư đồng bộ hạ tầng logistics đa phương thức, kết nối đường sắt tới các cảng biển chiến lược như Chân Mây, Liên Chiểu, Dung Quất, đồng thời phát triển cảng cạn và trung tâm logistics xuyên biên giới tại Huế, Quảng Trị.

Đại diện VCCI đề xuất triển khai cơ chế hải quan một cửa với Lào và Thái Lan, đồng thời thí điểm xây dựng khu thương mại tự do (FTZ) tại Chân Mây – Lăng Cô.

TS. Trần Thị Hồng Minh- Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược, cho biết: “FTZ Huế sẽ tích hợp cảng biển, logistics, công nghiệp và dịch vụ, trở thành cú hích thu hút FDI thế hệ mới, đồng thời đưa Huế trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung”.

Song song với hạ tầng và chính sách, việc phát triển doanh nghiệp và nguồn nhân lực cũng được nhấn mạnh. Các chuyên gia khuyến nghị khuyến khích thuê ngoài dịch vụ logistics để tối ưu chi phí, đồng thời thúc đẩy hình thức cho thuê tài chính giúp doanh nghiệp nhỏ có điều kiện đầu tư phương tiện và thiết bị hiện đại. Về nhân lực, cần đẩy mạnh đào tạo tại chỗ và có chính sách thu hút chuyên gia logistics từ các trung tâm lớn quay về địa phương.

Một định hướng dài hạn khác là phát triển logistics xanh và logistics thông minh. Huế được định vị là trung tâm logistics xanh của miền Trung, áp dụng xe điện, năng lượng tái tạo và nền tảng công nghệ số như e-Port, blockchain, IoT nhằm tối ưu vận hành và giảm phát thải. Đây được coi là hướng đi phù hợp với xu thế quốc tế, giúp nâng cao sức cạnh tranh của khu vực trên bản đồ logistics toàn cầu.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định: “Logistics xuyên biên giới không chỉ là thuật ngữ chuyên môn, mà là phương thức phát triển. Nếu tận dụng tốt lợi thế địa lý và đầu tư hạ tầng đồng bộ, miền Trung sẽ trở thành mắt xích chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu”.  

Theo các chuyên gia, với quyết tâm của chính quyền, sự đồng hành của doanh nghiệp, Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung hoàn toàn có thể bứt phá, trở thành trung tâm logistics liên vùng và quốc tế, góp phần đưa kinh tế Việt Nam phát triển nhanh hơn và bền vững hơn.

×