Còn gần 1.300 xe hàng "nằm chờ" tại cửa khẩu đợi xuất sang Trung Quốc

Hiện nay, giao thương thông quan hàng hóa nông sản tại các cửa khẩu giáp với Trung Quốc hiện đã diễn ra bình thường. Tuy nhiên, tốc độ còn chậm do phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định phòng dịch. Tại Lạng Sơn còn khoảng 1.000 xe hàng, chủ yếu là các loại trái cây, nông sản chờ xuất khẩu. 

Tại Quảng Ninh, cửa khẩu Móng Cái thông quan trong nửa đầu tháng 3 là 169 container hoa quả (3.524 tấn), 290 container bột sắn (10.046 tấn), 165 container thủy hải sản tươi sống (1.586 tấn) và không có hoa quả tồn qua ngày. Trong khi đó, Bộ Công Thương cho biết tính đến ngày 22/3, còn gần 1.300 xe hàng tồn tại các cửa khẩu biên giới, trong đó giáp Trung Quốc là 1.257 xe. Lũy kế từ đầu dịch Covid-19 đến nay, đã có 27.738 xe xuất khẩu và 23.979 xe nhập khẩu tại các tỉnh giáp Trung Quốc. 

Trước tình trạng lượng nông sản ùn ứ tại cửa khẩu ngày càng lớn, ngày 23/3, Bộ Công Thương đã có văn bản hỏa tốc số 2035/BCT-XNK gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất cho phép thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu phụ trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Theo Bộ Công Thương, thời gian tới, một số mặt hàng nông sản, trái cây tươi của Việt Nam sẽ tiếp tục vào thời điểm chính vụ để xuất khẩu sang Trung Quốc, trong khi năng lực thông quan của các cửa khẩu biên giới đã được mở lại như hiện nay vẫn chưa được cải thiện nhiều, nên lượng hàng hóa được thông quan xuất nhập khẩu mới chỉ đạt khoảng 50 - 60% so với trước dịch. 

Điều này có khả năng sẽ dẫn đến tình trạng tồn đọng, ùn ứ hàng hóa tại khu vực biên giới, phần nào làm giảm hiệu quả của các giải pháp đã được Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương triển khai hiệu quả như thời gian vừa qua. 

Theo Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn, tính đến hết ngày 19/3/2020, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã có 5 cửa khẩu được phép thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu trở lại. Cụ thể là cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu Chi Ma, cửa khẩu Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng, cửa khẩu phụ Tân Thanh, cửa khẩu phụ Cốc Nam. Kết quả từ ngày 5/2 đến ngày 19/3/2020, tại các cửa khẩu đã thực hiện thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa được 23.449 xe (xuất khẩu 10.860 xe, nhập khẩu 12.589 xe). 

Tuy nhiên, năng lực thông quan tại cửa khẩu Tân Thanh còn rất hạn chế, trung bình mỗi ngày chỉ xuất khẩu được từ 130 đến 150 xe hàng, trong đó sang tải hàng hóa chỉ đạt 50%, số còn lại phải tồn lại tại khu vực cửa khẩu biên giới phía Pò Chài (Trung Quốc). Trong khi đó, lưu lượng xe và hàng hóa xuất khẩu từ các tỉnh nội địa lên khu vực chờ xuất ngày càng tăng, dẫn đến tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu. Đến hết ngày 19/3, còn tồn khoảng 1.000 xe hàng chủ yếu là hàng nông sản. 

Nguyên nhân của việc tồn đọng hàng hóa theo Sở Công thương Lạng Sơn cho biết là do phía Trung Quốc thời điểm hiện nay đang rất thiếu nhân lực lao động, đặc biệt là lao động bốc xếp, sang tải hàng hóa tại khu vực cửa khẩu do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Mặt khác, lực lượng chức năng của phía Trung Quốc đang tăng cường kiểm soát, phòng chống dịch bệnh với phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang do dịch Covid-19 tại các tỉnh thành của Việt Nam đang có chiều hướng gia tăng. 

Các cặp cửa khẩu phụ còn lại của tỉnh Lạng Sơn chủ yếu phục vụ cho xuất khẩu nông sản, từ khi phát sinh dịch bệnh Covid-19 đến nay, các cửa khẩu này đã tạm dừng hoạt động thông quan hàng hóa xuất khẩu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. 

Hiện tại, tỉnh Lạng Sơn và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) đang thống nhất cùng chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sớm khôi phục hoạt động thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại các cặp cửa khẩu phụ, các tuyến đường XNK trên cơ sở đảm bảo thực hiện chặt chẽ quy trình phòng chống dịch bệnh như các cửa khẩu phụ khác như Tân Thanh, Cốc Nam.