Đề xuất xây dựng trung tâm logistics sân bay Long Thành kết hợp với khu phi thuế quan
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa đề xuất Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp với khu phi thuế quan tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành).
Cụ thể, trung tâm logistics dự kiến đặt tại khu vực phía Tây Nam của sân bay, trên diện tích 136ha thuộc tổng thể 5.000ha đã quy hoạch và đã được giải phóng mặt bằng và được xác định chức năng logistics hàng không từ năm 2011.
Để thực hiện dự án này, ACV đề xuất đóng vai trò chủ đầu tư, phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp trình cấp có thẩm quyền. Cùng đó, các hãng hàng không và doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực cũng sẽ được khuyến khích tham gia liên kết đầu tư.

Chức năng của trung tâm logistics hàng không kết hợp với khu phi thuế quan tại Long Thành được kỳ vọng thu hút nhiều đối tượng tham gia như: các hãng hàng không vận tải, doanh nghiệp thương mại điện tử xuyên biên giới, tập đoàn dược phẩm - công nghệ sinh học, doanh nghiệp logistics quốc tế, hãng chuyển phát nhanh, cũng như doanh nghiệp tạm nhập - tái xuất và trung chuyển hàng hóa.
Theo ACV, việc phát triển mô hình kết hợp này là yêu cầu cấp bách nhằm bắt kịp xu hướng toàn cầu, đồng thời gia tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Với vị trí chiến lược ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, sân bay Long Thành có lợi thế vượt trội khi kết nối đồng bộ với hệ thống cảng biển nước sâu, cao tốc và đường sắt quốc gia, tạo điều kiện hình thành hành lang logistics đa phương thức hiệu quả.
Theo kế hoạch, trung tâm logistics hàng không sẽ gồm hai cấu phần. "Phần cứng" là cơ sở hạ tầng và các công trình logistics.
"Phần mềm" là khu phi thuế quan với các chính sách đột phá về thuế và hải quan. Sự kết hợp này được xem là yếu tố then chốt để biến sân bay Long Thành trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực ASEAN.
Trong giai đoạn đầu, ACV kiến nghị kết hợp trung tâm logistics hàng không với khu phi thuế quan theo cơ chế kiểm soát thuế, hải quan đã được quy định trong pháp luật Việt Nam.
Việc hình thành trung tâm logistics hàng không gắn với khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành sẽ đưa sân bay này trở thành mắt xích quan trọng trên các tuyến hành lang kinh tế và thương mại lớn của khu vực.
Đặc biệt, đây sẽ là trung tâm logistics hàng không duy nhất của Việt Nam gắn với khu phi thuế quan và kết nối trực tiếp với khu bay của Long Thành. Lợi thế "cửa ngõ quốc gia" cho phép trung tâm tham gia vào mạng lưới logistics châu Á, kết nối các hành lang kinh tế chính như ASEAN, APEC…
Qua đó, góp phần thúc đẩy thương mại, thu hút FDI, giảm chi phí, thời gian vận chuyển, đồng thời nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu, cạnh tranh với Singapore hay Thái Lan trong chuỗi cung ứng quốc tế.
Theo ACV, trung tâm này sẽ được phát triển theo định hướng xanh, thông minh, quản trị hiện đại, với cơ sở hạ tầng đồng bộ, ứng dụng công nghệ tiên tiến và mô hình vận hành chuyên nghiệp.
Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển dịch vụ logistics hàng không và mở rộng kết nối toàn cầu.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, để trở thành trung tâm logistics khu vực, việc thu hút nhà đầu tư quốc tế đóng vai trò then chốt. Do đó, ACV kỳ vọng mô hình kết hợp logistics, phi thuế quan, cùng các chính sách ưu đãi về thuế và hải quan, sẽ hấp dẫn các tập đoàn lớn trong lĩnh vực điện tử, dược phẩm, thương mại điện tử, logistics, hàng hóa lạnh.
Khi những "ông lớn" FDI này hiện diện, hệ sinh thái doanh nghiệp phụ trợ, hậu cần, đóng gói, thương mại… cũng sẽ theo đó phát triển.
Đáng chú ý, ACV dự báo khi đi vào vận hành hoàn chỉnh, trung tâm logistics hàng không Long Thành có thể đóng góp khoảng 0,7% GDP vùng Đông Nam Bộ và 1 - 2% kim ngạch xuất khẩu cả nước mỗi năm, chủ yếu từ hoạt động xuất nhập khẩu, logistics, thương mại điện tử và công nghiệp phụ trợ.
Ngoài ra, trung tâm dự kiến sẽ giúp tăng kim ngạch xuất nhập khẩu qua đường hàng không 15 - 20% mỗi năm, đồng thời tạo ra 15.000 việc làm (gồm 6.000 việc làm trực tiếp và 9.000 việc làm gián tiếp từ hiệu ứng lan tỏa).