Điều tra luận tội Donald Trump: Hạ viện Mỹ đang nỗ lực hạ bệ Trump?

Đảng Dân chủ đang tiến hành điều tra những cơ sở luận tội Tổng thống Donald Trump sau khi một lá đơn khiếu nại ẩn danh chỉ trích ông này dùng quyền lực Tổng thống để gây áp lực cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy điều tra ứng viên Joe Biden trước thềm bầu cử 2020.

Cụ thể, cáo buộc đề cập đến cuộc điện đàm vào ngày 25/7/2019 của 2 vị Tổng thống, trong đó ông Trump có đề nghị Ukraine điều tra gia đình ứng viên Joe Biden và con trai ông này liên quan đến cáo buộc tham nhũng và lạm quyền. Trong bối cảnh Trump trì hoãn khoản viện trợ quân sự hàng trăm triệu USD cho Ukraine, Đảng Dân chủ cho rằng đây là hành động gây áp lực lên các thế lực nước ngoài để can thiệp vào kết quả bầu cử trong nước. 

Hạ viện Mỹ do Đảng Dân chủ lãnh đạo hôm 24/9 đã khởi xướng một cuộc điều tra luận tội nhắm đến Tổng thống Trump, cáo buộc ông dùng khoản viện trợ quân sự 400 triệu USD với Ukraine làm đòn bẩy gây áp lực cho Tổng thống Volodymyr Zelenskiy điều tra ứng viên tiềm năng Joe Biden. Bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Ủy ban Hạ viện Mỹ sau đó chỉ trích hành động của ông Trump đã “đi ngược lại lời tuyên thệ nhậm chức, đi ngược lại minh bạch bầu cử của nước Mỹ”. Joe Biden hiện là ứng cử viên số 1 của Đảng Dân chủ cho chức Tổng thống Mỹ, là đối thủ hàng đầu của ông Trump trên con đường tái tranh cử Tổng thống nhiệm kỳ 2020-2024.

25/7/2019: Tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy. Sau khi chúc mừng ông Volodymyr Zelenskiy trúng cử Tổng thống, ông Trump có đề cập đến hoạt động của ông Joe Biden và con trai Biden - Hunter hồi ông này còn giữ ghế Phó Tổng thống Mỹ. Trump có nhắc đến từ “tham nhũng” khi cáo buộc Joe Biden đã dùng quyền lực của mình để bao che cho các hành vi của con trai là Hunter Biden - thành viên HĐQT tập đoàn khí đốt lớn nhất Ukraine Burisma Holdings. Theo Trump, Joe Biden đã hạ bệ công tố viên hàng đầu Ukraine là Viktor Shokin để bảo vệ con trai trong một cuộc điều tra tham nhũng khi vị công tố viên này đang trong quá trình tiến hành điều tra.

Ngay sau đó, các cố vấn Nhà Trắng đã chuyển tất cả bản sao cuộc điện đàm ra khỏi máy chủ thường lưu trữ thông tin, đến một máy chủ khác an toàn hơn trong nỗ lực giữ bí mật hoàn toàn nội dung điện đàm, theo cáo buộc của người khiếu nại.

26/7: Đặc phái viên Mỹ Kurt Volker - đại diện cấp cao của Nhà Trắng đã tới thăm Kiev, gặp gỡ Tổng thống Ukraine Zelenskiy cùng với  đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland. Theo nội dung lá đơn khiếu nại, các nhà ngoại giao cấp cao đã đưa ra lời khuyên cho Chính quyền Ukraine về những yêu cầu của ông Donald Trump - làm sao để thực hiện hoặc “điều hướng” các yêu cầu đó.

2/8: Giuliani, Luật sư của Tổng thống Donald Trump được cho là đến Madrid để gặp gỡ Andriy Yermak, một trong những cố vấn của Tổng thống Ukraine Zelenskiy để đàm thoại về các cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo.  

12/8: Lá đơn khiếu nại nặc danh về cuộc điện đàm của Trump được gửi tới cơ quan giám sát nội bộ. Nội dung khiếu nại cáo buộc việc Trump đề cập đến ứng viên Tổng thống Joe Biden trong điện đàm là hành vi lạm quyền Tổng thống, kêu gọi sự can thiệp của Chính quyền nước ngoài để hạ bệ ông Joe Biden trước bầu cử, dọn đường cho con đường Trump tái tranh cử.

26/8: Sau khi điều tra sơ bộ và đánh giá thông tin khiếu nại là đáng tin cậy, Tổng thanh tra Cộng đồng tình báo Michael Atkinson đã liên lạc với giám đốc Cục Tình báo quốc gia Mỹ Joseph Maguire, đề cập đây là vấn đề khẩn cấp với an ninh quốc gia, yêu cầu ông Joseph có nghĩa vụ trình báo với Hạ viện và Thượng viện Mỹ trong vòng 7 ngày. 

11/9: Tổng thống Donald Trump công bố khoản viện trợ quân sự 400 triệu USD với Ukraine mà Trump đã đóng băng trước cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Zelenskiy.

13/9: Thành viên Đảng Dân chủ đồng thời là Chủ tịch Ủy ban tình báo Hạ viện, ông Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện yêu cầu ông Joseph Maguire công khai lá đơn khiếu nại Tổng thống Donald Trump ra Quốc hội.

17/9: Giám đốc Cục Tình báo quốc gia Mỹ Joseph Maguire từ chối bàn giao yêu cầu khiếu nại cho Ủy ban tình báo Hạ viện, các cố vấn pháp lý của Cục Tình báo Mỹ tuyên bố khiếu nại không đáp ứng các tiêu chí của một “vấn đề khẩn cấp với an ninh quốc gia”. Một số thành viên Đảng Dân chủ sau đó chỉ trích đây là một sự bao che bất hợp pháp cho các hành vi gây áp lực, hạ bệ đối thủ tranh cử của ông Trump.

Cựu quan chức tình báo Dan Meyer sau đó mô tả hành động của Joseph Maguire là “điều chưa từng xảy ra trước đây”. 

Thông tin về điều tra luận tội ngập tràn mặt báo tại Mỹ

24/9: Chủ tịch Ủy ban Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tuyên bố khởi động cuộc điều tra luận tội chính thức nhắm vào ông Donald Trump. Bà Nancy khẳng định cần làm rõ hành vi gây áp lực cho Ukraine mở cuộc điều tra để bôi nhọ ứng viên tiềm năng Joe Biden trước thềm bầu cử Tổng thống 2020 của ông Trump có vi phạm lời thề nhậm chức hay không. Đáp trả bà Nancy Pelosi, Tổng thống Donald Trump khẳng định hành động của bản thân là phù hợp và hoàn toàn không có gì sai.

25/9: Nhà Trắng công khai nội dung điện đàm sau khi được Tổng thống Donald Trump - khi đó đang có mặt tại Hội nghị của Liên Hợp Quốc - ủy quyền. Ông Trump tự tin tuyên bố nội dung điện đàm hoàn toàn phù hợp, không có yếu tố gây áp lực dù thừa nhận có đề cập đến Joe Biden và cụm từ “tham nhũng”.

27/9: Quan chức ngoại giao Kurt Volker, đại diện cao cấp của Mỹ trong các buổi làm việc với chính quyền Ukraine sau cuộc điện đàm của Tổng thống bất ngờ tuyên bố từ chức, rút lui khỏi cương vị đặc phái viên Mỹ.

3/10: Kurt Volker làm chứng trước Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban tình báo Mỹ, cho hay chính ông ta từng gửi tin nhắn văn bản với các thành viên có vai trò quan trọng trong cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo, bao gồm cả Luật sư của Trump, ông Giuliani. Đoạn tin nhắn được tiết lộ cho thấy sự phối hợp giữa các quan chức Mỹ và Ukraine trước cũng như sau điện đàm hôm 25/7.

Trong cùng ngày, Tổng thống Trump công khai kêu gọi Ukraine và cả Trung Quốc nên điều tra gia đình Biden “sau tất cả những gì ông ta đã làm với hai đất nước này”. Điều kỳ lạ là dù có nguy cơ bị luận tội, tỷ lệ người Mỹ ủng hộ ông Trump không những không giảm mà còn tăng lên.

6/10: Xuất hiện lời tố giác thứ hai nhằm vào Tổng thống Donald Trump. Một sĩ quan tình báo đã tiết lộ những nỗ lực của Trump nhằm ép Tổng thống Ukraine điều tra đối thủ chính trị Joe Biden. Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bình luận về lời cáo buộc này, còn Ủy ban tình báo Quốc gia Mỹ đang cố gắng xác minh những thông tin tố giác.

Thực tế, Đảng Dân chủ khó mà thành công hạ bệ Tổng thống Donald Trump dù ông Trump có thực sự bị luận tội đi chăng nữa. Bởi mọi quyết định hạ bệ Trump cần phải được ít nhất 2/3 số nghị viên Thượng viện Mỹ tán đồng. Hiện nay, Đảng Cộng hòa của ông Trump nắm đa số ghế Thượng viện, do đó nguy cơ Trump “thất thủ” khó mà xảy ra.