Gà tiến vua trên đất Bình Phước

Từng là sản vật tiến vua, sau nhiều năm Nam tiến, Bình Phước được xem là “đất lành” với các giống gà tiến vua như Đông Tảo (Hưng Yên), gà Mía (Hà Tây cũ)…

Giữ giống gà bằng máy điều hòa!

Gà Đông Tảo là một trong những giống gà thích nghi tốt với môi trường Bình Phướcvà đang ngày một phát triển rộng khắp đem lại thu nhập khá cho người dân.

Được biết đến là người đầu tiên nuôi thành công giống gà tiến vua tại Bình Phước, chỉ với 3.000 m2 đất nhưng nhờ vào quy trình chăn nuôi khoa học, ông Thân Văn Vinh ở phường Tiến Thành (Đồng Xoài) đã sở hữu một trang trại với gần 500 con gà Đông Tảo siêu chuẩn đáng mơ ước, mỗi năm đem lại thu nhập cho gia đình hàng trăm triệu đồng. Bất kỳ ai đến thăm trang trại của ông đều phải trầm trồ, thán phục.

Ông Vinh cho biết, sau nhiều năm nuôi lợn và ngan hiệu quả kinh tế thấp, năm 2012 ông quyết định chuyển hướng sang nuôi gà. Dự tính ban đầu, ông nuôi giống gà Kiến Bình Định, tuy nhiên nhận thấy cùng quy trình kỹ thuật nuôi nhưng gà Đông Tảo quý hiếm hơn, giống to hơn, chất lượng thịt ngon hơn và giá bán trên thị trường vượt trội, cuối cùng ông chọn giống gà này.

Theo ông Vinh, nuôi Đông Tảo không khó bởi gà này cũng như những giống gà khác, ngoài cho ăn cám gạo, bắp thì cần bổ sung các vitamin, khoáng chất và giá đỗ để kích thích sự tăng trưởng. Tuy nhiên gà Đông Tảo có sức đề kháng yếu nên phải thường xuyên quan sát các triệu chứng như sổ mũi, có nước bọt ở mắt, lông xù... để cách ly và điều trị bệnh sớm, tránh lây lan. Khu vực nuôi phải sạch sẽ thoáng mát.

“Gà Đông Tảo khá mẫn cảm với tồn dư thuốc BVTV trong ăn, uống, nếu có điều kiện, người chăn nuôi cần cho “gà ăn chín, uống sôi”. Theo đó, thức ăn như bắp, thóc phải được đun nấu để loại bỏ tồn dư các chất độc giúp gà dễ tiêu hóa, hấp thụ, nước uống phải thật sự sạch và được bố trí cao ráo để gà sử dụng, có như vậy mới đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đàn gà”, ông Vinh bật mí.

Chia sẻ về bí quyết để giữ được gen giống gà Đông Tảo thuần chủng, ông Vinh tiết lộ, để giữ được giống gà này là một câu chuyện hoàn toàn khác, bởi gà Đông Tảo có chân rất to nên tỷ lệ phối giống thành công thấp. Mặt khác, sức đề kháng của gà rất yếu nên trứng cũng nhanh hỏng hơn so với gà thường, phải mất 3 năm ông mới có thể nhân thành công giống gà này.

“Thường thì gà Đông Tảo mái không biết ấp trứng trong khi gà trống lại kém làm “chuyện ấy” khiến loại gà thuần chủng này vốn đã quý càng thêm hiếm, thành ra giá trị của chúng là không phải bàn cãi, đó là động lực để tôi tìm cách nhân giống gà Đông Tảo trong nhiều năm trời và bước đầu đã thành công”, ông Vinh cười nói.

Theo đó, trong 500 con gà tại trang trại, qua sàng lọc, ông tuyển chọn, giữ lại 150 chú gà có mã đẹp nhất, công thức phối giống được thực hiện theo theo tỷ lệ 1 trống và 4 mái, để đảm bảo đậu cao. Số gà giống này được nuôi nhốt biệt lập với gà thương phẩm để chúng được thải mái trong sinh hoạt.

Trong quá trình thụ giống, người nuôi cần thường xuyên quan sát theo dõi để sau khi chúng giao phối thành công thì tiến hành bước tiếp theo là tách gà mái ra khỏi gà trống, tiếp tục nuôi nhốt riêng để tiện phân biệt và thu hoạch trứng đã có tinh.

Ông Vinh cho biết thêm, vì gà mái kém trong việc ấp trứng nên người nuôi gà phải trang bị máy ấp trứng. Tuy nhiên, mỗi máy ấp trứng có công suất thiết kế ít nhất là 500 trứng/lần ấp, ông phải thu gom ít nhất 1 tuần lễ mới đủ cho máy chạy. Trong khi đó nếu trứng ở ngoài môi trường tự nhiên thì phôi chỉ sống được không quá 3 ngày.

“Cái khó, ló cái khôn” qua nghiên cứu, nhận thấy nếu trứng được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ từ 18 đến 22 độ C, thì phôi sẽ sống được 7 ngày, theo đó đối với trang trại chăn nuôi hở và ở khu vực có khí hậu nóng thì cần trang bị thêm phòng bảo quản có lắp máy điều hòa nhiệt độ để bảo quản trứng an toàn trước khi đưa vào máy ấp trứng”, ông Vinh chia sẻ.

Ngoài chăn nuôi giỏi, ông Vinh còn được biết đến là người cởi mở, không giấu nghề. Từ thành công của mình, ông Vinh đã không ngại chia sẻ giống và kinh nghiệm sản xuất cho hàng trăm người chăn nuôi gà trong và ngoài tỉnh Bình Phước.

Có thể kể đến trang trại 1.500 con gà Đông Tảo của ông Lê Văn Thế phường Tiến Thành (TP Đồng Xoài) hay nông trại 300 gà Đông Tảo của bà Nguyễn Thị Quý (huyện Phú Riềng). Với giá bàn từ 250.000 đồng đến 300.000 đồng/kg gà thương phẩm đã và đang đem lại nguồn thu nhập không nhỏ cho các nông, trang trại và người dân nơi đây.

Gà Nam tiến bằng… máy bay

Đến với xã Đức Liễu (Bù Đăng) hỏi thăm trang trại nuôi gà của Hoàng Quốc Phú ai cũng biết bởi anh đang sở hữu cả trăm con gà Mía, một trong 4 giống gà quý xưa kia dùng để “Tiến Vua” hiện đang được Nhà nước yêu cầu bảo tồn nguồn gen nghiêm ngặt.

Tiếp chúng tôi trong trang trại gà khang trang, ngăn nắp, sạch sẽ vừa được nâng cấp để mở rộng quy mô sản xuất, anh Phú cho biết, anh đã từng thành công với nghề nuôi gà công nghiệp. Tuy nhiên, nuôi gà công nghiệp có nhiều bất cập như chất lượng thịt không ngon, sức đề kháng yếu, giá bán thấp, quy trình sinh trưởng phát triển ngắn,…

Trong một lần tình cờ xem tivi, anh phát hiện nhiều nông hộ ở miền Bắc thành công với giống gà Mía, bên cạnh nuôi các giống Ri để “lấy ngắn nuôi dài”, anh Phú quyết định bỏ tiền đầu tư thêm giống gà Mía để phục vụ việc phát triển kinh tế gắn với bảo tồn giống.

Anh Phú tâm sự, để có giống gà Mía thuần chủng, năm 2016, anh ra tận xã Đường Lâm, Hà Tây cũ (nay là Hà Nội) để đặt hàng và vận chuyển bằng đường hàng không vào Bình Phước. Từ 2 cặp gà giống ban đầu, nhờ khí hậu Bình Phước khá phù hợp, gà ít bệnh tật, sinh trưởng phát triển tốt, đến nay anh đã sở hữu cả trăm con gà giống.

Nói về cách nhận biết gà Mía, anh Phú chia sẻ, không giống với các giống gà khác trên thị trường, gà Mía có ngoại hình hơi thô, mình ngắn, đùi to, mắt sâu, mào đơn, chân có 3 hàng vẩy, da đỏ sắc long tía; gà mái lông màu xám hoặc vàng. Sau 4 tháng nuôi, gà trống đạt trọng lượng từ 2 đến 2,5 kg/con, gà mái đạt từ 1,7 đến 2 kg/con.

“Thịt gà thơm ngon, vị ngọt đậm đà, thịt dai, da giòn, được người tiêu dùng tại địa phương ưa chuộng. Tuy thân hình không lớn nhưng gà Mía được được bán với giá cao hơn hẳn các giống gà khác nhờ hình thức đẹp và chất lượng thịt”, anh Phú cởi mở.

Nói về phương pháp chăn nuôi, anh Phú cho biết, để đảm bảo lưu giữ được giống gà thuần chủng, không giống như nuôi gà công nghiệp là nuôi nhốt và chỉ cho ăn cám, gà Mía phải được nuôi theo phương thức bán chăn thả. Theo đó, chuồng trại thoáng mát và có sân chơi để gà chạy nhảy, vận động và tự đào bới, tìm thức ăn, tùy thời điểm bổ sung thêm cám, bắp… để gà đảm bảo chất dinh dưỡng.

Nói về phòng trị bệnh, anh Phú cho biết thêm, cũng giống như các loại gà thông thường, giống gà mía dễ mắc các bệnh cảm cúm, thương hàn… nên để giữ ấm cho gà và đảm bảo vệ sinh chuồng trại người chăn nuôi phải làm đệm lót sinh học.

Bên cạnh đó, với phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh” người chăn nuôi cần tiêm vắcxin đầy đủ đúng quy trình, đồng thời bổ sung các loại khoáng chất, vitamin, nhất là giai đoạn gà đẻ trứng và vỗ béo để tăng sức đề kháng, có như vậy gà mới khỏe mạnh, bảo đảm tốc độ sinh trưởng và duy trì được giống nòi.