Giá gạo Việt Nam vẫn chưa có sự bứt phá

Thị trường trầm lắng, giá lúa gạo chưa bứt phá

Giá lúa gạo đến ngày 20/8 tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long vẫn duy trì ở mức ổn định so với những ngày trước đó. Theo đó, lúa Đài thơm 8 5.800 – 6.000 đồng/kg; lúa OM 18 5.800 – 6.000 đồng/kg; Nàng hoa 9 duy trì ở mức 5.600 – 5.800 đồng/kg; IR 504 ở mức 5.300 – 5.450 đồng/kg; lúa OM 5451 ở mức 5.500 – 5.600 đồng/kg; lúa IR 504 khô duy trì ở mức 6.500 đồng/kg. Hiện nay, tại các địa phương, giao dịch gạo OM 18 hè thu khá ảm đạm, nhà máy chủ động chào giá bán giảm lại.

Với mặt hàng nếp, nếp tươi An Giang 5.900 – 6.100 đồng/kg; nếp tươi Long An 6.200 – 6.400 đồng/kg; nếp An Giang khô 7.500 – 7.600 đồng/kg; nếp Long An khô 7.700 đồng/kg. Theo các thương lái, nhu cầu mua nếp An Giang sôi động hơn, giá gạo và lúa nếp đều nhích.

Với mặt hàng gạo, giá gạo nguyên liệu, thành phẩm giảm nhẹ 50 đồng/kg. Cụ thể, giá gạo nguyên liệu ở mức 8.000 – 8.050 đồng/kg; giá gạo thành phẩm 8.650 – 8.700 đồng/kg. Giá mặt hàng phụ phẩm chững lại. Hiện giá tấm IR 504 đứng ở mức 8.400; cám khô giảm 50 đồng/kg xuống còn 8.150 – 8.250 đồng/kg.

Tại chợ lẻ, giá gạo thường 11.500 đồng/kg – 12.500 đồng/kg; gạo thơm Jasmine 15.000 – 16.000 đồng/kg; gạo Sóc thường 14.000 đồng/kg; nếp ruột 14.000 – 15.000 đồng/kg; Gạo Nàng Nhen 20.000 đồng/kg; Gạo thơm thái hạt dài 18.000 – 19.000 đồng/kg; Gạo Hương Lài 19.000 đồng/kg; Gạo trắng thông dụng 14.000 đồng/kg; Nàng Hoa 17.500 đồng/kg; Sóc Thái 18.000 đồng/kg; Gạo thơm Đài Loan 20.000 đồng/kg; Gạo Nhật 20.000 đồng/kg; Cám 7.000 – 8.000 đồng/kg.

Thị trường nội địa khá trầm lắng, giá gạo giảm nhẹ. Các thương lái cho biết, giá gạo nội địa giảm do chất lượng gạo từ vụ thu hoạch hè thu không tốt hơn so với gạo của các đối thủ cạnh tranh.

Trong tuần qua, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã qua rộ vụ, lượng lúa còn lại không nhiều, lũy kế đã thu hoạch được 83 – 85% tổng diện tích lúa Hè thu toàn vùng. 

Trên thị trường thế giới, giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã tăng trong tuần này trong bối cảnh diện tích trồng lúa giảm làm dấy lên lo ngại về nguồn cung của vụ mùa mới, trong khi đó giá gạo Việt Nam giảm so với các nước khác.

Giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ được giao dịch ở mức 365-371 USD/tấn, tăng so với mức 360-366 USD/tấn trong tuần trước.

Thời tiết không ủng hộ mùa màng ở miền Đông và miền Bắc Ấn Độ. Các thương nhân đã bắt đầu báo giá lúa cao hơn khi dự kiến sản lượng của vụ mùa mới thấp hơn.

Nước láng giềng Bangladesh cũng sẽ bắt đầu bán gạo với giá rẻ hơn cho 5 triệu gia đình nghèo và mở rộng chương trình bán gạo rẻ từ tháng 9/2022, nhằm kiềm chế giá trong nước tăng cao, sau khi Chính phủ nước này tăng giá dầu trong nước. Bangladesh hy vọng thị trường gạo trong nước sẽ ổn định sau khi bắt đầu mở bán, đồng thời cho biết thêm rằng nước này có đủ nguồn dự trữ.

Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Việt Nam tiếp tục giảm ở mức thấp so với tuần trước, đứng ở mức 390-393 USD/tấn trong phiên 18/8. Các thương nhân cho biết, giá gạo Việt Nam thấp hơn giá gạo Thái Lan do nhu cầu yếu và nguồn cung lớn từ vụ thu hoạch Hè-Thu. 

Hai thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam là Trung Quốc và Philippines đã giảm lượng mua, trong đó người mua từ Philippines quan tâm nhiều đến gạo giá thấp. Các thương lái cho biết thêm giá gạo giảm một phần do chất lượng gạo từ vụ thu hoạch Hè-Thu không tốt hơn so với gạo của các đối thủ cạnh tranh.

Giá gạo 5% tấm của Thái Lan cũng giảm xuống 416-420 USD/tấn so với mức 420-428 USD/tấn. Mặc dù chi phí vận chuyển giảm nhưng vẫn chưa có đơn đặt hàng lớn dù đã có hoạt động giao thương giữa Trung Đông và châu Âu thông qua Thái Lan.

Việt Nam vẫn có thể cán đích xuất khẩu 6,3 triệu tấn gạo 

Hiện tại, các doanh nghiệp đang tận dụng tối đa việc nhu cầu tăng cao từ thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu gạo. Doanh nghiệp xuất khẩu gạo cho biết, nhu cầu nhập khẩu gạo tại các thị trường vẫn ở mức cao, đặc biệt là thị trường Philippines và Trung Quốc. Gạo Việt Nam đang mở rộng tới nhiều thị trường nên các doanh nghiệp cần tận dụng lợi thế này để gia tăng sản lượng gạo xuất khẩu. 

Với mục tiêu năm 2022 xuất khẩu 6,3 triệu tấn gạo, trị giá 3,3 tỷ USD, nhiều chuyên gia nông nghiệp cho rằng, xuất khẩu gạo hoàn toàn có thể đạt, thậm chí vượt kế hoạch đề ra. Để làm được việc đó, các doanh nghiệp cần khai thác triệt để lợi thế về giá, về nhu cầu thị trường và nhóm thị trường. 

Nhận định về triển vọng xuất khẩu gạo thời gian tới, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng, khi nhu cầu gạo từ Philippines không thể không tăng, cùng với nhu cầu nhập khẩu gạo trở lại từ thị trường Trung Quốc. VDSC cũng cho rằng biên lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất gạo Việt Nam sẽ cải thiện nhờ xu hướng giảm giá phân bón sẽ tiếp tục trong thời gian tới. 

Từ đầu năm 2022, cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, hậu quả của đại dịch Covid-19, căng thẳng giữa Nga-Ukraine và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, là một trong những mối quan tâm lớn nhất của người dân trên toàn thế giới. Hơn nữa, sự gia tăng mạnh mẽ của giá lúa mì trong giai đoạn tháng 6/2020 và tháng 5/2022 đã dẫn đến xu hướng sử dụng một số thực phẩm bằng gạo có giá thành rẻ hơn để thay thế lúa mì. Do đó, nhu cầu gạo toàn cầu đã tăng mạnh trong nửa đầu năm 2022 và tiếp tục tăng trong các tháng cuối năm nay. 

Cùng với chi phí đầu vào (như phân bón) tăng mạnh, giá gạo thế giới đã tăng trong 6 tháng đầu năm 2022 sau khi tăng mạnh trong giai đoạn tháng 8/2020 và 12/2021. Mặc dù giá gạo toàn cầu điều chỉnh giảm hiện nay; song với Việt Nam (nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới) giá xuất khẩu gạo trung bình khó có thể giảm xuống thấp nữa. Giá gạo Việt Nam có khả năng sẽ không giảm thêm vì nhu cầu toàn cầu vẫn mạnh, trong khi nguồn cung từ vụ thu hoạch hè thu ở tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang giảm.

VDSC kỳ vọng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng dựa trên ba nguyên nhân chính: Thứ nhất, nhu cầu nhập khẩu từ Philippines - nhà nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam - được dự báo sẽ tiếp tục tăng. Tiêu thụ gạo ở Philippines đang tăng do giá lúa mì tăng cao. Bên cạnh đó, sản lượng gạo sản xuất của Phillippines được dự báo đi ngang (tăng 2% so với cùng kỳ theo dự báo của USDA) đã thúc đẩy hoạt động nhập khẩu. Do đó, Việt Nam, chiếm hơn 80% tổng thị phần xuất khẩu gạo vào Phillippines trong giai đoạn 2021-2022, sẽ được hưởng lợi. 

Thứ hai, Trung Quốc - nhà nhập khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam với 15% tổng giá trị xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022 - dự kiến sẽ quay trở lại nhập khẩu. Trong 5 tháng qua, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 19,5% cả về sản lượng và giá trị do chính sách Zero-Covid của nước này. 

Mặc dù chính sách này chưa được dỡ bỏ, VDSC kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ quay trở lại nhập khẩu gạo ngày càng nhiều trong giai đoạn nửa cuối năm. Nguyên nhân chính là do các hạn chế nghiêm ngặt đối với việc di chuyển trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đã gây ra gián đoạn hoạt động sản xuất nông nghiệp vụ xuân, do đó thúc đẩy nhập khẩu gạo và ngô. 

Cuối cùng, xuất khẩu gạo sang châu Âu dự kiến sẽ tăng mạnh nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ dành cho Việt Nam hạn ngạch xuất khẩu 80.000 tấn gạo/năm. Mặc dù nhập khẩu gạo từ EU chỉ chiếm 0,5% tổng giá trị xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022, nhưng có rất ít doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn để vào thị trường này.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), sản lượng sản xuất gạo toàn cầu tháng 7 ước khoảng 42,94 triệu tấn, tăng 0,311% so với cùng kỳ năm ngoái. Đồng thời, Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế (IGC) cũng ước tính sản xuất gạo toàn cầu tháng 7/2022 đạt 43,2 triệu tấn, tăng 0,68% so với cùng kỳ 2021. Trong khi đó Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO) ước tính sản lượng sản xuất gạo thế giới trong tháng 7 khoảng 43,38 triệu tấn, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm 2021.

Về sản lượng tiêu thụ gạo toàn cầu, theo tính toán của FAO đạt 43,59 triệu tấn trong tháng 7/2022 và tăng 0,21% so với cùng kỳ 2021. Còn theo IGC ước tính sản lượng tiêu thụ gạo ở mức 43,2 triệu tấn, tăng 0,54%.

Nhìn chung, thị trường gạo ở các nước phân hóa, trong khi xuất khẩu Thái Lan tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm lên 3,5 triệu tấn thì xuất khẩu ở Ấn Độ, Việt Nam lại giảm nhẹ.

Tại Việt Nam,  xuất khẩu gạo tháng 7/2022 đạt 582.635 tấn, trị giá 285,285 triệu USD; so với tháng trước giảm 19,8% về lượng và giảm 19,5% về kim ngạch. Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 4.067.001 tấn, trị giá gần 2 tỷ USD, so với 7 tháng đầu năm 2021 tăng 17,3% về lượng và tăng 6% về kim ngạch.

Với mục tiêu năm 2022 xuất khẩu 6,3 triệu tấn gạo, trị giá 3,3 tỷ USD, nhiều chuyên gia nông nghiệp cho rằng, xuất khẩu gạo có thể vượt kế hoạch đề ra.