Loạt “ông lớn” nghiên cứu trồng, chế biến sâm Ngọc Linh, cây “quốc bảo” của Việt Nam
Ngày 14/8, nguồn tin cho biết, UBND thành phố Đà Nẵng đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ về tình hình, kết quả triển khai thực hiện quyết định số 463 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Phát triển và hình thành trung tâm dược liệu tại tỉnh Quảng Nam (nay là thành phố Đà Nẵng).

Thành phố Đà Nẵng là địa phương có phần lớn diện tích là đất lâm nghiệp, chiếm trên 70% diện tích tự nhiên, đa dạng về địa hình,… nên thành phần, chủng loại cây dược liệu tại khu vực này khá phong phú.
Theo đánh giá của Viện dược liệu (Bộ Y tế) tại thành phố Đà Nẵng có trên 832 loài, 593 chi, 190 họ thực vật làm thuốc, trong đó có 36 loài cây thuốc hiện nằm trong “Sách đỏ Việt Nam”. Những loại dược liệu quý được phát hiện như, sâm Ngọc Linh, ngũ vị tử, ba kích, đảng sâm, giảo cổ lam, sa nhân, hoàng đắng, cẩu tích, lan kim tuyến, đại hồi, màng tang...Với tổng diện tích cây dược liệu được thống kê là khoảng 2.471 ha. Do vậy, trong thời gian qua, thành phố Đà Nẵng (tỉnh Quảng Nam cũ) đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ khuyến khích phát triển cây dược liệu.

Đối với quy hoạch, bảo tồn, phát triển cây sâm Ngọc Linh, hiện nay diện tích quy hoạch để phát triển trồng sâm là 15.567ha, trong đó khu vực có độ từ 1.200 - 2.000 m là 13.329 ha, trên 2.000 m là 2.238 ha. Đến nay hiện có 18 tổ chức, doanh nghiệp và 41 nhóm hộ đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị thuê môi trường rừng với tổng diện tích là 825,44 ha; trong đó, doanh nghiệp là 341,75 ha. Diện tích đã trồng sâm Ngọc Linh được khoảng 1.294 ha.

Hiện đã có 3 tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam cũ đã được Sở Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận trao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ, gồm Công ty Cổ phần thương mại Dược Sâm Ngọc Linh (26.722 cây sâm) và Công ty TNHH Sâm Sâm (2.900 cây sâm), Công ty TNHH Tân Nghĩa Sơn (5.918 cây sâm). Đặc biệt, Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam đã được Cục Trồng trọt cấp Bằng bảo hộ giống đối với cây trồng mới sâm Ngọc Linh tại Quyết định số 355/QĐ-TT-VPBH ngày 04/102017.

Bên cạnh đó, để bảo tồn, phát triển cây sâm Ngọc Linh, một số dự án đầu tư bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh đã triển khai thực hiện như, các dự án đầu tư bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh, dự án đã được thành phố Đà Nẵng (tỉnh Quảng Nam cũ) phê duyệt dự án đầu tư xây dựng tại quyết định số 3292/QĐ-UBND ngày 16/10/2019 với tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng, gồm 2 hợp phần đang triển khai, trong đó đầu tư xây dựng các lối đi trong nội bộ vườn sâm, lối đi giữa các vườn sâm và tường chắn đất để chống sạt lở; xây dựng 3 chốt bảo vệ và hệ thống camera giám sát, báo động; Đường dây hạ thế cấp điện sinh hoạt và chiếu sáng; đo đạc phân lô, cắm mốc và xây dựng bản đồ quản lý khoảng 16,9 ha vườn giống sâm gốc. Tổng giá trị dự toán là 14,5 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, còn hợp phần hai là đầu tư, mua sắm các hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác kiểm định sâm và đào tạo nguồn nhân lực để phục vụ kiểm định sâm, tổng giá trị dự toán là gần 5,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, thành phố Đà Nẵng còn triển khai dự án như, trồng phục hồi rừng trên khu vực phát triển vùng sâm (huyện Nam Trà My cũ), gồm trồng mới 572,52 ha, nuôi dưỡng làm giàu rừng 112,69 ha, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng 140,24 ha.

Đối với việc xúc tiến kêu gọi và thu hút đầu tư, mới đây vào ngày 10/5/2025, tại Hội nghị triển khai Quyết định 463/QĐ-TTg ngày 28/2/2025 về phê duyệt đề án “Phát triển bền vững vùng nguyên liệu Sâm Ngọc Linh tại tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2045”, UBND tỉnh Quảng Nam cũ đã ký kết thỏa thuận nghiên cứu khảo sát đầu tư với 9 tổ chức, doanh nghiệp về phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu, với tổng số vốn cam kết đầu tư là hơn 5.000 tỷ đồng; trong đó có 5 doanh nghiệp nghiên cứu thực hiện xây dựng khu sơ chế, thu mua, bảo quản dược liệu, kể cả sâm Ngọc Linh tại các vùng nguyên liệu tại tỉnh Quảng Nam.


Hiện nay, đã có 3 doanh nghiệp gồm Công ty cổ phần tập đoàn Trường Hải, Công ty CP Capella Quảng Nam, Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ và Công nghệ OSP đã đăng ký khảo sát thực địa để nghiên cứu đầu tư xây dựng vùng trồng, chế biến sâm Ngọc Linh, dược liệụ theo tinh thần tại quyết định 463 của Thủ tướng Chính phủ…