Muốn tự vệ thành công: Ngành gỗ cần như "con tàu" ra khơi phải xem "dự báo thời tiết"

Trả lời câu hỏi của độc giả báo Dân Việt về về chủ đề phòng vệ thương mại ngày càng được xem là biện pháp bảo vệ hàng hóa và thị trường của mỗi nước, bản thân doanh nghiệp cần phải làm gì để hạn chế những rắc rối liên quan đến các vụ kiện tác động tới doanh nghiệp? 

Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng, đối với ngành gỗ Việt Nam hiện có trên 6.000 doanh nghiệp, hầu hết là các doanh nghiệp vừa và nhỏ và có khoảng 3.000 doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Chúng ta đang sống trong thời kỳ hội nhập rất sâu rộng cùng với quá trình tự do thương mại thông qua qua ký kết Hiệp định thương mại, đã có rất nhiều quốc gia đã áp dụng các biện pháp phòng vệ, tự vệ. Để ứng phó với các vụ việc, chúng ta phải chia ra 2 giai đoạn. Thứ nhất đó là tiền khởi kiện. Giống như chúng ta chuẩn bị con tàu ra biển. Trước khi ký kết hợp đồng thương mại, chuẩn bị lô hàng đồ gỗ xuất khẩu, chúng ta phải nghe ngóng "thời tiết", trang bị công cụ để "ra khơi" an toàn.

Cụ thể, tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường quản trị doanh nghiệp. Đặc biệt sử dụng tiện ích, công nghệ số để minh bạch chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất của chúng ta. Doanh nghiệp cần tiến tới áp dụng các phần mềm kế toán hiện đại để khi có bất trắc cần có bằng chứng, hóa đơn, chứng từ chứng minh công việc làm ăn của chúng ta là minh bạch. Đây thực sự là một khâu cực kỳ quan trọng.

Tuy nhiên doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm và còn nhiều yếu kém. Giai thứ hai là giai đoạn đoạn đối phó với các vụ kiện ở thị trường lớn đã khởi xướng điều tra. Doanh nghiệp của chúng ta thường yếu về kiến thức luật pháp quốc tế, yếu ngoại ngữ, tin học nên rất ngại phải đương đầu với rắc rối. Thậm chí nhiều doanh nghiệp đã bỏ cuộc, hoặc khai báo không đầy đủ, không nhất quán dẫn đến trạng "tình ngay lý gian".

Ví dụ, vụ điều tra của Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa rồi với gỗ dán cứng của Việt Nam. Người ta nghi ngờ rằng, một số doanh nghiệp nước ngoài đưa sản phẩm hoàn chỉnh vào nước ta để gian luận thuế. Tuy nhiên, doanh nghiệp nước ta không có chuyện đó, khi được hỏi không trả lời được, trả lời bảng hỏi và cung cấp hóa đơn chứng từ không nhất quán nên dẫn đến tình trạng tình ngay lý gian.

Một số doanh nghiệp thuê luật sư nước ngoài nhưng bất đồng ngôn ngữ, hiểu biết của luật sư nước ngoài với thực tiễn sản xuất của nước ta không đầy đủ dẫn đến tình trạng một số doanh nghiệp bị đưa vào danh sách đen. Khi chúng ta chấp nhận rủi ro, chấp nhận tăng cường phát triển sản xuất, chiếm lĩnh thị trường thì chúng ta phải tăng cường năng lực quản trị doanh nghiệp.

Cần có đầu tư về công nghệ, về con người, tự trang bị kiến thức nhất định để tự bảo vệ mình trước tiên. Và khi xảy ra vụ việc cần có tính cộng đồng. Đặc biệt, tôi nhấn mạnh vai trò của Hiệp hội gỗ tại các địa phương, Hiệp hội Gỗ Việt Nam rất quan trọng, phải có trách nhiệm, sứ mệnh để bảo vệ doanh nghiệp của mình.