Mỹ - Trung đạt được thỏa thuận ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam?

19/12/2019 14:18 GMT+7
Hai cường quốc kinh tế Mỹ - Trung đã có động thái xuống thang cuộc chiến thương mại song phương khi chính thức công bố thỏa thuận giai đoạn 1. Đánh giá về động thái này, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, việc này sẽ làm thu hẹp dần khoảng cách đầu tư vào một số nước, trong đó có Việt Nam.

Ngày 13/12, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, nhà đàm phán thương mại cấp cao nhất của Mỹ, cho biết Trung Quốc đã nhất trí mua thêm ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong 2 năm tới, từ mức cơ sở là số lượng nhà đã mua trong năm 2017.

Nếu nội dung này được thực thi nghiêm chỉnh, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc sẽ tăng mạnh. Vào năm 2017, trước khi thương chiến bắt đầu, Trung Quốc nhập khẩu 130 tỷ USD hàng hóa và 56 tỷ USD dịch vụ từ Mỹ.

Đổi lại, Mỹ sẽ hủy kế hoạch áp thuế quan lên 160 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc dự kiến thực thi vào ngày Chủ nhật tuần này, đồng thời dỡ một phần thuế quan đã áp lên hàng hóa Trung Quốc kể từ khi thương chiến bắt đầu.

Thỏa thuận Mỹ - Trung ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam? - Ảnh 1.

Mỹ - Trung đạt được thỏa thuận ở giai đoạn 1.

Thỏa thuận dài 86 trang dự kiến sẽ được các nhà đàm phán cấp cao nhất của hai bên ký kết trong tuần đầu tiên của tháng 1 tại Washington.

"Chúng tôi đã nhất trí một thỏa thuận giai đoạn 1 rất lớn với Trung Quốc", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trong một dòng trạng thái (tweet) trên mạng xã hội Twitter. Trung Quốc "đã nhất trí với nhiều thay đổi cơ cấu và mua thêm nhiều hàng hóa nông sản, năng lượng và hàng chế tạo của Mỹ".

Trong một cuộc họp báo sau đó ở Nhà Trắng, ông Trump nói ông cho rằng Trung Quốc sẽ mua thêm 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, lặp lại lời hứa mà ông đã đưa ra với nông dân Mỹ hồi tháng 10.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc Mỹ - Trung Quốc xuống thang sẽ có những tác động nhất định đến Việt Nam. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức với kinh tế nước ta.

Trao đổi với PV Etime, TS. Lê Xuân Nghĩa nguyên Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, khi hai quốc gia này đạt được thỏa thuận thì cơ cấu đầu tư sẽ có những thay đổi. Theo đó, việc đầu tư vào Trung Quốc hay Mỹ là rất lớn. Điều này kéo theo những ảnh hưởng nhất định đến Việt Nam.

Thỏa thuận Mỹ - Trung ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam? - Ảnh 2.

Theo TS Lê Xuân Nghĩa, thỏa thuận Mỹ Trung có thể khiến khoảng cách đầu tư vào Việt Nam bị thu hẹp lại

"Một số nước đệm như Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng khi Mỹ -Trung xuống thang trong cuộc chiến thương mại. Khoảng cách đầu tư vào Việt Nam chắc chắn bị thu hẹp lại. Theo đó, tăng trưởng xuất khẩu, đầu tư nước ngoài cũng có những thay đổi không thuận lợi cho kinh tế nước ta", ông Nghĩa nói.

TS Nghĩa cho biết, thời gian khi Mỹ Trung chưa đình chiến, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ Trung Quốc đang tăng rất mạnh. Trong mối tương quan và tình hình chính trị, thương mại căng thẳng giữa Mỹ - Trung Quốc đang làm gia tăng, Việt Nam luôn là đối tượng bị dè chừng. Mỹ cho rằng, hàng Trung Quốc núp bóng Việt Nam để lẩn tránh xuất xứ, xuất đi Mỹ để né thuế.

Ông Nghĩa lấy ví dụ, vừa qua Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa thông báo chính thức quyết định áp thuế cao nhất là 456% đối với một số sản phẩm thép nhập khẩu từ Việt Nam. Trong thông báo của Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan này đã phát hiện một số sản phẩm thép chống ăn mòn và thép cán nguội được sản xuất tại Việt Nam, sử dụng thép chất nền của Hàn Quốc hoặc Đài Loan vốn đã né thuế

"Khi Mỹ gỡ bỏ việc áp thuế với Trung Quốc cũng tạo ra cơ hội cho Việt Nam. Tình trạng hàng hóa Trung Quốc giả mạo Việt Nam để xuất đi Mỹ sẽ giảm. Việt Nam sẽ không còn bị Mỹ dè chừng về việc giả mạo để né thuế. Một số mặt hàng luôn bị Mỹ cảnh giác như thép, gỗ dán sẽ có cơ hội xuất khẩu nhiều hơn", TS Nghĩa cho biết.

Tuy nhiên, cũng theo vị chuyên gia này, việc đạt được thỏa thuận bước đầu chưa chắc đã giúp tình hình bớt căng thẳng đi. Hiện hai quốc gia này vẫn đối đầu trong cuộc đua về công nghệ, do đó dù có đi đến ký kết một thỏa thuận nào đó thì những vấn đề cốt lõi ảnh hưởng quan hệ hai nước vẫn sẽ tồn tại trong thời gian dài.

Thỏa thuận một phần không thể giải quyết được những khác biệt căn bản giữa hai nước về lợi ích kinh tế, chính trị, chiến lược và chặng đường đi đến một kết thúc viên mãn cho cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung vẫn còn dài. Theo đó, vẫn có những tác động rất lớn đến Việt Nam.

An Vũ
Cùng chuyên mục