Nhà nước bảo lãnh sẽ có lượng tiền "khổng lồ" đầu tư vào trái phiếu ngân hàng

Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa cho biết đã nhận được Công văn của Văn Phòng Chính phủ phản hồi về các đề xuất của VAFI.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu nội dung báo cáo, kiến nghị của Hiệp hội.

Văn phòng Chính phủ thông báo để VAFI biết, chủ động phối hợp, tham gia góp ý, kiến nghị với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan quản lý nhà nước về các cơ chế, chính sách liên quan đến việc phát triển thị trường tài chính, các định chế tài chính, góp phần thúc đẩy phát triển công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh, bền vững thị trường tài chính Việt Nam.

Trước đó, VAFI đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ về đề xuất các giải pháp tăng cường huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế với lãi suất huy động giảm mạnh.

Trong đề xuất của mình, VAFI cho rằng cần xây dựng các loại trái phiếu gần như tuyệt đối an toàn. Đây là trái phiếu được bảo lãnh thanh toán tiền lãi và vốn gốc đúng hạn trong mọi tình huống, nhưng có thể có rủi ro nhỏ như lạm phát, VND mất giá. Trái phiếu do các ngân hàng kinh doanh hiệu quả, tình hình tài chính lành mạnh phát hành và được Ngân hàng nhà nước bảo lãnh thanh toán là một trong số đó.

Loại trái phiếu này có đặc tính sau: Những ngân hàng như tiêu chí nói trên luôn hội đủ các điều kiện niêm yết trên sàn HOSE; có các tiêu chuẩn như phải có tỷ suất lợi nhuận tương đối, tỷ lệ nợ xấu thấp và ngân hàng nhà nước cần quy định tỷ lệ, khối lượng phát hành trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân. Đồng thời, đưa ra các qui định trên để bảo đảm rằng trong mọi tình huống thì các ngân hàng thương mại có đủ khả năng thanh toán lãi và vốn gốc mua trái phiếu cho các nhà đầu tư cá nhân.

Ngoài ra, cần có qui định cho phép ngân hàng nhà nước bảo lãnh loại trái phiếu này khi phát hành cho nhà đầu tư cá nhân.

Tại sao cần giải pháp cực kỳ quan trọng?

VAFI lý giải, từ trước tới nay hệ thống ngân hàng thương mại luôn dễ dàng huy động tiền gửi ở các kỳ hạn ngắn hạn từ khu vực dân cư, kể cả các ngân hàng yếu kém thua lỗ. Thế nhưng việc huy động tiền gửi ở các kỳ dài hạn là khó khăn (trên 1 năm) mặc dù lãi suất huy động dài hạn cao hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi ngắn hạn, nguyên nhân là nhà đầu tư sợ rủi ro về tỷ giá, về lạm phát, về biến động kinh tế vĩ mô và về tính thanh khoản vô cùng thấp. Khi gửi tiền ở kỳ dài hạn nếu cần rút tiền thì nhà đầu tư phải chấp nhận mất lãi tiết kiệm. Cho nên đang tồn tại bất lợi là hệ thống ngân hàng thương mại thường sử dụng vốn huy động ngắn hạn để cho vay dài hạn, cho nên lãi suất cho vay dài hạn luôn cao. Nếu hệ thống ngân hàng thương mại huy động vốn dài hạn từ việc phát hành trái phiếu dài hạn thì lãi suất huy động cũng rất cao so với huy động tiền gửi ngắn hạn.

"Từ trước tới nay nhà nước luôn có chủ trương bảo đảm tiền gửi của khu vực dân cư trong mọi tình huống, kể cả với các ngân hàng thua lỗ yếu kém lâm vào tình trạng giải thể phá sản, vậy tại sao không bảo đảm tiền mua trái phiếu của các nhà đầu tư cá nhân khi đầu tư vào nhóm các ngân hàng được xếp hàng cực kỳ hiệu quả lành mạnh. Nếu nhà nước bảo lãnh thì VAFI tin rằng sẽ có lượng tiền khổng lồ đầu tư vào trái phiếu ngân hàng vì người dân hiểu rằng đầu tư vào trái phiếu có mức lãi suất cao hơn tiền gửi ngắn hạn, trái phiếu niêm yết có tình thanh khoản cao và lại được nhà nước bảo lãnh thanh toán", đề xuất của VAFI làm rõ thêm.

Bên cạnh đó, loại trái phiếu gần như an toàn tuyệt đối có thể gồm trái phiếu do chính quyền địa phương phát hành và do tổ chức tài chính Nhà nước phát hành và được Bộ Tài chính bảo lãnh thanh toán.

Ngoài ra, VAFI cũng đề xuất miễn các loại thuế về kinh doanh trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Trong đó, đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các tổ chức đầu tư trái phiếu. Đồng thời, đề xuất xem xét miễn thuế lợi tức, thuế chuyển nhượng trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân để kích thích thị trường huy động vốn dài hạn phát triển.

Theo Hiệp hội này, Ngân sách Nhà nước có thể giảm một phần nhỏ từ thuế thu nhập về lãi trái phiếu nhưng trên quan điểm chi phí lợi ích thì Nhà nước bỏ ra 1 đồng vốn mà thu được lợi ích gấp 100 lần.