Putin buộc phải thay đổi kế hoạch Ukraine vì bạo loạn ở Kazakhstan

Nga đã huy động một số lượng lớn bính sĩ áp sát biên giới Ukraine nhiều tháng qua, làm dấy lên lo ngại Moscow đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào nước láng giềng.

Bất chấp Nga phủ nhận mọi cáo buộc đang chuẩn bị cho một chiến tiềm năng với Ukraine, tình báo Mỹ vẫn đưa ra dự đoán, Nga sẽ tấn công sớm nhất là vào tháng 1.

Tuy nhiên, cho dù kế hoạch ban đầu của ông Putin là gì, thì nó cũng sẽ phải thay đổi vì bất ổn và bạo lực bất ngờ nổ ra ở nước láng giềng Kazakhstan của Nga.

Theo Reuters, các cuộc biểu tình phản đối giá nhiên liệu tăng vọt và tham nhũng đã leo thang ở Kazakhstan trong những ngày gần đây, dẫn đến bạo lực trên toàn quốc. Những kẻ bạo loạn đã đốt phá các tòa nhà và xe cảnh sát, đối đầu với quân đội, khiến hàng chục thường dân thiệt mạng. 12 cảnh sát cũng thiệt mạng khi làm nhiệm vụ trấn áp biểu tình.

Nga ngày 6/1 đã đưa lính nhảy dù tới Kazakhstan theo đề nghị chính thức của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev để hoạt động cùng lực lượng gìn giữ hòa bình của Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) nhằm thiết lập lại trật tự và ổn định cho đất nước Trung Á.

Các lực lượng của Nga và Belarus đã đến Kazakhstan và quá trình triển khai 2.500 lính thuộc lực lượng đặc nhiệm và đổ bộ đường không của CSTO tới Kazakhstan dự kiến sẽ hoàn tất vào tối 7/1.

Sự bất ổn ở Kazakhstan lúc này có thể gây ra hậu quả lớn hơn và có thể làm thay đổi tính toán của Nga đối với Ukraine, khi Moscow phải phân chia lực lượng để xử lý bất ổn tại quốc gia thuộc Liên Xô cũ ở biên giới phía nam của họ.

Các nỗ lực can thiệp của Nga nhằm mục đích hạ nhiệt căng thẳng để lấy lại sự ổn định trong khu vực - và cũng vì lợi ích của nước Nga, các chuyên gia bình luận.

Rob Lee, nhà phân tích quân sự Nga chia sẻ với tờ The Daily Beast rằng, mặc dù Nga đã điều động hàng trăm nghìn quân và thiết bị quân sự ở biên giới với Ukraine, nhưng Nga chắc chắn sẽ không muốn xử lý 2 cuộc khủng hoảng đều yêu cầu các nguồn lực quân sự đáng kể cùng một lúc.

“Nếu Nga muốn thao túng cuộc khủng hoảng ở Ukraine, họ sẽ muốn mọi thứ khác ở mọi nơi khác ổn định nhất có thể. Tôi không nghĩ rằng Nga sẽ cố leo thang căng thẳng với tình hình hiện tại", ông Lee bình luận với The Daily Beast.

Đặc biệt, một số lực lượng Nga thường được triển khai để xử lý tình hình ở Kazakhstan hiện đã được điều động tới đóng quân dọc biên giới với Ukraine. Điều này đã làm phức tạp thêm các lựa chọn của Nga đối với cuộc khủng hoảng ở Ukraine, theo ông Lee.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, việc Nga điều động các đơn vị quân đội đóng ở biên giới phía Nam gần Kazakhstan tới biên giới phía Tây gần Ukraine là động thái "hơi mất cảnh giác".

Trong khi đó, Michael Kofman, giám đốc chương trình nghiên cứu của Chương trình Nghiên cứu Nga - một tổ chức nghiên cứu an ninh quốc gia có trụ sở tại Virginia, Mỹ cũng nhấn mạnh bạo loạn ở Kazakhstan khiến cho các tính toán của Tổng thống Putin càng trở nên khó đoán hơn.

"Họ đang phải đối phó với một cuộc khủng hoảng mà họ không mong đợi", ông Kofman nói.

Trong khi đó, ông Lee bình luận thêm rằng, hiện tại Nga sẽ có ít khả năng tấn công Ukraine hơn. "Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nguy cơ leo thang căng thẳng ở Ukraine trong vài tháng tới sẽ hạ nhiệt vì các vấn đề với Ukraine là vấn đề lâu dài”.

Việc Nga chuyển hướng chú ý sang Kazakhstan là điều khó tránh khỏi nhưng thực tế cho thấy Nga không đang rời bỏ hoàn toàn các kế hoạch với Ukraine, ông Lee nhấn mạnh.

Nói cách khác, Kazakhstan sẽ không phải là trở ngại lâu dài đối với các kế hoạch mà Putin đã "soạn ra" cho Ukraine, Jeffrey Edmond, từng là nhà phân tích quân sự của CIA cho biết.