Quốc gia nào đánh thuế thu nhập doanh nghiệp cao và thấp nhất thế giới?

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nhận định: “Mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu sẽ chấm dứt cuộc đua hạ thuế doanh nghiệp giữa các quốc gia, đồng thời đảm bảo sự công bằng cho tầng lớp trung lưu và người lao động Mỹ cũng như trên toàn thế giới”.

Chính phủ ở các nền kinh tế lớn trong nhiều năm qua đã thảo luận nhiều về việc áp thuế kỹ thuật số các đại gia công nghệ lớn trên toàn cầu, chẳng hạn như Facebook hay Google. Điều này đã gây ra căng thẳng giữa chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump với các nước châu Âu. Ông Trump đe dọa sẽ áp thuế trả đũa với những quốc gia theo đuổi thuế kỹ thuật số gây bất lợi cho các đại công ty công nghệ Mỹ.

Nếu mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15% được thông qua, nhóm G7 cho hay “sẽ phối hợp hợp lý giữa việc áp dụng các quy tắc thuế doanh nghiệp quốc tế mới và việc loại bỏ các loại thuế dịch vụ kỹ thuật số hoặc các biện pháp tương tự có liên quan”, trích tuyên bố chung hôm 5/6 của nhóm này.

Theo Reuters, mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu dự kiến sẽ chiếm phần lớn trong số 50-80 tỷ USD thuế bổ sung mà các công ty phải trả.

Tờ CNBC đã tổng hợp mức thuế suất doanh nghiệp cao và thấp nhất trên thế giới dựa trên  dữ liệu của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế OECD và công ty tư vấn KPMG.

Theo đó, các quốc gia ở châu Phi và Nam Mỹ áp đặt thuế suất doanh nghiệp cao hơn so với nhiều quốc gia ở châu Âu và châu Á. Nhiều khu vực pháp lý có mức thuế thấp là các quốc gia nhỏ như Bulgaria và Liechtenstein, dữ liệu cho thấy.

Khoảng 15 quốc gia không áp thuế thu nhập doanh nghiệp chung, bao gồm các quốc đảo như Bermuda, Quần đảo Cayman và Quần đảo Virgin thuộc Anh, được biết đến rộng rãi như những “thiên đường thuế” ngoài khơi - các khu vực pháp lý nơi các công ty lớn thường tìm cách chuyển lợi nhuận sang để chịu ít thuế hơn.

Những vùng lãnh thổ đó được hưởng lợi từ việc làm được tạo ra để phục vụ các công ty đa quốc gia, chẳng hạn như dịch vụ pháp lý và kế toán. Các thiên đường thuế cũng kiếm tiền từ các khoản phí do các công ty lớn trả để tạo ra các công ty con ở đó.

Daniel Bunn, phó chủ tịch phụ trách các dự án toàn cầu tại Tax Foundation cho biết các khu vực pháp lý thuế thấp tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư vào các quốc gia khác với mức thuế cao hơn. Vì vậy, việc áp dụng mức thuế tối thiểu toàn cầu 15% sẽ làm tăng chi phí của những khoản đầu tư đó và có thể dẫn đến “một số tác động kinh tế”. Cũng theo ông Bunn, vẫn còn nhiều câu hỏi về việc mức thuế tối thiểu đó sẽ được áp dụng như thế nào và phần nào của thu nhập doanh nghiệp sẽ bị đánh thuế. Ông nói thêm rằng các thiên đường thuế có thể không biến mất hoàn toàn bất chấp đề xuất thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu mà chính quyền ông Biden kêu gọi áp dụng. “Vẫn có thể có cơ hội trốn thuế, hoặc các quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau có thể biến đổi các quy tắc thuế có lợi cho khu vực tài phán của họ”.

Về phía Mỹ, ông Daleep Singh, phó cố vấn an ninh quốc gia kiêm phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia trả lời tờ CNBC rằng nỗ lực thuyết phục các đồng minh áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu được thúc đẩy bởi cả hai yếu tố: kinh tế và an ninh quốc gia. “Đó không chỉ là vấn đề thuế. Trọng tâm ở đây là làm thế nào để các chính phủ tài trợ cho những sáng kiến mà chúng ta cho là trọng tâm trong công cuộc đổi mới đất nước”.

Mức thuế sẽ tạo ra cơ hội nâng cao lợi thế cạnh tranh dựa trên khả năng thúc đẩy sự đổi mới cũng như nâng cao trình độ lao động, đồng thời cho phép các chính phủ có thêm nguồn thu ngân sách tài trợ cho các dự án trong nước mà chính quyền Tổng thống Biden cho là quan trọng với an ninh quốc gia.