Sản xuất phân bón chứa lân có nguy cơ phải đóng cửa do thiếu quặng apatit

Tại buổi họp trực tuyến giữa Bộ Công Thương với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và đại diện 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, các đơn vị sản xuất phân bón cho biết trong 7 tháng đầu năm đã tập trung cao nhất để sản xuất và cung ứng phân bón cho thị trường và cam kết tìm mọi giải pháp để đảm bảo nguồn cung phân bón trong nước, không để xảy ra tình trạng khan hiếm hàng trong những tháng cuối năm 2020.

Tuy nhiên, mới đây, việc đơn vị duy nhất ở trong nước sản xuất được quặng apatit tuyển là Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam (đơn vị thuộc Tập đoàn Hóa Chất Việt Nam) thông báo tạm dừng cung cấp loại nguyên liệu này, đồng nghĩa với toàn bộ nhà máy sản xuất phân bón DAP, supe lân thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) sẽ dừng sản xuất, không thể cung cấp phân bón DAP, supe lân cho thị trường.

Đơn cử như tại Công ty Cổ phần DAP – Vinachem, Công ty Cổ phần DAP 2 – Vinachem hay Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao, các loại phân bón chứa lân (supe lân, DAP, MAP, NPK…) được sản xuất từ 2 loại nguyên liệu chính là quặng apatit tuyển và axit sunfuric. 

Trong đó, axit sunfuric do các nhà máy sản xuất phân bón tự sản xuất, còn quặng apatit tuyển được chế biến từ việc khai thác quặng loại 3 với hàm lượng P2O5 thấp, qua tuyển được làm giàu, nâng hàm lượng P2O5 tại 3 nhà máy tuyển của Apatit Việt Nam.

Đáng nói ở chỗ, Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam là đơn vị duy nhất cung cấp quặng apatit tuyển cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón chứa lân ở Việt Nam. Tuy vậy, số lượng quặng loại 3 do Apatit Việt Nam được phép khai thác chỉ đáp ứng được khoảng 24% nhu cầu cho các nhà máy tuyển.

Khoảng 76% còn lại do Công ty chưa được cấp phép sử dụng quặng loại 3 tại các kho lưu mặc dù trữ lượng quặng loại 3 tại các kho lưu đã được thiết kế quy hoạch cấp cho 3 nhà máy tuyển của Công ty Apatit theo Quyết định số 1893/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Do vậy, việc Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam thông báo tạm dừng cung cấp quặng apatit tuyển có thể được xem như "đòn chí mạng" đối với các nhà máy sản xuất phân bón chứa lân (Supe lân, DAP, MAP…) về khả năng duy trì sản xuất.

Khi mà tại Công ty Cổ phần DAP – Vinachem quặng tuyển tồn kho đủ duy trì sản xuất đến hết tháng 9/2021. Trong khi đó, đối với Công ty Cổ phần DAP 2 – Vinachem, Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao có nguy cơ phải dừng sản xuất ngay do không có hàng dự trữ.

Trước tình hình trên, Vinachem đã có Công văn số 1392/HCVN-KHKD ngày 30/8/2021 gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo về sản xuất và cung ứng phân bón, trong đó kiến nghị Thủ tướng cho phép  Apatit Việt Nam được thu hồi, sử dụng quặng apatit loại 3 tại các kho lưu để cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy tuyển, nhằm duy trì sản xuất kinh doanh, ổn định việc làm cho người lao động, đáp ứng đầy đủ nguồn nguyên liệu quặng tuyển cho các đơn vị sản xuất phân bón trong nước.

Trả lời vấn đề trên, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 6195/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái về việc sản xuất và cung ứng phân bón, yêu cầu các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu nội dung báo cáo, đề xuất của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, theo thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ được giao xem xét, chủ động thực hiện các giải pháp, kiến nghị liên quan theo quy định, bảo đảm bình ổn giá phân bón và cân đối cung cầu tại thị trường trong nước, đáp ứng nhu cầu phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp.