Trump dọa áp thuế nhập khẩu dầu để bảo vệ ngành công nghiệp dầu khí Mỹ

“Nếu tôi phải áp thuế nhập khẩu dầu hoặc làm gì đó để bảo vệ hàng chục ngàn công nhân trong lĩnh vực năng lượng dầu khí cũng như các công ty dầu khí vĩ đại của nước Mỹ, tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể” - Trump cảnh báo trong một cuộc họp báo về sự bùng phát dịch Covid-19 tại Mỹ.

Giá dầu đã giảm gần 60% trong 3 tháng đầu năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu gây áp lực nặng nề lên nhu cầu dầu. Thêm vào đó, cuộc chiến giá cả giữa Nga và Saudi Arabia mở ra nguy cơ nguồn cung dầu tăng vọt trong cuộc chiến giành thị phần, khiến giá dầu càng rớt sâu hơn nữa.

Khi cuộc chiến giá dầu Nga - Saudi Arabia bùng nổ, nhiều chuyên gia đã nhận định Mỹ có thể là kẻ hứng chịu thiệt hại nặng nề nhất, chứ không phải hai quốc gia châm ngòi cạnh tranh. Từ năm 2018, Mỹ đã nổi lên là nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới với thị phần tăng lên mạnh mẽ. Trong khi đó, Nga - một đồng minh của OPEC và Saudi Arabia - thành viên chủ chốt của OPEC trước đó vẫn tham gia một thỏa thuận cắt giảm sản lượng tới 2,1 triệu thùng/ ngày trong nỗ lực bảo vệ giá dầu.

Các công ty dầu khí Mỹ sản xuất dầu chủ yếu bằng công nghệ đá phiến, với chi phí sản xuất một thùng dầu đắt đỏ hơn nhiều so với việc khai thác mỏ dầu như Nga hay Saudi Arabia. Do đó, khi giá dầu giảm sâu dưới 20 USD/ thùng, nhiều công ty năng lượng Mỹ đứng trước nguy cơ phá sản hoặc buộc phải sa thải công nhân để giảm tối đa chi phí hoạt động. Đó là lý do vì sao Tổng thống Donald Trump phải đích thân điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin và Hoàng tử Saudi Arabia về việc bình ổn thị trường dầu.

Sau cuộc thảo luận, Tổng thống Trump tuyên bố Nga và Saudi Arabia có thể thỏa thuận cắt giảm sản lượng tới 10-15 triệu thùng dầu, một tín hiệu sáng đưa giá dầu tăng vọt 25% trong phiên giao dịch 2/4. Nhưng cuộc họp khẩn cấp của OPEC sau đó bị hoãn lại và những tín hiệu căng thẳng gia tăng giữa Nga - Saudi Arabia có vẻ đang đi ngược lại điều Trump hứa hẹn. 

Mới đây, hôm 4/4, trong cuộc họp với nhà lãnh đạo cấp cao các công ty dầu khí Mỹ, Tổng thống Trump cho biết ông hiện chưa xem xét biện pháp áp đặt thuế quan, nhưng đó có thể sẽ là một công cụ phù hợp để hạn chế thiệt hại cho các công ty Mỹ.

Hai tập đoàn dầu khí lớn của Mỹ là Viện Dầu khí Mỹ American Petroleum Institute và Công ty sản xuất Nhiên liệu & Hóa dầu Mỹ American Fuel & Petrochemical Manufacturers hôm 1/4 đã cảnh báo việc áp thuế nhập khẩu dầu thô có thể đưa các doanh nghiệp lọc dầu của Mỹ đối diện rủi ro vì một số nhà máy phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu dầu thô từ nước ngoài. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, năm 2019, bình quân Mỹ nhập khẩu 1 triệu thùng dầu mỗi ngày từ hai quốc gia Nga và Saudi Arabia.

Trong một diễn biến khác, căng thẳng giữa Nga và Saudi Arabia đang tiếp tục nóng lên. OPEC và Nga đã hoãn cuộc thảo luận dự kiến hôm 6/4 sang 9/4, một động thái khiến nhà đầu tư thất vọng. Nga trong những ngày qua liên tục đổ lỗi cho Saudi Arabia rằng động thái giảm giá dầu và tăng sản lượng đột biến lên 12,3 triệu thùng của nước này là nguyên nhân khiến giá dầu giảm sâu, trong khi Saudi Arabia phủ nhận luận điệu như vậy.

“Trên thực tế, Saudi Arabia và Nga sẽ tự hủy hoại ngành dầu khí của chính họ nếu không chấm dứt cuộc chiến giá cả bằng cách cắt giảm sản lượng dầu” - Trump nhận định.