Dự báo mới nhất vừa phát hành của Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) về kinh tế Việt Nam quý 1/2025 đề cập, GDP thực tế của Việt Nam trong quý 4/2024 tăng 7,55% so với cùng kỳ năm trước, nối dài đà tăng từ mức 7,43% đã được điều chỉnh trong quý 3/2024 và vượt xa kỳ vọng của thị trường.

Tăng trưởng cao nhất kể từ đợt phục hồi sau COVID

Với ba quý liên tiếp đạt kết quả mạnh mẽ, nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 7,09% trong năm 2024, cao hơn đáng kể với mức 5,1% của năm 2023, vượt qua mức dự báo chung là 6,7% và mục tiêu chính thức là 6,5%. Đây là mức tăng trưởng cao nhất kể từ đợt phục hồi sau COVID vào năm 2022 (8,1%).

Cả lĩnh vực sản xuất và dịch vụ đều là động lực chính của tăng trưởng trong quý 4/2024, trong khi hoạt động ngoại thương vẫn duy trì tốc độ mạnh mẽ trong hầu hết năm 2024. Sự gia tăng doanh số ngành bán dẫn kể từ giữa năm 2023 cũng góp phần thúc đẩy xuất khẩu. Hoạt động xuất khẩu đã tăng trưởng trong tháng thứ 10 của năm 2024, ghi nhận mức tăng cả năm là 14% và đảo ngược mức suy giảm 4,6% của năm 2023. Nhập khẩu tăng 16,1% trong năm 2024, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại lớn thứ hai với khoảng 23,9 tỷ USD, sau mức kỷ lục 28,4 tỷ USD vào năm 2023. Đây là năm thứ chín liên tiếp Việt Nam ghi nhận thặng dư thương mại hàng năm, yếu tố quan trọng giúp ổn định tỷ giá VND.

Sự phụ thuộc lớn của Việt Nam vào thương mại quốc tế thể hiện rõ qua những biến động mạnh của tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2023-24. Sự sụt giảm xuất khẩu năm 2023 đã kéo tăng trưởng GDP chậm lại đáng kể, trong khi đà bứt phá của xuất khẩu năm 2024 giúp nền kinh tế đạt kết quả tốt nhất kể từ năm 2022. Bản chất nền kinh tế có độ mở cao của Việt Nam được thể hiện qua giá trị xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP vào năm 2024 – mức cao thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore (174%) và cao hơn Malaysia (69%) ở vị trí thứ ba.

Tuy nhiên, mức độ mở cao này đồng nghĩa với việc Việt Nam dễ bị tổn thương trước những gián đoạn và xung đột trong thương mại quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tập trung các biện pháp giải quyết vấn đề mất cân bằng thương mại.

Các chuyên gia UOB cũng lưu ý rằng, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam đã tăng gần gấp bốn lần kể từ năm 2016, lên 124 tỷ USD vào năm 2024. Nhìn chung, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với ASEAN cũng đã tăng gần gấp ba lần, lên 228 tỷ USD trong cùng giai đoạn, do tăng trưởng thương mại toàn cầu và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng diễn ra nhanh chóng nhằm ứng phó với các biện pháp hạn chế thương mại được áp dụng trong nhiệm kỳ Trump đầu tiên.

Tăng trưởng 8% hoặc cao hơn là khả thi, nhưng chỉ với xuất khẩu và sản xuất sẽ không đủ

Trước bối cảnh này, Quốc hội Việt Nam vào ngày 19/2 đã nâng mục tiêu tăng trưởng năm 2025 lên "ít nhất 8%" và hướng tới mục tiêu tăng trưởng "hai con số" trong giai đoạn 2026-2030, trong khi dự báo chính thức vẫn ở mức 6,5-7%. Mặc dù mức tăng trưởng 8% hoặc cao hơn là khả thi, nhưng chỉ với xuất khẩu và sản xuất sẽ không đủ để thúc đẩy nền kinh tế đạt mức tăng trưởng vượt trội như vậy.

Do đó, Việt Nam sẽ cần tăng cường đầu tư vốn, đặc biệt từ khu vực đầu tư công, không chỉ để mở rộng tăng trưởng mà còn để giảm thiểu tác động tiêu cực nếu thương mại gặp suy thoái.

“Tỷ lệ đầu tư vốn của Việt Nam đã duy trì quanh mức 30% GDP trong ít nhất một thập kỷ qua. Trong khi đó, tổng vốn đầu tư của Trung Quốc vẫn luôn duy trì trên 40% GDP trong cùng giai đoạn. Điều này cho thấy Việt Nam đang đầu tư ở mức thấp hơn so với nước láng giềng lớn, và rõ ràng có cơ sở để đẩy mạnh đầu tư công, nhất là khi Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong tương lai”, chuyên gia UOB nhận định.

Xét đến các yếu tố trên, các chuyên gia UOB duy trì quan điểm lạc quan nhưng thận trọng về triển vọng của Việt Nam.

"Chúng tôi giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP cả năm 2025 ở mức 7,0%, với giả định GDP quý 1/2025 đạt 7,1%. Đến năm 2026, tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ tăng lên 7,4%, nhờ vào các biện pháp cải thiện hiệu quả của Chính phủ", UOB dự báo.

Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) đã đưa ra dự báo: GDP thực của Việt Nam được dự báo sẽ tăng trưởng 6,8% vào năm 2025 và 6,5% vào năm 2026.

×