Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang EU và nguy cơ mất thị trường vì nguồn nguyên liệu
Trong 5 tháng đầu năm, cá ngừ đóng hộp là nhóm sản phẩm duy trì được đà tăng tốt trong 5 tháng đầu năm.
Tuy nhiên, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) thông tin, kể từ tháng 6 trở lại đây, xuất khẩu nhóm sản phẩm này đang sụt giảm liên tục và ngày càng giảm sâu. Xuất khẩu sang các thị trường nhập khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam trong khối EU như Đức, Hà Lan, Ba Lan hay Italy đều đang giảm trong giai đoạn này.
Theo các doanh nghiệp, nguyên nhân của sự sụt giảm này ngoài việc hạn ngạch ưu đãi thuế quan đang hết dần thì các doanh nghiệp đang gặp khó khăn về nguồn cung cá ngừ vằn có xuất xứ thuần túy (nguyên liệu chủ lực của ngành chế biến và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp).
Theo Nghị định 37/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ 19/5/2024) quy định về kích cỡ chiều dài nhỏ nhất cho phép khai thác đối với cá ngừ vằn là 0,5m.
Quy định này đang khiến cho các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá ngừ không mua được nguyên liệu cá ngừ đúng theo quy định mới, một số doanh nghiệp cá ngừ đã dừng hoàn toàn việc thu mua nguyên liệu cá ngừ vằn khai thác trong nước của ngư dân do không đảm bảo kích cỡ 100% đạt 0,5 mét trở lên. Hầu hết các cảng cá hiện nay đã ngừng xác nhận nguyên liệu (giấy S/C) cho các lô hàng cá ngừ vằn do kích thước cá khai thác nhỏ hơn quy định của Nghị định 37.
Do đó, hiện nay nguồn nguyên liệu thuần túy dự trữ đã cạn, các doanh nghiệp phải chuyển sang sử dụng nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Đáng chú ý, với nguồn nguyên liệu này thì các đơn hàng cá ngừ đóng hộp của Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ phải chịu thuế cao và khó lòng cạnh tranh được với các nước như Ecuador hay Philippines. Doanh nghiệp đứng trước nguy cơ mất thị trường.