Xung đột Nga - Ukraine: Kinh tế Việt Nam đang bất lợi

Đó là chia sẻ của TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực, Ủy ban Kinh tế của Quốc Hội tại tọa đàm "Đánh giá tác động từ xung đột vũ trang Nga – Ukraine đến nền kinh tế Việt Nam" do Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy tổ chức chiều ngày 7/3.

Xung đột Nga - Ukraine: Giá cả leo thang, lạm phát của Việt Nam chịu 4 áp lực

Nêu lý do cho rằng nền kinh tế Việt Nam gặp bất lợi trong bối cảnh xung đột Nga- Ukranie, ông Hiếu cho biết, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp tục leo thang khiến giá cả hàng hóa, nguyên liệu đầu vào đang bước vào đợt tăng giá mới. Điều này khiến lạm phát của Việt Nam phải chịu 4 áp lực.

Thứ nhất, nguồn cung xăng dầu trong nước mới chỉ đáp ứng được khoảng 70-80% nhu cầu. Khi giá xăng dầu thế giới tăng cũng đồng nghĩa giá xăng dầu trong nước tăng. Vì vậy, chi phí sản xuất kinh doanh, hay chi phí sinh hoạt của người dân bị đội lên nhiều.

Thứ hai, giá xăng dầu thế giới tăng cũng tác động đến nhiều quốc gia khác, trong đó có các quốc gia là bạn hàng của Việt Nam. Với cách tổ chức nền kinh tế có độ mở lớn, việc bị ảnh hưởng là điều không thể tránh.

Thứ ba, Nga còn xuất khẩu rất nhiều các loại hàng hóa khác như niken, titanium, kim loại cơ bản... thậm chí là lúa mì, lương thực và chất dinh dưỡng của phân bón. Chỉ riêng phân bón cũng đã tác động rất lớn đến nền kinh tế Việt Nam.

Bởi lẽ, Việt Nam có sản xuất phân bón nhưng cũng nhập khẩu phân bón rất nhiều. Giá phân bón tăng không chỉ tác động đến doanh nghiệp, nền nông nghiệp mà tác động đến cả bà con nông dân.

Thứ tư, theo thống kê của Liên minh châu Âu (EU), chỉ số giá tiêu dùng tại châu Âu tháng 2/2022 tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước. Điều này khiến nhiều quốc gia buộc phải điều chỉnh chính sách tiền tệ. Và chính những điều chỉnh này sẽ ảnh hưởng tới chính sách tiền tệ tại Việt Nam.

Từ những kênh dẫn trên, ông Hiếu một lần nữa nhấn mạnh "áp lực lạm phát đang rất nặng". Đặc biệt, khi đặt trong bối cảnh Việt Nam đang tiến hành triển khai gói kích thích, phục hồi kinh tế với quy mô lên tới 350.000 tỷ đồng, theo ông Hiếu áp lực này rất đáng lưu tâm.

"Tại thời điểm chuẩn bị ban hành gói hỗ trợ, kích thích kinh tế, nhiều chuyên gia đã lo lắng cho mục tiêu lạm phát. Giờ đây, cộng thêm các áp lực mới, rủi ro lạm phát lại càng tăng cao", ông Hiếu nhấn mạnh.

Vì vậy, ông Hiếu cho rằng, đối với gói phục hồi kinh tế, Việt Nam phải càng quyết liệt hơn nữa. Nếu trước kia, thời gian để thiết kế là quan trọng, thì giờ đây thời gian để hoàn thành là quan trọng nhất.

Ngân sách có thể được cải thiện

Về các hệ lụy tiềm năng khác với kinh tế Việt Nam từ chiến sự ở Ukraine, chuyên gia kinh tế - TS. Phạm Sỹ Thành trong một tọa đàm gần đây cũng đã nhấn mạnh 2 tác động lớn.

Đầu tiên là nguy cơ các ngân hàng trung ương lớn tiến hành tăng lãi suất mạnh mẽ để kiểm soát lạm phát, từ đó tạo ra sự co hẹp nhu cầu rất lớn với xuất khẩu của Việt Nam.

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam chưa thể phục hồi hoàn toàn, TS. Thành cho rằng việc thiếu đi động lực từ bên ngoài sẽ là một cú sốc tương đối lớn.

Thứ hai là tác động đến tình hình lạm phát và chính sách tiền tệ trong nước khi giá năng lượng, nhiên liệu thế giới tăng cao gây áp lực nhập khẩu lạm phát.

"Trong vòng 12 tháng qua, giá năng lượng, nhiên liệu và xăng dầu đã tăng tới hơn 40%. Giá các mặt hàng này tiếp tục tăng sẽ tác động rất lớn đến các ngành giao thông vận tải, du lịch cũng như chỉ số giá tiêu dùng CPI".

Tuy nhiên, theo TS.Thành, "cái may với Việt Nam" là thu ngân sách dự kiến tăng do giá bán dầu mỏ cao hơn nhiều so với trước đây, từ đó cải thiện hoạt động thu ngân sách trong nước.