Có phải USD mất dần sức hút như đồng tiền dự trữ toàn cầu?

10/05/2021 12:28 GMT+7
Tỷ trọng tài sản bằng USD trong dự trữ ngoại hối của thế giới đã chứng kiến mức giảm năm thứ năm liên tiếp vào năm 2020 xuống 59%, mức thấp nhất trong 25 năm trở lại đây.

Là tài sản có tính thanh khoản cao, trái phiếu chính phủ Mỹ bằng đồng USD từ lâu đã trở thành một lựa chọn dự trữ ngoại hối được các chính phủ và ngân hàng Trung ương thế giới duy trì như quỹ dự phòng trong trường hợp khẩn cấp về tiền tệ.

Nhưng dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho thấy đồng USD có thể đang bắt đầu mất dần sức hút như một loại tiền tệ dự trữ. Khi đại dịch Covid-19 làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt kép ở Mỹ, các nhà chức trách toàn cầu đang bắt đầu đa dạng hóa dự trữ ngoại hối bằng các loại tiền tệ, phi tiền tệ thay thế như vàng.

Có phải USD mất dần sức hút như đồng tiền dự trữ toàn cầu? - Ảnh 1.

Có phải USD mất dần sức hút như đồng tiền dự trữ toàn cầu?

Theo thống kê được IMF thực hiện trên 149 quốc gia và vùng lãnh thổ cho thấy tổng dự trữ ngoại hối toàn cầu đạt 12,7 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2020. Trong đó, tài sản bằng đồng USD tăng 4% lên 7 nghìn tỷ USD. 

Daisuke Karakama, chuyên gia kinh tế thị trường trưởng tại Ngân hàng Mizuho của Nhật Bản cho hay: “Một phần nguyên nhân mức tăng là do các nền kinh tế mới nổi đã can thiệp vào thị trường bằng cách giảm giá nội tệ của họ so với đồng USD để giữ cho tiền tệ không tăng, qua đó tác động lên cán cân thương mại bằng thúc đẩy xuất khẩu. Mỹ cũng phát hành thêm trái phiếu chính phủ để tài trợ cho các gói kích thích Covid-19 quy mô lớn”.

Nhưng nếu tính theo tỷ lệ phần trăm của dự trữ ngoại hối được phân bổ, tài sản bằng USD đã giảm 1,7%  xuống chỉ còn 59% vào cuối năm 2020. Lần cuối cùng con số này giảm xuống dưới mốc 60% vào năm 1995. Vào cuối năm 2001, tài sản bằng đồng USD chiếm tới hơn 70% dự trữ ngoại hối toàn cầu.

Đồng USD yếu hơn trong năm 2020 là một yếu tố góp phần vào sự sụt giảm thị phần của nó trong dự trữ ngoại hối toàn cầu. Tuy nhiên,  Serkan Arslanalp và Chima Simpson-Bell, hai nhà kinh tế học IMF nhận định: “Nhìn xa hơn, có một thực tế là giá trị đồng USD không thay đổi trong dài hạn trong khi dự trữ toàn cầu tài sản bằng đồng USD vẫn giảm. Điều này cho thấy các ngân hàng Trung ương đang thực sự giảm dần tỷ trọng dự trữ ngoại hối bằng đồng USD”. 

Theo Bộ Tài chính Mỹ, Trung Quốc nắm giữ 1,07 nghìn tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ vào cuối năm 2020 - giảm gần 20% so với mức đỉnh cách đây 7 năm. 

Kota Hirayama, nhà kinh tế cấp cao của SMBC Nikko Securities cho biết: “Hầu hết các khoản trái phiếu chính phủ Mỹ mà Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) nắm giữ được đưa vào dự trữ ngoại hối”.

Dự trữ ngoại hối đồng USD của Nga cũng đang giảm, tương tự như Trung Quốc. Theo dữ liệu Ngân hàng Trung ương Nga công bố, tính đến tháng 9/2020, dự trữ quốc tế của Nga bao gồm vàng đạt tổng cộng 578,7 tỷ USD. Trong đó, tài sản bằng đồng USD chỉ chiếm khoảng 20% , giảm khoảng một nửa so với hồi năm 2017.

Nga bắt đầu bán phá giá tài sản bằng đồng USD sau khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với nước này sau vụ tranh chấp sáp nhập đảo Crimea. 

Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil cũng đang chuyển hướng khỏi trái phiếu chính phủ Mỹ trong những năm gần đây.

Thay vào đó, theo IMF, tài sản bằng đồng EUR chiếm 21% dự trữ toàn cầu vào cuối năm 2020, phục hồi về mức sáu năm trước về trước. Một số nhà quan sát thị trường tin rằng đồng EUR đã trở nên phổ biến sau khi Liên minh châu Âu EU phát hành trái phiếu chung để tài trợ cho các gói cứu trợ Covid-19.

Tài sản dự trữ bằng đồng Yên Nhật (JPY) cũng tăng trên mốc 6% lần đầu tiên sau hai thập kỷ. Các nhà đầu tư Trung Quốc đã mua ròng 2,2 nghìn tỷ JPY (20,2 tỷ USD) trái phiếu trung và dài hạn của Nhật Bản vào năm 2020, một dấu hiệu tiềm năng cho thấy Trung Quốc đang chuyển đổi một số khoản nắm giữ bằng USD sang JPY.

Đồng Nhân dân tệ (CNY) cũng chứng kiến sức hút tăng lên với 2% dự trữ toàn cầu được phân bổ. Dự trữ đồng tiền Trung Quốc tăng trưởng nhanh chóng ở Nga, nơi tỷ trọng của nó trong dự trữ quốc tế đã tăng lên 12,3% vào tháng 9/2020 từ mức 0,1% vào tháng 6/2017.

Vàng cũng là tài sản dự trữ được ưa thích. Theo Hội đồng Vàng Thế giới, các ngân hàng trung ương đã mua ròng vàng trong thập kỷ qua.

Năm ngoái, vàng đã vượt qua USD trong tỷ trọng dự trữ quốc tế của Nga. 

Ngân hàng trung ương Hungary hồi tháng 3 cũng tăng gấp ba lượng vàng trong kho dự trữ ngoại hối của mình lên 94,5 tấn, đồng thời nhấn mạnh: “Nguy cơ các khoản nợ chính phủ tăng đột biến trên toàn cầu hoặc lo ngại lạm phát ngày càng làm tăng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của vàng trong chiến lược quốc gia như một tài sản trú ẩn an toàn. "


NTTD
Cùng chuyên mục