Hiện, giá bán điện của Việt Nam đang áp dụng một thành phần, người tiêu dùng, hộ tiêu dùng trả theo sản lượng dùng. Thời gian vừa qua, khi đề xuất giá điện hai thành phần, nhiều chuyên gia đánh giá việc áp dụng giá điện 1 thành phần chưa phản ánh chính xác chi phí ngành điện bỏ ra (khấu hao tài sản, đường dây, trạm biến áp...) cho mỗi khách hàng.

Với đề xuất áp dụng giá điện hai thành phần (tính giá điện theo sản lượng tiêu thụ và công suất đăng ký), hộ tiêu dùng điện sẽ trả riêng cho mỗi kW công suất họ đăng ký hàng tháng với nhà cung cấp. Khi không sử dụng, họ vẫn phải trả chi phí này, thay vì ngành điện chịu và thu hồi qua điều chỉnh giá như hiện nay.

Giá điện theo sản lượng là khoản phí thay đổi tùy theo sản lượng điện tiêu thụ thực tế trong tháng (kWh). Mức giá này được chia thành các khung giờ khác nhau:

Giờ cao điểm: Mức giá cao nhất, áp dụng vào các khung giờ có nhu cầu sử dụng điện lớn (ví dụ: 9h30 - 11h30 và 17h00 - 20h00 các ngày từ thứ Hai đến thứ Bảy) và giờ bình thường: Mức giá trung bình, áp dụng vào các khung giờ còn lại trong ngày (ngoại trừ giờ cao điểm và giờ thấp điểm). Giờ thấp điểm, mức giá thấp nhất, áp dụng vào các khung giờ có nhu cầu sử dụng điện thấp (ví dụ: 22h00 - 4h00 sáng hôm sau).

Theo dự thảo của Bộ Công Thương, cơ quan này đề xuất áp dụng cơ chế giá này theo 4 giai đoạn. Giai đoạn 1, từ nay đến giữa năm 2026, thí điểm với doanh nghiệp sản xuất đang theo mua bán điện trực tiếp giữa các nhà phát năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn (sản xuất, kinh doanh).

Bộ Công Thương cho biết, giai đoạn 1 sẽ khảo sát, thu thập dữ liệu để nghiên cứu, đề xuất trước khi thử nghiệm chính thức.

Giai đoạn 2, tháng 1/2026 đến tháng 6/2026, cơ quan chức năng sẽ phát hành hóa đơn song song (không thanh toán thực tế) với toàn bộ khách hàng tham gia thí điểm, kèm hướng dẫn về giá bán lẻ điện hai thành phần.

Giai đoạn 3, (tháng 7/2026-7/2027),cơ chế giá hai thành phần sẽ được thử nghiệm chính thức. Từ đó, cơ quan quản lý theo dõi, đánh giá mức độ thay đổi nhu cầu, hành vi sử dụng điện, phản ứng của khách hàng, doanh thu bán điện, cũng như nghiên cứu điều chỉnh các thành phần trong cấu trúc biểu giá...

Giai đoạn 4, từ tháng 8/2027 trở đi sẽ mở rộng áp dụng giá điện hai thành phần với các nhóm khách hàng.

Dự thảo của Bộ Công Thương nêu rõ, EVN có trách nhiệm xây dựng, tính toán và đề xuất giá bán lẻ điện hai thành phần để trình Bộ Công Thương và thực hiện theo các lộ trình 4 giai đoạn nói trên.

Về cơ chế giá điện 2 thành phần, thời gian qua EVN đã có nhiều phương án và đề xuất, trong đó cuối năm 2024 có đề nghị thí điểm áp dụng cho nhóm khách hàng sản xuất tiêu thụ lượng điện lớn, chia theo 3 cấp điện áp gồm cao áp (từ 110 kV trở lên), trung áp (từ 6 kV đến dưới 110 kV trở lên) và hạ áp (dưới 6 kV).

×