Doanh nghiệp TP.HCM kiến nghị giữ nguyên hình thức sở hữu chung cư

Để thuận lợi trong việc cải tạo

Ngày 30/9, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã chủ trì hội nghị lấy ý kiến góp ý về dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi tại miền Nam. Tại đây, nhiều doanh nghiệp địa ốc tại TP.HCM khuyến nghị giữ nguyên hình thức sở hữu chung cư ổn định lâu dài để hạn chế sự xáo trộn thị trường và tránh gây tâm lý bất an cho người mua.

Theo đó, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đối với dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) trong đó nội dung ghi nhận nhiều phản hồi nhất liên quan đến thời hạn sở hữu nhà chung cư. Cơ quan này đưa ra 2 phương án: Hoặc bổ sung mới quy định về thời hạn sở hữu nhà xác định theo thời hạn sử dụng của công trình; Hoặc giữ nguyên thời hạn sử dụng như quy định hiện nay – tức không quy định niên hạn.

Bên cạnh những quan điểm cho rằng sở hữu chung cư có thời hạn sẽ giúp việc cải tạo xây mới thuận lợi và an toàn hơn, hiện cũng có nhiều ý kiến đề nghị tách bạch niên hạn với quyền sở hữu loại nhà ở cao tầng này.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, việc đưa ra thời hạn sở hữu chung cư vì hiện nay Nhà nước đang gặp khó khăn trong việc cải tạo, xây mới các chung cư cũ đã xuống cấp. Nhiều chung cư mới 30-40 năm đã xuống cấp và đa số là các chung cư 8-10 tầng nên rất nguy hiểm. Trong khi đó, xu hướng hiện nay các chung cư sẽ xây cao 30-40-50 tầng.

Ông Sinh cho biết việc quy định thời hạn sở hữu chung cư sẽ tác động đến các doanh nghiệp bất động sản nhưng cần phải nhìn ở góc độ an toàn cho người dân. Ông Sinh còn cho rằng các nước trên thế giới đều quy định về tuổi thọ và thời hạn sở hữu công trình. Vì vậy, Bộ Xây dựng muốn đưa ra quy định này và sẽ lắng nghe, tiếp thu, nghiên cứu các góp ý để cân nhắc xem xét khi soạn thảo Luật Nhà ở sửa đổi.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, tại thời điểm này, chưa nên vội vàng quy định sở hữu chung cư có thời hạn vì đi ngược lòng dân. Về niên hạn công trình, ông Châu cho rằng cần tách bạch với quyền sở hữu. Theo đó, thời gian sử dụng chung cư đã được quy định khi công trình xuống cấp sẽ được giám định chất lượng kỹ lưỡng.

Chủ tịch HoREA đánh giá, xét theo tâm lý của đại đa số người Việt đều mong muốn sở hữu nhà ở lâu dài và thói quen sử dụng nhà chung cư chỉ mới từng bước được định hình trong một thập niên trở lại đây. Do đó, đề xuất sở hữu chung cư có thời hạn có thể khiến thị trường căn hộ bị "thất sủng", thậm chí suy giảm. "Luật Nhà ở 2014 đã quy định rất cụ thể, giao đất có thời hạn thì xây nhà chung cư sở hữu có thời hạn nhưng giao đất không thời hạn (vĩnh viễn) thì xây nhà chung cư sở hữu lâu dài. Nếu đất sở hữu lâu dài mà nhà chung cư sở hữu có thời hạn là không hợp lý", ông Châu nhấn mạnh.

Đồng tình với HoREA, Hiệp hội Bất động sản Cần Thơ và Bình Dương cũng nêu quan điểm ủng hộ việc sở hữu nhà chung cư lâu dài như trước để tránh tâm lý bất an của người dân.

Chưa nên áp niên hạn sở hữu chung cư lúc này

Tại hội thảo, nhiều tập đoàn lớn như Novaland, Hưng Thịnh, Nam Long hay như Tập đoàn Hàn Quốc Lotte cũng đề xuất Bộ Xây dựng giữ nguyên quy định hiện hành là sở hữu chung cư vô thời hạn.

Ông Trần Quốc Dũng - Phó tổng giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh kiến nghị nên giữ nguyên thời hạn sở hữu chung cư lâu dài như luật hiện hành. Theo đó, ông Dũng phân tích, các thành phố lớn tại Việt Nam, điển hình là TP.HCM đang phát triển theo mô hình đô thị nén, phải ưu tiên phát triển nhà ở cao tầng, thậm chí còn nhắm đến phát triển đô thị ngầm dưới lòng đất để tiết kiệm quỹ đất.

"Nếu quy định sở hữu có thời hạn sẽ hạn chế quyền tiếp cận căn hộ chung cư của người dân, trong khi chúng ta cần khuyến khích họ ở nhà chung cư để dành đất làm công trình tiện ích, hạ tầng khác", ông nói.

Đại diện Công ty Lotte (đơn vị đang là chủ đầu tư dự án siêu đô thị cao tầng tại khu Đông TP.HCM) cũng cho rằng tâm lý người Việt Nam luôn muốn an cư lạc nghiệp, cần nhà ở ổn định lâu dài. Vì vậy, không nên quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư, động chạm đến quyền sở hữu tài sản của người dân.

Theo đại diện Lotte, các đề xuất quy định sở hữu chung cư có thời hạn chưa hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Vì Việt Nam đang có tốc độ đô thị hóa cao, dân số đô thị tăng nhanh, mật độ dân cư dày đặc và đang khuyến khích phát triển đô thị cao tầng. Nếu chung cư sở hữu lâu dài sẽ trở thành kênh tích trữ tài sản tốt cho người dân, đồng thời thúc đẩy họ sinh sống trong các căn hộ nhiều hơn. 

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị ghi nhận các kiến nghị của doanh nghiệp, chuyên gia, nhất là những kiến nghị liên quan đến đề xuất sở hữu nhà chung cư có thời hạn. Bởi theo ông Nghị, quy định này tác động rất lớn đến người dân, doanh nghiệp.

 Bộ trưởng Bộ Xây dựng khẳng định Bộ rất cầu thị ghi nhận và tiếp thu ý kiến góp ý của các doanh nghiệp, chuyên gia. Đây là vấn đề rất lớn nên Bộ Xây dựng, ban soạn thảo luật sẽ tiếp tục lắng nghe và bàn bạc kỹ lưỡng, thận trọng về quy định thời hạn sở hữu chung cư. Bộ Xây dựng sẽ rất thận trọng khi xem xét vấn đề này. Việc quy định phải tuân thủ hiến pháp, thống nhất đồng bộ với hệ thống pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, đảm bảo thể chế hóa cho được chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước.

"Nội dung này chúng tôi sẽ ghi nhận tất cả và sẽ trao đổi thật kỹ, thận trọng về việc này. Luật Nhà ở hiện được cả xã hội quan tâm vì là nhu cầu thiết thực, là quyền của người dân, nên việc xem xét sửa luật là hết sức cân nhắc, hết sức thận trọng", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho hay.

Đại biểu Quốc hội, Luật sư Trương Trọng Nghĩa kiến nghị, có 3 loại quyền liên quan đến chung cư: quyền sở hữu căn hộ, quyền sử dụng đất ở, quyền sử dụng căn hộ cần phải được tôn trọng. Muốn giải quyết vấn đề cải tạo chung cư cũ, có thể tách bạch 3 vấn đề này.

Ông Nghĩa cho rằng Nhà nước cần khảo sát và tìm hiểu rõ thực chất thị trường có nhu cầu sở hữu chung cư có thời hạn hay không và nhu cầu này ở mức nào. Nếu có nhu cầu lớn đến mức nảy sinh vấn đề cần quản lý, luật mới cần phải thể chế hóa vấn đề sở hữu chung cư có thời hạn nhưng nên công nhận cả 2 mô hình sở hữu chung cư có thời hạn và vô thời hạn song song nhau như luật hiện hành.