Donald Trump sẽ áp thuế 50-100% nếu Trung Quốc không sớm tiến đến thỏa thuận?

Michael Pillsbury, cố vấn kinh tế Nhà Trắng từng được Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc đến như người có thẩm quyền lớn nhất về vấn đề Trung Quốc - hôm 19/9 đã nhấn mạnh rằng ông Trump đang hạn chế tối đa áp lực với chính quyền Tập Cận Bình trong cuộc chiến tranh thương mại dai dẳng này.

"Tổng thống có quyền leo thang chiến tranh thương mại không? Tất nhiên là có, ông Trump có thể nâng cao mức thuế quan lên tới 50-100% nếu muốn". Michael Pillsbury lưu ý rằng các nhà phê bình đã sai khi cho rằng Tổng thống Donald Trump chỉ là "con hổ giấy" khi ông đe dọa một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện với Trung Quốc nếu Bắc Kinh không tiến đến thỏa thuận.

"Ông Trump thậm chí có những công cụ khác trên thị trường tài chính và phố Wall. Tổng thống có mọi quyền lựa chọn". Đáng lưu ý hơn, chủ nhân Nhà Trắng có thể sẽ dùng những công cụ bao gồm cả thuế quan để gây áp lực cho Trung Quốc trong trường hợp thỏa thuận thương mại không đạt thành trong ngắn hạn.

Vai trò của Michael Pillsbury đã tăng lên đáng kể trong nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump. Cuốn sách mang tên The Hundred-Year Marathon (tạm dịch: Cuộc đua thế kỷ) của Pillsbury chủ trương đường lối cứng rắn với Trung Quốc đã trở thành cuốn sách phải đọc của các chính trị gia Washington. Cũng nhờ quan điểm tương đồng này, ông Pillsbury được Tổng thống Trump đánh giá rất cao và thường xuyên bàn bạc về các vấn đề Trung Quốc. Tuy nhiên, khi được hỏi, ông Pillsbury phủ nhận mình là cố vấn quan trọng nhất của ông Trump trong lĩnh vực này. Theo ông Pillsbury, chính bản thân ông Trump mới là cố vấn đắc lực nhất cho Tổng thống.

"Tôi tin rằng Tổng thống Trump đang sử dụng các phương tiện truyền thông để truyền đạt tư tưởng của mình, đặc biệt là về vấn đề Trung Quốc. Tôi không đồng tình với ý tưởng rằng tôi hay bất kỳ ai khác là cố vấn quan trọng nhất của Donald Trump trong vấn đề Trung Quốc" - ông Pillsbury nhấn mạnh. "Các nhận định mà ông Trump tiết lộ qua những tweet  trên Twitter cần được nghiêm túc xem xét như những tuyên bố của một vị Tổng thống". 

Trong những tháng qua, Twitter là kênh quan trọng mà ông Trump dùng để truyền tải những thông điệp liên quan đến cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Quan trọng hơn, đa số chúng đều là các thông tin tiêu cực, như việc tăng thuế hay áp thuế mới với hàng hóa Trung Quốc, chỉ trích thương mại không lành mạnh của Trung Quốc… 

Donald Trump còn gây sốc khi kêu gọi các công ty Mỹ tìm phương án thay thế cho Trung Quốc, bao gồm cả việc chuyển mọi hoạt động sản xuất kinh doanh về nước. Tổng thống Mỹ chỉ ra làn sóng di cư đầu tư khỏi Trung Quốc để tránh thuế quan Mỹ, điều gây nên tình trạng giảm phát tại các nhà máy Trung Quốc, mất việc làm và chi tiêu tiêu dùng giảm. Nhìn chung, ông Trump nhận định kinh tế Trung Quốc đang lao đao và Bắc Kinh thì mong chờ một thỏa thuận thương mại hơn bao giờ hết.

Pillsbury còn đổ lỗi cho Trung Quốc về đổ vỡ đàm phán thương mại hồi tháng 5, khi Bắc Kinh từ bỏ mọi nỗ lực đàm phán trước đó và lật lọng. Phía Bắc Kinh đã fax cho Washington một phiên bản sửa đổi thỏa thuận 150 trang vốn đã được đàm phán qua hàng chục phiên họp trong hơn 1 năm trước đó. "Hai bên đã ở rất gần thỏa thuận, và sau đó một điều bí ẩn gì đó đã xảy đến (ở phía Bắc Kinh). Họ là như không biết về bản thỏa thuận 150 trang trước đó… Tuy nhiên nếu giờ đây Trung Quốc quay lại đồng thuận với thỏa thuận dự thảo ban đầu, coi nó như khuôn mẫu đàm phán thì Mỹ đang hướng tới một thành công rất lớn".

Các quan chức hai bên sẽ tiến hành vòng đàm phán mới tại Washington vào đầu tháng 10 tới. Các cuộc tham vấn cấp Thứ trưởng hiện đang diễn ra tại Mỹ để tạo nền tảng cho đàm phán. Nhiều nhà phân tích dự đoán những thỏa thuận nhỏ sẽ được thông qua, ví như Mỹ đồng ý hoãn vòng thuế quan mới vào 15/10 và 15/12 để đổi lại việc Trung Quốc tăng mua nông sản.

Tuy nhiên, ông Pillsbury đã thẳng thắn bác bỏ quan điểm ông Trump sử dụng các thỏa thuận một phần hoặc thỏa thuận ngắn hạn này trên các vấn đề nông nghiệp hoặc an ninh quốc gia như Huawei. 

Ông Pillsbury cũng dành nhiều lời ca ngợi cho Tổng thống Trump về cách xử lý chiến tranh thương mại cũng như mối quan hệ cá nhân của ông với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người từng được Donald Trump miêu tả là "người bạn tuyệt vời".