Vì sao gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội vẫn “dậm chân tại chỗ”?

Thiếu nguồn cung nhà ở xã hội khiến gói tín dụng 120.000 tỷ đồng chậm giải ngân

Phát biểu tại hội nghị triển khai Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" do Bộ Xây dựng tổ chức, ông Nguyễn Xuân Bắc – Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết những khó khăn, vướng mắc khi triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội.

Trong đó, nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở công nhân còn hạn chế do những khó khăn, vướng mắc đã được nêu tại "Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội" có thể kể đến như việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội; quỹ đất dành cho nhà ở xã hội; ưu đãi dành cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội còn chưa thực sự thu hút; việc xác định giá bán nhà ở xã hội ...

"Những vướng mắc này có thể ảnh hưởng đến nguồn cung nhà ở xã hội cũng như đến tiến độ triển khai dự án, Đến nay, NHNN chưa nhận được danh mục các dự án theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1551/BXD-QLN. Do đó, mặc dù được triển khai từ 01/04/2023 nhưng đến nay chưa phát sinh dư nợ thuộc chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng", ông Bắc cho biết.

Bên cạnh đó, quy định về điều kiện được mua nhà ở xã hội hiện nay cũng đang gặp nhiều ý kiến phản ánh như: điều kiện về cư trú và điều kiện về thu nhập thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân không còn phù hợp trong bối cảnh giá nhà ngày một tăng cao.

Theo báo cáo của NHNN, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội triển khai từ 1/4/2023 với chủ lực là 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank). Theo đó, lãi suất cho vay thấp hơn từ 1,5% đến 2% so với lãi suất cho bình quân của 4 ngân hàng nhà nước trong từng thời kỳ.

Chương trình được thực hiện bằng nguồn vốn tự huy động của các ngân hàng thương mại, đơn giản hóa thủ tục và các điều kiện thuận lợi nhất, dễ dàng nhất từ trước tới nay, tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng nhanh chóng tiếp cận chương trình. NHNN cũng đã quy định rất rõ các nội dung chính về lãi suất, thời gian ưu đãi để đảm bảo triển khai thống nhất cho các ngân hàng thương mại và các khách hàng thuộc đối tượng vay vốn.

Trách nhiệm của địa phương và doanh nghiệp trong phát triển nhà ở xã hội

Do đó, NHNN đã kiến nghị để chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng thực sự đi vào đời sống, góp phần vào mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân đến năm 2030, cần có sự phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương.

Cụ thể, các Bộ, ngành cần rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan để tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, trình tự, thủ tục trong đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, tăng nguồn cung phân khúc bất động sản này cho thị trường, đáp ứng nhu cầu thực của người dân.

Bên cạnh đó, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục quan tâm, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội và sớm công bố danh mục các dự án để các đối tượng thụ hưởng có điều kiện tiếp cận vốn vay tại các ngân hàng thương mại. Ngoài ra, đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân cũng như người dân trên địa bàn về chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng để nắm bắt và tiếp cận chương trình.

Còn đối với các ngân hàng thương mại, cần phải thường xuyên cập nhật, theo dõi tình hình triển khai danh mục các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn, đẩy mạnh công tác truyền thông về chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng tới khách hàng của ngân hàng.

Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, để giải quyết những khó khăn, phát triển nhà ở xã hội cần phải quy hoạch bố trí quỹ đất; cần sự quan tâm của chính quyền địa phương, của doanh nghiệp trong việc chăm lo nhà ở cho người dân...

Đối với các doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị Chủ động rà soát đối tượng, điều kiện, đăng ký với UBND cấp tỉnh để được công bố trong danh mục vay vốn ưu đãi từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng yêu cầu các địa phương rà soát các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Xây dựng và NHNN lập danh mục dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân (nhà ở xã hội tại khu công nghiệp), cải tạo, xây dựng lại chung cư. Từ đó, để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, để các Ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay theo gói 120.000 tỷ đồng.