Kết quả bầu cử Mỹ tác động ra sao đến nền kinh tế Châu Âu?

Thị trường bất ổn

Theo Nhà kinh tế trưởng Holger Schmieding từ Ngân hàng Berenberg (Đức), nguy cơ bất ổn chính trị Mỹ là một “rủi ro nghiêm trọng” với nền kinh tế Châu Âu. Trong tuần này, ông cảnh báo rằng một kết quả bầu cử Mỹ gây tranh cãi có thể dẫn đến sự bất ổn và các đợt bán tháo nghiêm trọng trên thị trường chứng khoán Mỹ bởi phe ủng hộ bên thất cử.

“Nếu kết quả bỏ phiếu gần sát nút, số lượng phiếu bầu qua đường bưu điện gửi về chậm sẽ trở thành nhân tố quyết định. Điều này không chỉ làm chậm trễ quá trình thống kê, công bố kết quả mà còn có khả năng mở ra cánh cửa cho nhiều tranh chấp pháp lý phức tạp. Cuối cùng, tòa án Tối cao Mỹ có thể sẽ là bên đưa ra tiếng nói cuối cùng”.

Holger Schmieding nhấn mạnh nguy cơ như vậy có thể gây tác động đến “thị trường bên ngoài nước Mỹ”.

Còn Steen Jakobsen, nhà kinh tế trưởng tại Saxo Bank (Đan Mạch) thì chỉ ra rằng khả năng tranh chấp bầu cử đang bị thị trường đánh giá thấp. "Chúng tôi sợ rằng cuộc bầu cử Mỹ sắp tới là rủi ro chính trị lớn nhất mà chúng tôi từng thấy trong vài thập kỷ" - Jakobsen cho biết trong một ghi chú vào tuần trước. Ông đưa ra ba kịch bản có thể xảy ra từ nay đến ngày nhậm chức 20/1/2021: 50% xác suất bầu cử có tranh chấp, 25% xác suất bầu cử với kết quả hoàn toàn nghiêng về ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden và 25% còn lại là một chiến thắng đẹp cho Tổng thống Donald Trump.

“Chúng tôi cảm thấy rằng thị trường đang không định giá đúng rủi ro một cuộc tranh chấp bầu cử, dù đó là kết quả của bầu cử hay là nỗ lực phản ứng của Trump. Cả hai khả năng này đều là rủi ro lớn, vì nó đồng nghĩa với một biến động đáng kể.

Chiến tranh thương mại

Một nguy cơ khác khiến giới quan sát quan ngại là khả năng thổi bùng chiến tranh thương mại Mỹ - EU trong trường hợp TT Trump tái đắc cử thêm một nhiệm kỳ. Trước đó, Trump từng tuyên bố rằng Châu Âu đang “đối xử tệ” với Mỹ hơn cả Trung Quốc trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Một cuộc chiến tranh thương mại chắc chắn sẽ gây tổn hại đáng kể cho cả hai nền kinh tế Châu Âu và Mỹ, trong đó EU có thể sẽ tổn thương nặng nề hơn nếu bị Mỹ áp đặt thuế quan trừng phạt với hàng hóa xuất khẩu.

Theo dữ liệu từ Eurostat, thặng dư thương mại EU - Mỹ năm 2019 hiện là 153 tỷ EUR (180,3 tỷ USD). Trong đó, kim ngạch xuất khẩu từ EU sang Mỹ ước đạt 384 tỷ EUR trong khi kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ về EU đạt khoảng 232 tỷ EUR. Ngược lại, EU cũng là thị trường mang về lợi nhuận đáng kể cho các doanh nghiệp toàn cầu Mỹ, đặc biệt là các gã khổng lồ công nghệ. 

Ông Holger Schmieding nhận định quan hệ Mỹ - EU có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho cả hai nền kinh tế. Do đó, khả năng bùng nổ xung đột thương mại Mỹ - EU chắc chắn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường thương mại toàn cầu.

Nguy cơ tăng thuế

Các cuộc thăm dò gần nhất của NBC News đều cho thấy ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden đang dẫn trước TT Trump khoảng 10% tỷ lệ ủng hộ. Cụ thể, Biden hiện đang nhận được sự ủng hộ từ 52,2% cử tri, trong khi con số này ở Trump chỉ là 41,6%.

Tuy nhiên, một chiến thắng cho Biden có thể mang đến cho Châu Âu thách thức mới về thuế quan, theo ông Holger Schmieding. “Một làn sóng xanh” của Đảng Dân chủ Mỹ có thể “mở đường cho các đợt tăng thuế lớn ở Mỹ và các quy định nghiêm ngặt về lao động, qua đó kìm hãm sự tăng trưởng của Mỹ và ảnh hưởng đến các khu vực kinh tế theo định hướng xuất khẩu của Châu Âu”.

Ứng viên Biden đã từng nhấn mạnh ông sẽ dỡ bỏ các chính sách cắt giảm thuế, điều làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng thu nhập dưới thời Trump. “Nhiều nhà quan sát sẽ coi đây là tin xấu với thị trường và xu hướng tăng trưởng của Mỹ. Với tầm quan trọng của Mỹ trong bộ máy kinh tế toàn cầu nói chung và nền kinh tế Châu Âu nói riêng, điều này có thể gây ra những dư âm tiêu cực vượt ngoài thị trường Mỹ”. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với phân tích rằng Biden có thể gây ra những hệ lụy tiêu cực cho nền kinh tế. Nhóm chuyên gia từ UBS Asset Management cho hay việc tăng thuế và các chính sách tăng cường chi tiêu chính phủ mà ông Biden dẫn đầu có thể sẽ thúc đẩy các thị trường bên ngoài Mỹ.

Trong một dự báo hồi tuần trước, các nhà phân tích UBS Asset Management cho rằng khả năng lớn nhất cho kết quả bầu cử Mỹ là một “làn sóng xanh” trong đó Đảng Dân chủ chiếm ưu thế. Theo đó, gói chi tiêu tài khóa khổng lồ được thúc đẩy bởi Đảng Dân chủ có thể đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế vĩ mô và triển vọng thị trường toàn cầu. Thêm vào đó, chiến thắng của Biden cũng được cho là sẽ mở ra những tín hiệu sáng cho thị trường chứng khoán bên ngoài Mỹ.